10 jaar architectura.be: de meest spraakmakende artikels

Bouwmeester Van Broeck onder vuur

Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck kan op veel steun rekenen onder architecten, maar zijn scherpe uitspraken stoten ook al eens op kritiek. Zo kwam hij vlak voor afgelopen zomer nog in het oog van een mediastorm terecht na zijn pleidooi om de Mobiscore te koppelen aan fiscaliteit. Een kleine steekproef over de Mobiscore bij de redactie van architectura.be deed alvast de wenkbrauwen fronsen. De discussie leidde Geert Sels tot een uitgebreid artikel in De Standaard waarin onder meer (voormalig) bouwmeesters bOb Van Reeth, Kristiaan Borret en Peter Swinnen zich de vraag stellen of de Bouwmeester zijn kerntaken niet te buiten gaat. De Bouwmeester kreeg meteen daarna steun van docent Gideon Boie, die stelt dat de functie net bedoeld is om de enge focus op kerntaken te doorbreken. De kwestie is alvast de kersverse Vlaamse regering niet ontgaan, want In het regeerakkoord staat zwart op wit dat de Bouwmeester zich moet terugplooien op zijn kerntaken. Het wordt afwachten hoe zich dit concreet zal vertalen, nu Van Broeck volgende zomer de fakkel doorgeeft.

Herlees de artikels:

• Bouwmeester Van Broeck: “Koppel Mobiscore aan fiscaliteit”
• De messias van de Mobiscore
• Bouwmeester Van Broeck onder vuur
• Gideon Boie: "Bouwmeester moét kerntaken doorbreken"

Kristiaan Borret roept op tot boycot wedstrijdaanbestedingen met te lage vergoeding

De bouwmeesters doen veel stof opwaaien, zoveel is duidelijk. In april 2019 riep Brussels bouwmeester Kristiaan Borret op tot collectieve niet-deelname aan wedstrijdaanbestedingen met een te lage vergoeding. “Zolang kandidaten in wedstrijdaanbestedingen onder het vaak al laag forfaitair ereloonpercentage blijven duiken, zal de roep om hogere erelonen in dovemansoren blijven vallen”, aldus Borret. Diens woorden vielen niet in dovemansoren. Enkele weken later bereikte het nieuws onze redactie dat verschillende architectenbureaus hun diepe ontgoocheling en ontevredenheid ventileerden over de voorwaarden in een openbare aanbesteding van de gemeente Evere voor de herinrichting van een plein en de bouw van een passief publiek paviljoen. Het artikel op architectura.be werd druk gelezen en gedeeld op sociale media. Ook Netwerk Architecten Vlaanderen (NAV) pikte het op en stuurde prompt een persbericht de wereld in waarin ze liet weten de boycot te steunen.  

Herlees de artikels:

• “Collectieve niet-deelname aan wedstrijdaanbestedingen kan zorgen voor faire erelonen”
• Jozef Hessel (A1 planning architecten): 'Waarom zien wij een wedstrijddeelname niet als onderdeel van een businessplan?'
• Architecten hebben meer dan genoeg van karige erelonen
• NAV ondersteunt boycot openbare aanbesteding gemeente Evere

Moeten Vlaamse architecten meer kansen krijgen bij grote ontwerpopdrachten?  

Eind 2018 laaide het debat rond de Open Oproepen opnieuw hoog op toen de Gentse stadsbouwmeester de 20 ontwerpteams bekendmaakte die in de running waren/zijn om vier grote ontwerpopdrachten te mogen uitvoeren in Gent: Design Museum, Gravensteen, ICC/Floraliënhal en Opera Gent. Sofie De Caigny van het Vlaams Architectuurinstituut en Marc Dubois betreurden het volgens hen beperkte aantal Vlaamse en Brusselse bureaus geselecteerd voor Opera Gent en riepen op om Vlaamse architecten meer kansen te geven. Bouwmeester Leo Van Broeck liet het niet na te reageren en ook onze huiscolumnist Filip Canfyn mengde zich in het debat. In een interview met architectura.be pareerde ook de Gentse stadsbouwmeester de kritiek.

Herlees de artikels:

• 20 ontwerpteams in de running voor vier grote architectuuropdrachten in Gent
• Sofie De Caigny: "Geef Vlaams architectuurtalent een kans bij grote opdrachten"
• Marc Dubois: "Vlaamse en Gentse Bouwmeesters zetten generatie aan basis vernieuwing Vlaamse architectuurlandschap in de kou"
• Leo Van Broeck: "Het gaat om kwaliteit en kwaliteit alleen"
• Steen & Been: Operette
• Stadsbouwmeester over Open Oproepen: “Er zaten veel goede kandidaten tussen. Het gaat erom wie daar net bovenuit steekt”

Steen & Been: schuldig verzuim 

De columns van Filip Canfyn zorgden de voorbije tien jaar meer dan eens voor deining in de architectuurwereld. In februari 2018 publiceerde Canfyn op architectura.be een vlammende kritiek op een persbericht van de Vlaamse Confederatie Bouw waarin wordt gesteld dat een viergevelwoning energetisch en ecologisch evenwaardig is aan een rijwoning. De VCB baseerde zich hierbij op een rapport van Jelle Laverge, docent bouwfysica en technische installaties (UGent). Zowel de VCB als Jelle Laverge lieten de kritiek niet zomaar passeren en dienden Canfyn van repliek op architectura.be.

Herlees de artikels:

• Steen & Been: Schuldig verzuim
• Recht van antwoord Vlaamse Confederatie Bouw op "Schuldig verzuim" Filip Canfyn
• Recht van antwoord Jelle Laverge op “Schuldig verzuim” van Filip Canfyn

Marc Dubois trekt van leer tegen Matexi 

In 2014 stond het Vlaams bouwmeesterschap an sich op de helling. In haar bestuursnota liet de Vlaamse regering optekenen de bouwmeester te willen vervangen door een college van vijf experts. Zo ver kwam het uiteindelijk niet, maar destijds regende het wel reacties bij de redactie van architectura.be. Ook architectuurcriticus Marc Dubois liet zich niet onbetuigd na een artikel in De Standaard waarin projectontwikkelaar Matexi liet optekenen voorstander te zijn van het afschaffen van de bouwmeester. “Een bedrijf dat Vlaanderen op een massale schaal heeft verkaveld en onze open ruimte heeft verkwanseld hoort natuurlijk niet graag het pleidooi van de Vlaamse Bouwmeester die in de media herhaaldelijk benadrukt dat het eindelijk gedaan moet zijn met de verkavelinggolf”, poneerde Marc Dubois toen.

Herlees het artikel:

• “Matexi brengt Bouwmeester op oneerlijke wijze in diskrediet”

Vlaams Bouwmeester onder de loep

De pennenvrucht van architectura.be die allicht de gemoederen het meest heeft beroerd de voorbije tien jaar, is het artikel waarin we toenmalig Vlaams Bouwmeester Peter Swinnen en de Open Oproepen op de korrel namen op vraag van een aantal Vlaamse architecten. Het leidde tot een hevig debat met scherpe replieken van onder meer Peter Swinnen zelf. Het Bouwmeesterschap kwam niet veel later op de helling te staan in het Vlaams regeerakkoord. In 2015 werd Peter Swinnen ontslagen na een auditrapport.

Herlees de artikels

• architectura.be neemt de Vlaamse Bouwmeester onder de loep
• Terugblik op 14 turbulente bouwmeestermaanden

De Orde versus ARC-ION

Een bijzondere kwestie die heel wat stof deed opwaaien in 2015. Dat is het minste dat je kan zeggen over deze historie. De Orde van Architecten spande dat jaar een zaak aan tegen tekenbureau ARC-ION. Enerzijds voor naamlening. Anderzijds stelde de Orde dat plannen van vergunningsplichtige werken waarvoor de medewerking van een architect verplicht is, enkel mogen uitgetekend worden door architecten die zijn ingeschreven op de tabel van de Orde. Bouwkundig tekenaars of architect-assistenten zouden dit volgens hen niet mogen doen, zelfs niet onder de leiding van of in opdracht van een architect. De rechter volgde deze laatste redenering niet. Hieronder het chronologische relaas van de feiten.

Herlees de artikels:

• Bouwplannen laten uittekenen door bouwkundig tekenaars is verboden volgens de Orde
• Orde van Architecten reageert op ARC-ION-kwestie: "Ongenuanceerd en uit de context getrokken"
• De Orde versus ARC-ION
• NAV: "De orde van Architecten vs ARC-ION: een opmerkelijke rechtszaak"
• de Orde reageert op uitspraak de Orde vs ARC-ION: "de Orde blij met uitspraak"
• Rechtbank laat uittekenen van plannen door tekenbureaus toe

Splitsing Orde van Architecten

De splitsing van de Orde van Architecten in twee gewestelijke ordes is al sinds de beginjaren van architectura.be een heet hangijzer. De Vlaamse Raad ijvert al meer dan tien jaar voor een splitsing, maar is vandaag ze nog steeds geen feit. De eerste artikels duiken op onze website op in 2010. In 2013 ondertekenden meer dan 2.000 architecten nog een actie tegen het toenmalige splitsingsvoorstel, omdat dit volgens o.a. NAV en BVA niet zou leiden tot een efficiëntere en kostenbesparende structuur. Eind 2017 werd een principeakkoord afgesloten op het kabinet van toenmalig minister van Middenstand Willy Borsus (MR). De hervorming zelf bleef echter uit. Het lijkt erop dat er nu terug schot in de zaak komt. Eind vorige maand liet N-VA weten dat ze de Nationale Orde van Architecten wil hervormen naar confederaal model: twee autonome vleugels met daartussen een overlegorgaan zonder beslissingsrecht. De partij gaat het wetsvoorstel opnieuw indienen. Wordt vervolgd.

Herlees de artikels:

• Jaaroverzicht 2010 - Naar een splitsing van de orde?
• Jaaroverzicht 2011: Orde van Architecten blijft de gemoederen beroeren
• NAV, BVA, AriB en G30 protesteren: splitsing van de Orde komt architecten niet ten goede
• Meer dan 2.000 architecten onderschrijven actie tegen “mank splitsingsvoorstel Orde”
• N-VA wil confederale orde van architecten