2017 was zonder twijfel het jaar van Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck. Met zijn uitgesproken visie op ruimtelijke ordening en als fervent voorstander van de betonstop haalde hij geregeld de media. Architectura.be had begin 2017 een diepte-interview met Van Broeck. Hoe kunnen we verdichting realiseren? Moeten we naast elke kerktoren een woontoren bouwen? Hoe kan het architectenberoep leefbaar blijven? Ontdek hier de antwoorden van de Bouwmeester op deze prangende vragen.
“Ik ben geen advocaat van de hoogbouw”
Ruimtelijke verdichting is de rode draad in de visie die Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck sinds zijn aanstelling in juli 2016 vol overgave uitdraagt. Betekent dit dat we naast elke kerktoren een woontoren zullen moeten bouwen om de ambities van onze Bouwmeester te realiseren? “Zeker niet”, benadrukte Van Broeck in het diepte-interview met Architectura.be. “Het kan niet de bedoeling zijn om onze stedelijke skylines vol te proppen met veredelde zeedijken. We moeten streven naar een gezonde mix tussen hoog- en laagbouw. Woontorens zijn zeker niet de enige vorm van ruimtelijke verdichting. Ook rijwoningen met tuin zijn bijvoorbeeld een uitstekende oplossing. Ik ben zeker geen advocaat van de hoogbouw.” (lees meer)
“Het heeft geen zin om elke Vlaamse kern te verdichten”
Verdichten mag dan het devies zijn van de Vlaams Bouwmeester, maar hoe en waar moet dat concreet gebeuren? En heeft het wel zin om elke kern aan te pakken? “Zeker niet”, onderstreept Van Broeck, die pleit voor een selectieve aanpak. “We moeten ruimte vrijmaken waar het kan en verdichten waar het opportuun is.” (Lees hier hoe Van Broeck dat wilt realiseren)
“De verknochtheid van de Vlaming is uiterst relatief”
Het Vlaanderen van de toekomst zal er een zijn met verdichte stads- en dorpskernen. Maar wat met de eigenaars van vrijstaande villa’s in kleine landelijke gehuchtjes, die verknocht zijn aan hun heimat? “Ze mogen daar gerust blijven wonen, maar ze moeten wel weten dat het een negatieve impact heeft op hun mobiliteit en levenskwaliteit”, stelt Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck. “Het probleem is dat de Vlaming over het algemeen nog steeds niet leeft waar hij slaapt. Dat moet veranderen.” Om de Vlaming te overtuigen van zijn villa naar de stad te verkassen, is volgens de Bouwmeester meer nodig dan financiële stimulansen. (lees meer)
“Grondruil kan een manier zijn om Vlaanderen te ontkavelen”
“De voornaamste manier om de Vlaming spontaan te doen verhuizen zonder verlies van spaargeld en grondwaarde, is grondruil”, aldus Leo Van Broeck. “Maar zolang gronden op afgelegen locaties relatief goedkoop blijven en de benodigde nutsaansluitingen gesubsidieerd worden door de overheid, blijft het een moeilijk verhaal.” (lees meer)
“Architecten moeten slecht betaalde opdrachten durven weigeren”
Architectura.be voelde Bouwmeester Leo Van Broeck ook aan de tand over het beroep van architect. Architecten hebben het vandaag niet altijd even makkelijk om de eindjes aan elkaar te knopen. Kwalitatieve ontwerpen afleveren tegen een steeds krappere verloning: het is een negatieve spiraal die het metier sterk onder druk zet. Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck pleit voor een structurele oplossing; “De combinatie van het gegeven dat architecten verplicht moeten worden aangesteld en het feit dat het aanbod aan architecten te groot is, maakt dat we al te vaak worden beschouwd als een noodzakelijk kwaad. Onze architecten moeten dan ook solidair zijn en ongeschikte projecten durven weigeren.”
“Zolang we als architecten niet aan één zeel trekken en niet durven opkomen voor onze (bestaans)rechten, zal er weinig veranderen. Momenteel vinden bouwheren altijd wel iemand die hun gebouw voor een hongerloon wil ontwerpen. Als Vlaams Bouwmeester wil ik best wel hogere honoraria onderhandelen, op voorwaarde dat onze architecten ongeschikte projecten durven weigeren – hetzij omdat de verloning niet navenant is, hetzij omdat de opzet ervan indruist tegen de bestaande ruimtelijke noden. We hebben de deontologische plicht om het algemeen belang te dienen, en niet alleen dat van onze klanten.” (lees meer)
“Als architect kan je niet gespecialiseerd zijn in programma’s”
Is specialisme een voordeel voor architecten? Maken ontwerpers die ervaring hebben met een specifiek programma betere gebouwen dan collega’s die noodgedwongen van een wit blad beginnen? “Nee”, zegt Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck resoluut. “Als architect kan je niet gespecialiseerd zijn in programma’s, want die hebben op zich geen relevantie voor jouw kwaliteiten als ontwerper. Bovendien kan een manco aan ervaring net een voordeel zijn omdat je dan out of the box kan denken.” (lees meer)
“Architecten zijn beter geschikt voor beleidsondersteunende functies dan voor politiek”
Hoewel weinig beroepen zo maatschappelijk relevant zijn als dat van een architect, zijn er in verhouding zeer weinig architecten politiek actief. We legden deze stelling voor aan de Bouwmeester, die met een treffende verklaring voor de dag kwam: “Architecten zouden allicht geen slechte politici zijn, maar ze komen beter tot hun recht in beleidsondersteunende functies. Politiek beknot hun creatieve vrijheid en hun neiging tot systeemdenken.” (lees meer)
“Erfgoed mag niet herleid worden tot bordkarton”
Tot slot peilden we naar de visie van de Vlaams Bouwmeester op erfgoed. “We kunnen niet alles in stand houden. Enkel de pièces uniques die een nieuwe rol kunnen opnemen in de hedendaagse maatschappij lenen zich tot een grootschalige herbestemming”, zei Van Broeck hierover. (lees meer)
Gerelateerde dossiers
Onze partners