4_32 Architecte transformeert Gerland water- en sportcentrum in Lyon tot harmonieuze architectonische compositie

Het water- en sportcentrum van Gerland, gelegen in het Matmut Stadium de Gerland-complex in Lyon, geeft een nieuwe invulling aan de “Atletenwijk”, een visie van architect Tony Garnier die destijds onvoltooid bleef. Dit project biedt nu een sportcomplex dat toegankelijk is voor het publiek, scholieren en het professionele rugbyteam Lyon Olympique Universitaire (LOU Rugby). Het complex omvat een trainingscentrum, kantoren voor LOU Rugby en een aquatisch wellness- en fitnesscentrum, die allemaal zijn herontworpen om te voldoen aan de hedendaagse verwachtingen.

De site steunt op fundamenten die al in 1913 werden gelegd, met als centraal element de monumentale ingang van het Gerland Stadion, bekend als de “Allée des Lions”. Het renovatieproject richt zich op het verbeteren van deze ingang, samen met het bestaande zwembad, de tribunes en het duikplatform. Drie hoofdgebouwen zijn met elkaar verbonden door tussenliggende constructies, wat resulteert in trapsgewijze hoogten. Het hoogste gebouw fungeert als achtergrond voor het zwembad en het historische duikplatform, dat nu als een sculpturaal object wordt gepresenteerd. De twee lagere volumes omlijsten de gerestaureerde tribunes.

Erfgoedwaarde hersteld

De nieuwe gebouwen omsluiten de buitenruimte die wordt begrensd door de tribunes en vormen zo een ideale setting voor het bestaande zwembad. Het ontwerp volgt het 7,50-meter raster dat Tony Garnier toepaste op al zijn projecten op de site. Dit raster is verdubbeld en verschoven om de betonnen funderingen van de voormalige “Atletenwijk” te behouden. Het project streeft ernaar de erfgoedwaarde van het zwembad te herstellen door middel van renovatie van de tribunes, funderingen en het historische duikplatform.

Het gebruik van beton verwijst naar Tony Garnier, een pionier in het materiaal. De architectuur volgt de principes van betonnen portieken met een regelmatig raster aan de twee belangrijkste gevels. Deze portieken ondersteunen langgerekte liggers, waardoor het gebouw flexibel en aanpasbaar is voor verschillende functies zoals kantoren, sportruimtes en het zwembad. De portieken zorgen voor een uniforme uitstraling, terwijl de diepte van de portieken varieert tussen 40 cm en 1 m, waardoor diverse toepassingen mogelijk zijn, zoals vliesgevels die aangepast kunnen worden aan gebruik en oriëntatie, zonwering aan de zuidkant en loggia's aan de noordkant. Hierdoor ontstaat een visuele scheiding tussen kantoren en baders.

Duikplatform wordt sculptuur

Aan de zuidkant van het buitenzwembad bevindt zich een gebouw dat dienstdoet als hoofdkantoor voor LOU Rugby. De gedurfde architectuur sluit naadloos aan bij de historische context van de site en de stedenbouwkundige en architectonische principes. Monumentale portieken in zichtbeton definiëren de ingang van het stadion aan de Allée des Lions en verwijzen naar de neoklassieke stijl van Tony Garniers oorspronkelijke ontwerp.

Het westelijke gebouw, gelegen op niveau 0, herbergt een zwemzone voor beginners, inclusief een 25-meterbad met vier banen en kleedkamers. Deze hal grenst aan het buitenbad, de omringende terrassen en de tribunes. Het 45-meter Nordic-bad met zes banen is ingebouwd in het door Tony Garnier ontworpen zwembad, waarvan nog fysieke sporen zichtbaar zijn. Dit bad bestaat uit een zwemgedeelte en een wellnesszone. De oorspronkelijke diepte van 5,40 m is teruggebracht naar 1,80 m om het verbruik van water, energie en chloor te verminderen. Het 10-meter duikplatform, dat niet langer in gebruik is, is omgevormd tot een sculptuur. Op niveau 1 bevindt zich een wellness- en fitnessruimte die toegankelijk is voor het publiek. Een gedeeltelijk technisch kelderniveau herbergt de zwembadinstallaties.

Architectonische compositie

Het oostelijke gebouw is gewijd aan professionele sporten. Op niveau 0 bevinden zich trainingsruimtes, een atletiekbaan, een synthetisch binnenveld en fysiotherapieruimtes. Op niveau 1 zijn loungeruimtes, videoruimtes en kantoren te vinden. De architectuur is identiek aan die van het westelijke gebouw.

De transformatie van het Gerland water- en sportcentrum resulteert in een uniforme architectonische compositie die harmonieus past binnen de context en tegelijkertijd meerdere geïntegreerde programma's huisvest. Het project is een eerbetoon aan het bestaande gebouw: de portiekarchitectuur, het zichtbeton, de dakterrassen en de sobere geveldetails dragen bij aan de formele, constructieve en functionele eenheid met de andere gebouwen die Tony Garnier op de site heeft gerealiseerd.