a-tract architecture ontwerpt nieuwe huisvesting centrale werkplaatsen Haven Antwerpen

De site ligt tussen de spoorlijn en het Kanaaldok in een omgeving die gekenmerkt wordt door industriële activiteiten en bijhorende gebouwen. Wat vroeger allemaal aparte gebouwen waren voor verschillende functies, wordt nu samengebracht in een gecentraliseerd geheel. Het terrein wordt hiervoor opgedeeld in drie clusters: ‘cluster scheepswerf’, ‘nautische cluster’ en ‘cluster scheepsvaartpolitie’.

Geharmoniseerd beeld

Bij de inplanting en vormgeving volgen de gebouwen een industrieel-functionele logica. Ze verschillen enorm qua schaalgrootte en aard, maar voor de architecten was het heel belangrijk om een eenheid te vormen in de veelheid van functies. Door te kiezen voor eenvoudige volumes en te werken met een beperkt aantal materialen zoals zichtbeton, corten-staal en zwartgelakte stalen platen blijft er toch een geharmoniseerd beeld bestaan.

Maximale leesbaarheid, flexibiliteit en functionaliteit

Naast een geharmoniseerd beeld is ook een grote leesbaarheid van de site heel belangrijk. Er zit een groot logistiek verhaal achter de site en veiligheid speelt hier een prominente rol. Wie op de site aankomt, moet onmiddellijk kunnen zien waar hij naartoe mag of niet.

Het is een industriële omgeving, maar er is toch geprobeerd om voor de werknemers en arbeiders een plek te creëren waar een beetje groen en buitenlucht is. Op deze manier wordt er toch ook aan het welzijn van de arbeiders gedacht.

Aan de buitenkant zijn het eenvoudige volumes, maar aan de binnenkant is het een spel van circulatielijnen die inspelen op de flow van het proces. De kantooromgevingen werken volgens het ‘Overstag-principe’ dat het Havenbedrijf hanteert, dat is een activity-based inrichting.

Omdat we in een constant veranderende omgeving zitten, is het belangrijk om een hyperflexibel concept te hebben. De gebouwen moeten de verandering van de organisatie kunnen volgen. Wat nu werkplaats is, moet in de toekomst ook magazijn kunnen zijn of een hangar. Het moet mogelijk zijn om functies bij te voegen of te schrappen.

Milieu-impact

Ondanks dat het een scheepswerf is, heeft de haven van Antwerpen een heel hoge lat voor zichzelf gelegd om de impact op het milieu zo klein mogelijk te maken. Waterzuivering is hierin een heel belangrijk punt. Al het water dat nodig is om bijvoorbeeld schepen proper te maken die in een droog dok terechtkomen kan niet zomaar geloosd worden in het kanaal of de Schelde. Daarom worden er grote en high-tech waterzuiveringsinstallaties geïnstalleerd.