Sinds de jaren 1960 zijn de meeste huizen gebouwd met spouwmuren. Het heeft echter nog tot de jaren '90 geduurd voor ook spouwisolatie gangbaar werd. Om een woning energiezuiniger te maken, lijkt het na-isoleren van deze luchtspouw een evidente ingreep, maar dit is niet voor elke woning zonder meer de beste oplossing. Luc Dedeyne, architect en energieconsulent van het VEA, geeft tekst en uitleg.
Sinds de jaren 1960 zijn de meeste huizen gebouwd met spouwmuren. Het heeft echter nog tot de jaren '90 geduurd voor ook spouwisolatie gangbaar werd. Om een woning energiezuiniger te maken, lijkt het na-isoleren van deze luchtspouw een evidente ingreep, maar dit is niet voor elke woning zonder meer de beste oplossing. Luc Dedeyne, architect en energieconsulent van het VEA, geeft tekst en uitleg.
Niets boven spouwisolatie
Allereerst moeten we stellen dat spouwisolatie doorgaans de betere oplossing is, in vergelijking met het aanbrengen van isolatie aan de binnen- of de buitenzijde van de gevel. “Isolatie aan de binnenzijde wordt afgeraden,” zegt Luc Dedeyne. “De isolatie kan niet doorlopen ter hoogte van de aansluiting met tussenvloeren en binnenmuren, waardoor koudebruggen ontstaan. Het is ook moeilijk het dampscherm perfect aan te brengen, zodat we condensatie krijgen in de isolatie. Bij een extra isolatieschild rond de buitengevel, anderzijds, kan er nog steeds veel warmte ontsnappen via kieren in de spouw.”
De ideale oplossing is het volledig afbreken van het buitenspouwblad en het plaatsen van isolatie en een nieuwe gevelbekleding. Dit is uiteraard een dure ingreep en in veel gevallen ook gewoon onmogelijk. Een mogelijk alternatief is het navullen van de spouw met los of vloeibaar isolatiemateriaal.
Voorwaarden
Om te beginnen moet de spouw breed genoeg zijn: pas vanaf vijf centimeter is na-isoleren interessant. Dat is meteen het minimum om in aanmerking te komen voor een subsidie van de netbeheerder. Het is ook belangrijk dat de spouw vrij is van puin en andere obstructies.
Daarnaast moet ook gekeken worden naar de aanwezige koudebruggen, bijvoorbeeld ter hoogte van doorlopende raamdorpels. Wanneer de gevel geïsoleerd wordt, wordt het temperatuurverschil tussen deze koude zone en de rest van de wand plots veel groter, wat vaak aanleiding geeft tot condensatieproblemen en schimmelvorming. “Soms kunnen deze koudebruggen opgelost worden, maar wanneer dit niet mogelijk is, of wanneer er zeer veel aanwezig zijn, dan is het soms beter om niet te isoleren,” aldus Luc Dedeyne.
Ook de aard van de gevel speelt een rol. “Bij geschilderde gevels moet je opletten. Verf is meestal dampdicht, zodat het vocht uit de leefruimtes enkel weg kan via de spouw. Als je deze dan opvult, vergroot opnieuw het risico op vocht en schimmels. Hetzelfde probleem heb je bij gevels met geglazuurde stenen. Ook als de bakstenen vorstschade vertonen, zal door isolatie het probleem verergeren. De buitenzijde van de gevel is dan immers kouder en blijft langer nat.” Andere problemen, zoals optrekkend vocht, worden best ook eerst verholpen vooraleer aan spouwisolatie te beginnen.
Uitvoering
Zijn al deze elementen in orde, dan staat niets nog de navulling van de spouw in de weg. Er zijn verschillende materialen op de markt, die qua isolatiewaarde dicht bij elkaar liggen. “Welk materiaal we gebruiken, hangt af van de werf in kwestie,” vertelt Christophe Aergeerts van isolatiebedrijf Pluimers. “Voor eenvoudige werven gebruiken we vaak PUR. Dit wordt vloeibaar ingespoten en zet daarna uit, met als voordeel dat zo de kleinste hoekjes opgevuld worden. Als er echter openingen zijn in de spouw, zoals bij rolluikkasten, dan gebruiken we eerder glaswol. Glaswol scoort ecologisch en akoestisch trouwens beter dan PUR en het is bovendien goedkoper. Soms kiezen klanten ook voor thermische parels, gebonden met lijm, omdat dit product hen meer vertrouwen inboezemt. Qua isolatiewaarde zitten ze tussen PUR en glaswol in. Ook organische materialen zijn in opmars, zoals papiervlokken en schelpen.”
In dit filmpje van Pluimers Isolatie zien we hoe de spouwmuurisolatie van een woning tot stand komt
Een belangrijker factor voor een goed eindresultaat is echter een goede uitvoering. Als leidraad hiervoor is er de norm STS 71-1. Om een subsidie te bekomen, is het trouwens sinds 1 juli 2012 verplicht om te werken met een installateur met overheidscertificaat. Dit certificaat krijgt hij wanneer hij kan aantonen dat hij met degelijke materialen werkt en de nodige vakkennis bezit. Bovendien moeten alle werven voor aanvang gemeld worden aan de overheid, zodat de werken ter plaatse gecontroleerd kunnen worden. Voldoet het resultaat niet aan de vooropgestelde kwaliteitseisen, dan riskeert de aannemer zijn certificaat te verliezen.
Niets boven spouwisolatie
Allereerst moeten we stellen dat spouwisolatie doorgaans de betere oplossing is, in vergelijking met het aanbrengen van isolatie aan de binnen- of de buitenzijde van de gevel. “Isolatie aan de binnenzijde wordt afgeraden,” zegt Luc Dedeyne. “De isolatie kan niet doorlopen ter hoogte van de aansluiting met tussenvloeren en binnenmuren, waardoor koudebruggen ontstaan. Het is ook moeilijk het dampscherm perfect aan te brengen, zodat we condensatie krijgen in de isolatie. Bij een extra isolatieschild rond de buitengevel, anderzijds, kan er nog steeds veel warmte ontsnappen via kieren in de spouw.”
De ideale oplossing is het volledig afbreken van het buitenspouwblad en het plaatsen van isolatie en een nieuwe gevelbekleding. Dit is uiteraard een dure ingreep en in veel gevallen ook gewoon onmogelijk. Een mogelijk alternatief is het navullen van de spouw met los of vloeibaar isolatiemateriaal.
Voorwaarden
Om te beginnen moet de spouw breed genoeg zijn: pas vanaf vijf centimeter is na-isoleren interessant. Dat is meteen het minimum om in aanmerking te komen voor een subsidie van de netbeheerder. Het is ook belangrijk dat de spouw vrij is van puin en andere obstructies.
Daarnaast moet ook gekeken worden naar de aanwezige koudebruggen, bijvoorbeeld ter hoogte van doorlopende raamdorpels. Wanneer de gevel geïsoleerd wordt, wordt het temperatuurverschil tussen deze koude zone en de rest van de wand plots veel groter, wat vaak aanleiding geeft tot condensatieproblemen en schimmelvorming. “Soms kunnen deze koudebruggen opgelost worden, maar wanneer dit niet mogelijk is, of wanneer er zeer veel aanwezig zijn, dan is het soms beter om niet te isoleren,” aldus Luc Dedeyne.
Ook de aard van de gevel speelt een rol. “Bij geschilderde gevels moet je opletten. Verf is meestal dampdicht, zodat het vocht uit de leefruimtes enkel weg kan via de spouw. Als je deze dan opvult, vergroot opnieuw het risico op vocht en schimmels. Hetzelfde probleem heb je bij gevels met geglazuurde stenen. Ook als de bakstenen vorstschade vertonen, zal door isolatie het probleem verergeren. De buitenzijde van de gevel is dan immers kouder en blijft langer nat.” Andere problemen, zoals optrekkend vocht, worden best ook eerst verholpen vooraleer aan spouwisolatie te beginnen.
Uitvoering
Zijn al deze elementen in orde, dan staat niets nog de navulling van de spouw in de weg. Er zijn verschillende materialen op de markt, die qua isolatiewaarde dicht bij elkaar liggen. “Welk materiaal we gebruiken, hangt af van de werf in kwestie,” vertelt Christophe Aergeerts van isolatiebedrijf Pluimers. “Voor eenvoudige werven gebruiken we vaak PUR. Dit wordt vloeibaar ingespoten en zet daarna uit, met als voordeel dat zo de kleinste hoekjes opgevuld worden. Als er echter openingen zijn in de spouw, zoals bij rolluikkasten, dan gebruiken we eerder glaswol. Glaswol scoort ecologisch en akoestisch trouwens beter dan PUR en het is bovendien goedkoper. Soms kiezen klanten ook voor thermische parels, gebonden met lijm, omdat dit product hen meer vertrouwen inboezemt. Qua isolatiewaarde zitten ze tussen PUR en glaswol in. Ook organische materialen zijn in opmars, zoals papiervlokken en schelpen.”
Een belangrijker factor voor een goed eindresultaat is echter een goede uitvoering. Als leidraad hiervoor is er de norm STS 71-1. Om een subsidie te bekomen, is het trouwens sinds 1 juli 2012 verplicht om te werken met een installateur met overheidscertificaat. Dit certificaat krijgt hij wanneer hij kan aantonen dat hij met degelijke materialen werkt en de nodige vakkennis bezit. Bovendien moeten alle werven voor aanvang gemeld worden aan de overheid, zodat de werken ter plaatse gecontroleerd kunnen worden. Voldoet het resultaat niet aan de vooropgestelde kwaliteitseisen, dan riskeert de aannemer zijn certificaat te verliezen.
Gerelateerde dossiers
Onze partners