Op 1 juli 2018 wordt een nieuwe wet van kracht die naast architecten ook andere dienstverleners en aannemers een verzekeringsplicht oplegt voor de 10-jarige burgerlijke aansprakelijkheid. Die heft een jarenlange discriminatie (ten dele) op, maar maakt van architecten tegelijk een soort politieman. Kan of wil de aannemer het verzekeringsattest niet voorleggen, dan is de architect immers verplicht de werf stil te leggen. Bevoegd minister Ducarme en zijn kabinet hadden zich bovendien geëngageerd tot een tweede wet, dit keer rond de burgerlijke beroepsaansprakelijkheid. Het voornemen was om deze tweede wet eveneens op 1 juli van start te laten gaan. Ondertussen blijft het echter windstil en dreigt de nieuwe verzekeringsplicht op 1 juli in de grootste onduidelijkheid van start te zullen gaan. De Orde van Architecten en NAV vragen om snel werk te maken van deze bijkomende wet.
De Wet van 31 mei 2017 (BS 9 juni 2017 - Wet betreffende de verplichte verzekering van de tienjarige burgerlijke aansprakelijkheid van aannemers, architecten en andere dienstverleners in de sector) is een belangrijke eerste stap om een historische ongelijkheid weg te werken, maar krijgt een onvoldoende van de beroepsverenigingen voor de architecten. Vooreerst is er enkel de verplichting zich te verzekeren voor de 10-jarige aansprakelijkheid. Daarnaast is het toepassingsgebied beperkt tot de woningbouw. Voor architecten verandert er inzake verzekeringsplicht niets omdat zij al meer dan tien jaar deontologisch en wettelijk verplicht zijn zich te verzekeren.
De eerste Wet voorziet nog in een bijkomende controleplicht voor de architect; de werken kunnen niet worden aangevat vooraleer de aannemer een verzekeringsattest heeft overhandigd aan de bouwheer én de architect. De architect moet het desnoods opeisen. Hoe de architect dit moet doen is niet duidelijk. Er is immers geen contractuele band tussen beiden om dit mogelijk te maken. Het is voor de architect niet mogelijk en niet wenselijk om de aannemer hierop te controleren.
Te klein toepassingsgebied
De nieuwe bouwverzekeringswet is beperkt tot particuliere woningbouw: het gebouw moet uitsluitend of hoofdzakelijk bestemd zijn voor bewoning door een gezin of een alleenstaande. De verzekeringsplicht geldt dus niet bij de bouw van of de werken aan ziekenhuizen, studentenhuizen, scholen, bedrijfsgebouwen,… Voor Marnik Dehaen, voorzitter van de Orde van Architecten, is het toepassingsgebied van de nieuwe wet te beperkt: “Dat men consumenten van particuliere woningbouw in bescherming wil nemen, kunnen we alleen maar toejuichen. Maar strikt genomen heeft elk gebouw zijn consumenten: leerlingen die school lopen, studenten die op kot zitten, verplegend personeel in een ziekenhuis, werknemers in een bedrijf... We zien de verzekeringsplicht dan ook graag uitgebreid naar alle bouwprojecten en alle betrokken bouwactoren. De nieuwe wet zorgt ook voor een discriminatie onder architecten: wie actief is in woningbouw is moet zich verzekeren, wie niet actief is in de woningbouw niet. Is een ingestorte school dan minder erg?”
Controleplicht voor alle nieuw woningbouwprojecten met vergunning na 1 juli 2018
Om aan deze verzuchtingen tegemoet te komen zou minister Ducarme werk maken van een verzekeringsplicht voor de burgerlijke beroepsaansprakelijkheid van alle dienstverleners in de bouwsector. Die tweede wet zou tevens een aanpassing van de controleplicht kunnen inhouden. Ontwerpteksten daartoe zijn opgemaakt en een eerste keer besproken, maar sindsdien is het windstil.
“Dit is zorgwekkend daar het ontwerp van deze tweede wet wijzigingen bevat aan de Wet van 31 mei 2017 en tevens in werking moet treden op 1 juli 2018. De eerste wet zal gelden voor nieuwe projecten waarvan de omgevingsvergunning na 1 juli 2018 wordt toegekend. De beroepsverenigingen voor architecten hebben eerder al gewezen op deze onhaalbare bepaling. De minister en zijn kabinet hadden zich tot aanpassingen geëngageerd. De deadline van 1 juli nadert echter met rasse schreden. We manen daarom aan om snel werk te maken van deze nodige aanpassingen”, klinkt het bij NAV.
De Orde van Architecten stuurde een schrijven naar de bevoegde ministers Peeters en Ducarme met het verzoek om hierover een stand van zaken mee te delen. In datzelfde schrijven werd ook het belang van de bijkomende wet nogmaals onderstreept. De Orde van Architecten wenst dat ook de bijkomende wet op 1 juli 2018 in werking kan treden.