Afronding BAMB-project opent nieuw tijdperk voor bouwwereld

Als onafhankelijk instituut voor technologisch onderzoek in Vlaanderen is VITO een van de partners die het BAMB-project mee op poten heeft gezet. Wim Debacker, Senior Researcher bij VITO, boog zich over verschillende facetten van het project, gaande van het identificeren van obstakels voor circulair bouwen in de hedendaagse praktijk tot het definiëren van fundamentele principes voor een ideale circulaire wereld. Hij is dan ook uitstekend geplaatst om het BAMB-project, de geboekte resultaten en de toekomstige mogelijkheden verder toe te lichten.
 

Gewoontes veranderen en op grote schaal experimenteren

In het licht van de drie cruciale systeemwijzigingen die nodig zijn om een circulaire toekomst mogelijk te maken – verandering van de ontwerpcultuur, verandering van de definitie van ‘(meer)waarde’ en verandering van de samenwerkingsmodellen – benadrukt Wim Debacker dat de overheden een positief beleid moeten voeren, met de bedoeling om professionals te stimuleren om ongebreideld te experimenteren zonder gehinderd te worden door regelgeving die niet is aangepast aan de circulaire bouwrealiteit. Als bouwactoren inspanningen leveren om ‘omkeerbaar’ te bouwen en op lange termijn te denken, via grootschalige samenwerkingsverbanden die de volledige levenscyclus van gebouwen in rekening brengen, moeten ze ook in staat zijn om nieuwe businessmodellen toe te passen die gebaseerd zijn op een specifieke valorisatie van circulaire gebouwen. Het is met andere woorden aan de politieke autoriteiten om bouwprofessionals een bepaalde ‘experimenteermarge’ te bieden – die vandaag (nog) niet bestaat. Waarom zouden ze bijvoorbeeld geen bouwvergunningen toekennen die toekomstige transformaties alvast incalculeren? Dat zou de bijbehorende administratieve lasten aanzienlijk reduceren en pionierswerk op het vlak van circulair bouwen vergemakkelijken.

Bouwen zonder afval

Een van de pijlers van het BAMB-project was de ontwikkeling van instrumenten die de ontwerper toelaten om gebouwen uit te werken die ‘omkeerbaar’ zijn qua functie en gebruik. Wim Debacker: «In tegenstelling tot andere projecten focust BAMB niet zozeer op de recyclage van gebouwcomponenten, maar eerder op het hergebruik ervan in nieuwe gebouwen, wat veel minder energieverliezen met zich meebrengt. Terwijl recyclage betrekking heeft op bouwafval, promoot BAMB materialen en gebouwen die vanaf het prille begin ontworpen zijn om gedemonteerd en opnieuw gebruikt te worden. In het licht van de zero waste-optiek wordt het gebouw beschouwd als een materiaalbank.»

Een ander ‘innovatiedomein’ van het BAMB-project is de creatie van materiaalpaspoorten, die gedurende de volledige levenscyclus van een gebouw van pas kunnen komen voor alle professionals. Intussen zijn er al meer dan vierhonderd van die paspoorten beschikbaar, met dank aan de medewerking van de betrokken fabrikanten.

Een ander specifiek onderzoeksdomein waar VITO nauw bij betrokken is, is de exploitatie van circulaire realisaties: evaluatie ten opzichte van andere scenario’s, circulaire businessmodellen (zowel op product- als gebouwniveau), een beleid dat circulair bouwen bevordert …

Opdat al deze onderzoeken en innovaties niet zouden stoppen bij de theorie, worden ze uitgetest aan de hand van pilootprojecten. De ochtend van 6 februari zal gewijd zijn aan het bezoek van een van deze pilootprojecten: het Circular Retrofit Lab op de VUB-campus.  

Welkom in de circulaire stad

Weldra zal er echter ook een andere manier bestaan om een en ander te concretiseren. Wim Debacker: «Alle resultaten zijn online te raadplegen. Vermits niet iedereen het meteen warm krijgt van de traditionele rapporten, kregen we het idee om een virtuele stad te creëren op de website Reburg.world, met de bedoeling om alle mogelijkheden van een circulaire economie zo concreet mogelijk voor te stellen.» Wim Debacker komt dit opmerkelijk staaltje storytelling in primeur voorstellen op de eerste dag van het slotevent (‘Industry day’ op 5 februari), zodat iedereen beseft dat deze evoluties geen verre of hypothetische toekomstmuziek zijn en dat de transitie intussen volop aan de gang is.

Neem deel!

Laat dit alles niet zomaar aan uw neus voorbijgaan en kom zelf ontdekken wat u zeer binnenkort te wachten staat! Zowel deelname aan de Industry day op dinsdag 5 februari als het bezoek aan het pilootproject de volgende ochtend zijn gratis mits inschrijving voor 22 januari. De conferenties van woensdag 6 (namiddag) en donderdag 7 februari, waar de resultaten van het onderzoek gepresenteerd worden, zijn betalend. De sprekers zullen zich uitdrukken in het Engels. Simultaanvertaling is niet voorzien. Plaats van afspraak is de hoofdzetel van Leefmilieu Brussel op de  Tour & Taxis-site.