De Portugese architectentandem Francisco en Manuel Aires Mateus won de Wienerberger Brick Award in de categorie “residentieel” voor hun bejaardentehuis in Alcàcer do Sal. Het glanzend witte, sculpturale volume laat het niet meteen blijken, maar het gebouw is wel degelijk opgetrokken uit baksteen. Zowel vorm als techniek schrijven zich in de Portugese traditie in en doen het gebouw één worden met het landschap. Architectura.be geeft in samenwerking met Wienerberger 5 exemplaren van het boek Brick 12 weg.
De Portugese architectentandem Francisco en Manuel Aires Mateus won de Wienerberger Brick Award in de categorie “residentieel” voor hun bejaardentehuis in Alcàcer do Sal. Het glanzend witte, sculpturale volume laat het niet meteen blijken, maar het gebouw is wel degelijk opgetrokken uit baksteen. Zowel vorm als techniek schrijven zich in de Portugese traditie in en doen het gebouw één worden met het landschap. Architectura.be geeft in samenwerking met Wienerberger 5 exemplaren van het boek Brick 12 weg.
Samenwerken met het landschap
Het tehuis is gebouwd op een sterk golvend terrein. Van in het begin was het de bedoeling van de architecten om een gebouw te ontwerpen dat zou samenwerken met het landschap. Het resultaat is een langgerekt volume, dat als een muur in het landschap staat en die zich kromt om de binnenin gelegen tuin te beschermen. Deze tuin is het verbindende element van het hele complex en is dan ook van overal toegankelijk.
Het gebouw past zich ook aan de glooiing aan: op het laagste punt van het terrein telt het drie verdiepingen, op het hoogste punt helemaal geen en kan je vanuit de tuin gewoon het dak op. De centrale gang, die op elke verdieping de ruggengraat van het gebouw vormt, geeft op verschillende plaatsen uit op de tuin. Op die manier is via de helling van het terrein elk niveau van buiten te bereiken.
Tussen hotel en ziekenhuis
De architecten gingen op zoek naar een evenwicht tussen het functionele aspect van een tehuis dat comfort en zekerheid moet bieden aan mensen die hulp nodig hebben, en de sociale behoeften binnen de gesloten leefgemeenschap die een bejaardentehuis is. “Ons doel was om de bewoners een gebalanceerde relatie te garanderen tussen het leven in een gemeenschap en het respect voor hun privacy,” aldus de architect. Zo werden een aantal ruimtes voorzien, waarvan de functie door de gebruikers zelf kan worden bepaald.
Vanwege de functie van het gebouw, zijn er een aantal elementen die onontbeerlijk zijn: denken we maar aan handgrepen langs de wanden, bescherming van hoeken tegen botsingen met rolstoelen of een aangepast ontwerp van de badkamers. Toch wilden de architecten de typische ziekenhuisstijl vermijden door de aandacht niet teveel op deze elementen te richten en in plaats daarvan de nadruk te leggen op ruimtelijke kwaliteit. Via een uitgekiende lichtinval creëerden ze een sfeer die mee evolueert met het weer en het moment van de dag.
In de traditie
De constructie is opgevat als een betonnen skelet, dat is ingevuld met baksteen blokken. Daarna is het bepleisterd en geverfd met een glanzende witte verf. Dit is een bouwtechniek die in Portugal al eeuwenlang wordt toegepast. Dankzij de thermische capaciteit van de baksteen en het reflecterende witte oppervlak blijft het binnen immers aangenaam koel. De zeer expressieve gevelstructuur zorgt er daarbij ook nog voor dat de zon niet rechtstreeks kan invallen tijdens de warme middaguren.
Jurylid Rudolf Finsterwalder over het ontwerp: “De architectuur is opgevat als een sculptuur en schrijft zich zo in in de traditie van de grote Portugese meesters, Alvaro Siza en Eduardo Souto de Moura. De thermisch isolerende bakstenen muur is aan de buitenzijde gepleisterd en afgewerkt met een glanzende verflaag, die het sculpturale karakter van het volume nog benadrukt.”
Samenwerken met het landschap
Het tehuis is gebouwd op een sterk golvend terrein. Van in het begin was het de bedoeling van de architecten om een gebouw te ontwerpen dat zou samenwerken met het landschap. Het resultaat is een langgerekt volume, dat als een muur in het landschap staat en die zich kromt om de binnenin gelegen tuin te beschermen. Deze tuin is het verbindende element van het hele complex en is dan ook van overal toegankelijk.
Het gebouw past zich ook aan de glooiing aan: op het laagste punt van het terrein telt het drie verdiepingen, op het hoogste punt helemaal geen en kan je vanuit de tuin gewoon het dak op. De centrale gang, die op elke verdieping de ruggengraat van het gebouw vormt, geeft op verschillende plaatsen uit op de tuin. Op die manier is via de helling van het terrein elk niveau van buiten te bereiken.
Tussen hotel en ziekenhuis
De architecten gingen op zoek naar een evenwicht tussen het functionele aspect van een tehuis dat comfort en zekerheid moet bieden aan mensen die hulp nodig hebben, en de sociale behoeften binnen de gesloten leefgemeenschap die een bejaardentehuis is. “Ons doel was om de bewoners een gebalanceerde relatie te garanderen tussen het leven in een gemeenschap en het respect voor hun privacy,” aldus de architect. Zo werden een aantal ruimtes voorzien, waarvan de functie door de gebruikers zelf kan worden bepaald.
Vanwege de functie van het gebouw, zijn er een aantal elementen die onontbeerlijk zijn: denken we maar aan handgrepen langs de wanden, bescherming van hoeken tegen botsingen met rolstoelen of een aangepast ontwerp van de badkamers. Toch wilden de architecten de typische ziekenhuisstijl vermijden door de aandacht niet teveel op deze elementen te richten en in plaats daarvan de nadruk te leggen op ruimtelijke kwaliteit. Via een uitgekiende lichtinval creëerden ze een sfeer die mee evolueert met het weer en het moment van de dag.
In de traditie
De constructie is opgevat als een betonnen skelet, dat is ingevuld met baksteen blokken. Daarna is het bepleisterd en geverfd met een glanzende witte verf. Dit is een bouwtechniek die in Portugal al eeuwenlang wordt toegepast. Dankzij de thermische capaciteit van de baksteen en het reflecterende witte oppervlak blijft het binnen immers aangenaam koel. De zeer expressieve gevelstructuur zorgt er daarbij ook nog voor dat de zon niet rechtstreeks kan invallen tijdens de warme middaguren.
Jurylid Rudolf Finsterwalder over het ontwerp: “De architectuur is opgevat als een sculptuur en schrijft zich zo in in de traditie van de grote Portugese meesters, Alvaro Siza en Eduardo Souto de Moura. De thermisch isolerende bakstenen muur is aan de buitenzijde gepleisterd en afgewerkt met een glanzende verflaag, die het sculpturale karakter van het volume nog benadrukt.”
Wedstrijd
In samenwerking met Wienerberger geeft Architectura.be 5 exemplaren weg van Brick12. Iedereen die als (interieur)architect, ingenieur of andere bouwprofessional beroepshalve actief is in de bouw- en architectuurwereld komt in aanmerking. Om mee te doen, zou u het antwoord op de wedstrijdvraag voor 22 juni 2012 moeten mailen naar raf@architectura.be samen met volgende gegevens:
Voornaam:
Naam:
Beroep:
Bureau/bedrijf:.
Adres:
Belangrijk: vermeld in het onderwerp van de mail de naam van het boek dat u wil winnen.
Wedstrijdvraag
Hoeveel architecten werden voor de Brick Awards genomineerd? Het antwoord kan je op de website van Wienerberger vinden.
In samenwerking met Wienerberger geeft Architectura.be 5 exemplaren weg van Brick12. Iedereen die als (interieur)architect, ingenieur of andere bouwprofessional beroepshalve actief is in de bouw- en architectuurwereld komt in aanmerking. Om mee te doen, zou u het antwoord op de wedstrijdvraag voor 22 juni 2012 moeten mailen naar raf@architectura.be samen met volgende gegevens:
Voornaam:
Naam:
Beroep:
Bureau/bedrijf:.
Adres:
Belangrijk: vermeld in het onderwerp van de mail de naam van het boek dat u wil winnen.
Wedstrijdvraag
Hoeveel architecten werden voor de Brick Awards genomineerd? Het antwoord kan je op de website van Wienerberger vinden.
Gerelateerde dossiers
Gerelateerde bedrijven
Onze partners