Alternatieve natuur in 2050: wat moeten (landschaps)architecten en vastgoedprofessionals doen?

Hoe gaan wij in de nabije toekomst wonen, leven en werken? Het antwoord op deze vraag is rechtstreeks te linken aan de huidige klimaatdoelstellingen van 2050 die al dichterbij zijn dan we denken. Jungyoon Kim heeft als landschapsarchitect én docent 22 jaar ervaring in het vakgebied. Ze richtte PARKKIM op met Yoon-Jin Park in Rotterdam, na het winnen van de Taiwan Chichi Earthquake Memorial Design Competition in 2004 en verhuisde naar Seoul, Koreain 2006. PARKKIM realiseerde projecten van verschillende schaal en aard, variërend van bedrijfslandschappen tot openbare locaties. Architectura schotelde haar als mediapartner van Realty enkele vragen voor.

Wat zijn volgens u de grootste uitdagingen voor een kwalitatief natuurbeleid tegen 2050?

Jungyoon Kim: “Sinds 2015, nadat de G20 Taskforce for Climate-related Financial Disclosure (TCFD) in het leven riep, zijn bedrijven verplicht om te rapporteren over hoe ze omgaan met de risico's die ze lopen door de klimaatverandering. Deze maand staat de geboorte van Taskforce for Nature-related Financial Disclosure (TNFD) voor de deur die een extra laag van aandacht toevoegt, zo niet verschuift, naar zowel risico's als kansen die onze bedrijven en praktijken kunnen hebben met betrekking tot de natuur. Het laatste ontwerp van TNFD stelt dat het moet worden geïnformeerd door locatiegebaseerde beoordeling, wat betekent dat het een specifiekere richtlijn kan zijn dan TCFD in termen van hoe we de natuur moeten beheren en ermee moeten leven, met aandachtspunten rond biodiversiteit, waterzekerheid en de draagkracht van een locatie. Vanuit mijn oogpunt als landschapsarchitect die zich bezighoudt met zowel natuurlijke als kunstmatige omgevingen, zal onze verantwoordelijkheid duidelijker worden en zullen we worden gedwongen om met meer gedetailleerde ruimtelijke oplossingen te komen wanneer we de natuur moeten verstoren. Maar ik zie dit ook als een kans: het is geen ethische kwestie meer maar een kwestie van professioneel overleven."

Ook in Vlaanderen werd een studie uitgevoerd, 'Natuurverkenning 2050. Inspiratie voor de natuur van de toekomst'. Daarin komen 6 grote uitdagingen aan bod. Laat ons enkele stellingen overlopen.

Hoe kunnen we verlies van biodiversiteit tegengaan?

Jungyoon Kim: “We hebben nood aan meer verbrede en diepere ideeën en perspectieven over het milieu waar we op vertrouwen maar dat we tegelijkertijd consequent verstoren. De impact van destructieve menselijke activiteiten blijft bijvoorbeeld zelden aan de oppervlakte. In plaats daarvan wijzigt het geleidelijk de ecologie van het ondergrondse terrein, met inbegrip van de bodemsamenstelling, bodemstructuur, grondwater en watervoerende lagen. Omdat deze veranderingen niet zichtbaar zijn, is het meestal te laat als we iets opmerken zoals bijvoorbeeld stedelijke zinkgaten.”

Hoe moeten we omgaan met het veranderende klimaat?

Jungyoon Kim: “In het hart van Seoul komen regelmatig overstromingen voor die worden veroorzaakt door de overbelaste ondergrondse reservoirs als gevolg van de overvloedige stortregens. Natuurlijk doet de overheid haar best om het risico te beperken, maar het feit dat de overstromingen zich blijven voordoen bewijst dat het vergroten van de ‘grijze’ infrastructuur alleen het probleem niet kan oplossen. Er moet een combinatie van ‘grijze’, ‘blauwe’ en ‘groene’ infrastructuur komen om de afvloeiingssnelheid te vertragen en de verblijftijd van water op het oppervlak te verlengen, zodat het hele waterbeheerproces ook een stedelijk landschap kan worden dat ervaring creëert.”

Hoe kunnen we voedselzekerheid waarborgen in de toekomst?

Jungyoon Kim: “ Vanuit mijn standpunt als landschapsarchitect moet de productiviteit van het stadslandschap verhoogd worden. Vooral in de steden die snel verstedelijkten om plaats te bieden aan de toegenomen bevolking, leken landschappen meer op oppervlakkige decoratie. De gezondheid van de bodem werd aangetast en de verlaagde grondwaterstand bemoeilijkte de watervoorziening. Een meer holistische benadering tijdens het ontwerpproces zal onze omgeving vruchtbaarder maken en er uiteindelijk toe leiden dat ons voedsel minder kilometers moet afleggen.”

Welke elementen zullen, naast bovenstaande stellingen, nog aan bod komen tijdens uw keynote?

Jungyoon Kim: “We hebben allemaal verschillende persoonlijke herinneringen aan de natuur in ons leven. Maar als professionals op het gebied van ontwerp en vastgoed hebben we meer gemeen als het gaat om het plannen van onze toekomst in de richting van 2050. In mijn landschapsarchitectuurpraktijk betekent de term alternatieve natuur de ruimtelijke inrichting die de natuurbeleving mogelijk maakt zonder zwaar te leunen op 'groen'. Hoe kunnen we in een stedelijke omgeving, waar we niet genoeg land tot onze beschikking hebben, de gebruikers toch de natuur laten ervaren? Het creëren van een natuurlijke ervaring zal alleen maar moeilijker worden door de klimatologische uitdagingen en daarom moeten we nadenken over het herstellen van de verloren functie van de natuur zodat de natuur weer veerkrachtig wordt. Mijn keynote zal gaan over hoe ik zie wat professionals in landschapsontwerp kunnen bijdragen aan 2050 en hoe vastgoedbedrijven hierbij kunnen helpen. Ik zal zowel gebouwde projecten als onderzoek delen om alternatieve natuur te creëren in een veranderend klimaat en tonen hoe het ontwerp moet evolueren om de veerkracht van de natuur te stimuleren door zich te richten op het herstellen van de verloren functie van de natuur.”

Jungyoon Kim is de oprichtster van PARKKIM, een in Seoul gevestigd landschapsarchitectenbureau, en Assistant Professor in Practice aan Harvard GSD. Ze richtte het bureau op met Yoon-Jin Park in Rotterdam, na het winnen van de Taiwan Chichi Earthquake Memorial Design Competition (2004). Sindsdien realiseerde ze projecten van verschillende schaal en aard, variërend van bedrijfslandschappen tot openbare gelegenheden, zoals Yanghwa Riverfront, CJ Blossom Park en Seoul Museum of Craft Art.

Woensdag 20 september 2023 17:00 - 18:00

Keynote: Jungyoon Kim - Alternative Nature for 2050  (Engelstalig, Forum II).