De vijftiende Alvar Aalto Medal is toegekend aan de Belgische architecte Marie-José Van Hee. Onze landgenote ontving de prestigieuze bekroning op 22 augustus, tijdens een ceremonie in het hoofdgebouw van de Universiteit van Jyväskylä in Finland. Van Hee is de eerste vrouwelijke architect die de Alvar Aalto Medal individueel ontvangt. De jury van de Alvar Aalto Medal looft hoe haar ontwerpen respect voor architectuur, natuur en ambacht benadrukken, evenals een begrip van traditionele en volkse bouwmethoden. Het werk van Marie-José Van Hee omvat een breed scala aan projecten, van particuliere woningen tot openbare ruimtes en culturele gebouwen.
"Het werk van Marie-José Van Hee toont een consequente, gevoelige en contextuele benadering, met oog voor detail en vakmanschap. Haar architectuur is geworteld in de context en het omliggende landschap, waarbij ze niet alleen de lokale Vlaamse bouwtradities weerspiegelt maar daar ook actief aan bijdraagt. Haar werk wordt gekenmerkt door een subtiele beheersing van natuurlijke materialen, licht en proporties, wat resulteert in rustige, intieme ruimtes die ontworpen zijn rondom het dagelijkse leven," aldus de jury van de Alvar Aalto Medal.
Om het huidige overweldigende aanbod aan mediabeelden te doorbreken, wilde de jury van de Alvar Aalto Medal gebouwen en ruimtes uitlichten die bezoekers zowel fysiek als emotioneel raken. "Het werk van Van Hee is universeel en persoonlijk. Het is subtiel, relevant en geworteld in de plek. Haar vermogen om een gevoel van plaats te vertalen is zeldzaam. [...] Haar gebouwen bevatten zorgvuldig gechoreografeerde ruimtes met doordachte keuzes voor beweging. Haar ruimtelijke intuïtie gaat hand in hand met een grondige kennis van menselijke behoeften. Centraal in haar werk staat steeds de menselijke schaal [...] ruimtes waar mensen zich goed voelen," zegt juryvoorzitter Yvonne Farrell.
“Ik ben vereerd en bescheiden om de Alvar Aalto Medal 2024 te ontvangen. Ik wil de selectiecommissie bedanken voor hun waardering voor mijn werk en iedereen die mij heeft geholpen dit te bereiken. Zo’n tien jaar geleden had ik het geluk om verschillende gebouwen van Aalto te ervaren in Finland en Frankrijk. Zijn architecturale taal blijft dicht bij mijn hart, een stille invloed en bron van inspiratie,” aldus Van Hee.
Marie-José Van Hee (1950) studeerde in 1974 af als architect aan Sint-Lucas in Gent. In 1990 richtte zij haar eigen bureau op in Gent, nu bekend als Marie José Van Hee architecten. Ze was professor Architectuurontwerp aan Sint-Lucas en gastdocent aan ETH Zurich (2016–2017).
Van Hee’s bekendste werken zijn onder andere het ModeMuseum “Modenatie” (1999–2003) in Antwerpen, haar eigen woning, Huis Van Hee (1994–1998), Huis V-D (2007–2020) in Gent en Huis HdF (2007–2011) in Zuidzande, Nederland. Ze ontving meerdere nationale en internationale prijzen, waaronder de Vlaamse Architectuurprijs in 2023 en 1997, en werd in 2013 en 1999 geselecteerd voor de Mies Van der Rohe Awards.
Een tentoonstelling van Marie-José Van Hee’s ontwerpen opent op 7 februari 2025 in het Museum voor Finse Architectuur en het Design Museum in Helsinki en wordt in het najaar van 2025 vertoond in het Aalto2 Museum Centrum in Jyväskylä.
De Alvar Aalto Medal, ontworpen door Academielid Alvar Aalto, werd in 1967 opgericht ter ere van creatieve architectuur en kan worden toegekend aan een levende persoon die zich creatief heeft onderscheiden in de architectuur. De prijs wordt elke drie jaar uitgereikt door de Alvar Aalto Foundation, het Museum voor Finse Architectuur, het Design Museum, de Finse Vereniging van Architecten en de stad Helsinki.
De winnaar van de Alvar Aalto Medal 2024 werd gekozen door een vooraanstaande jury: Architectuurprofessor Sharon Johnston (Johnston Marklee & Associates, Los Angeles), architect Finn Williams (Public Practice, Malmö), architect en journalist Tarja Nurmi en architect Erkko Aarti (AOR Architects, Helsinki). De jury stond onder leiding van architect Yvonne Farrell (Grafton Architects, Dublin).