Analyse van Embuild toont steeds grotere verschuiving van nieuwbouw- naar renovatiemarkt

12 september 2024

Uit een analyse door Embuild van de vergunningsaanvragen tot en met juli 2024 blijkt de neergaande trend voor nieuwbouw zich door te zetten. Daartegenover staat dat 2024 tot dusver een heel goed jaar voor is de renovatiemarkt. Op recordjaar 2021 na overtreft die alle voorgaande jaren. Maar hoewel de groeiende renovatiemarkt belangrijk is voor het verduurzamen van het oudere woningenpark in Vlaanderen, baart de afname van nieuwbouw grote zorgen.

“Wie de trend in nieuwbouw kan keren, maakt betaalbaar wonen mogelijk”, zegt Caroline Deiteren, directeur-generaal van Embuild Vlaanderen. “Dat willen we samen met de nieuwe Vlaamse regering aanpakken. De volgende tien jaar heeft Vlaanderen bijna een half miljoen nieuwe woningen nodig voor extra huishoudens en om slechte woningen te vervangen. Nieuwe woningen bouwen, betekent niet het aansnijden van bijkomende open ruimte maar gaat eerder om verkerning met hogere dichtheden als gevolg.”

Onrustwekkende trend voor nieuwbouw

De dalende trend voor nieuwbouwwoningen over de afgelopen jaren is onmiskenbaar. Het jaar 2019 springt eruit als een piekjaar, maar de daaropvolgende jaren is er een gestage afname zichtbaar. Nochtans begon 2024 veelbelovend met hogere aantallen dan in de eerste maanden van 2022 en 2023. Maar daarna zakte het aantal vergunningen onder het niveau van voorgaande jaren. 2024 kende zelfs de slechtste julimaand sinds 2018. Ook zit sloop en heropbouw vervat in deze cijfers. Nochtans heeft de gewenste verdichting en verkerning nood aan meer vervangende nieuwbouw. Want dat gaat gepaard met hogere dichtheden.

De nieuwbouwmarkt heeft het steeds lastiger door de stijgende rente, betaalbaarheidsproblemen bij kandidaat-bouwers, weinig beschikbare ruimte, moeilijkheden bij verdichting, duurdere bouwmaterialen enz.

Renovatiemarkt kent opgang

Terwijl de nieuwbouwvergunningen afnemen, nemen de renovatievergunningen stelselmatig toe. Na de piekjaren 2021 en 2023, zet de stijgende trend zich ook in 2024 door. Dat is goed nieuws voor de gewenste renovatiegolf en verduurzaming van het verouderde gebouwenpark. Maar die trend dient zich nog sterker door te zetten om tegen 2050 alle woningen energiezuinig en -efficiënt te maken.

In 2023 bestond het woningbestand voor bijna 8% uit woningen met label A en voor iets meer dan 21% uit woningen met label B. De komende 30 jaar dient jaarlijks meer dan 3% van het woningenbestand een ingrijpende energierenovatie te ondergaan. Dat houdt een fikse inhaalbeweging in.