Archicad helpt mee aan transformatie van de Royale Belge in Brussel

Royale Belge

Wanneer je in Brussel vraagt naar de Royale Belge, weet iedereen waar je het over hebt. Het imposante beschermde monument, dat van 1970 tot 2017 dienstdeed als hoofdzetel van de verzekeringsmaatschappij Royale Belge (later Axa), is een begrip in de streek en een mooi voorbeeld van bedrijfsarchitectuur in de jaren zestig. Het luxe pand bevatte destijds kantoren en conferentie- en trainingsfaciliteiten voor ruim 1000 medewerkers.

ontwerpWedstrijd

Nadat het een aantal jaar leegstond, organiseerde de stad Brussel een ontwerpwedstrijd die werd gewonnen door Bovenbouw in samenwerking met Caruso St John Architects in Londen. Kort na de wedstrijd werd ook het Brusselse bureau DDS+ aan het team toegevoegd. Sinds de start in 2020 werken ze intensief samen aan de transformatie van het gebouw. Nu kunnen Casper Pasveer en Wim Boesten van Bovenbouw Architecten opgelucht ademhalen: de laatste huurder van de Royale Belge wordt in juni verwacht. Vanwege het internationale kaliber was Teamwork in Archicad onmisbaar in het ontwerpproces, vertelt Casper. “Binnen nog geen drie jaar hebben we het project van begin tot eind vormgegeven. Op het hoogtepunt werkten we met 14 mensen van drie architectenbureaus tegelijk aan hetzelfde model.”

BOOST IN DIGITALISERING

Wim is projectarchitect van de Royale Belge. Het is het grootste project waar Bovenbouw zich tot nu toe mee bezighield. Eerdere projecten omvatten scholen, politiebureaus, woonzorgcentra en brandweerkazernes. “We hebben zelfs een bezoekerscentrum voor een kernenergieopslag ontworpen”, lacht Wim. “En af en toe ontwerpen we een woningbouwproject.” Het bureau staat bekend om projecten die de tand des tijds doorstaan waarbij de stijl kenmerkend is voor elke situatie. Daarbij proberen de teamleden een ideale mix te vinden tussen oud, nieuw, alledaags, eeuwig, klassiek en vooruitstrevend. “De Royale Belge is hier een mooi voorbeeld van”, vertelt Wim trots. “Het is een robuust kantoorgebouw met een kruisvormige toren van cortenstaal en spiegelglas boven een podium van twee verdiepingen met helder glas."

BESCHERMD MONUMENT

"Omdat het een beschermd monument is, moest de buitenkant precies hetzelfde blijven. Wel is de gevel vervangen door een bijna identieke beglazing die voldoet aan de huidige normen. Verder zijn materialen zo veel mogelijk hergebruikt en gerecycled. Binnen is onder andere een nieuw atrium ontwikkeld van bijna 21 meter in diameter en drie verdiepingen hoog. Het atrium geeft toegang tot de gedeelde werkruimtes, kantoren, hotel en healthclub.” Je zou bijna vergeten dat corona in deze ontwerpperiode hoogtij vierde. “Dat was in principe geen strop”, reageert Casper. “De lockdown veroorzaakte een boost in digitalisering. Het maakte niet uit wie waar werkte. Iedereen kon gewoon via Teamwork met het model aan de slag.”

3D-Testen

3D-testen is sinds we met Archicad werken vanzelfsprekend geworden. “Voorheen was dat een bewerkelijk klusje omdat we naar een ander programma moesten switchen. In Archicad heb je het 3D-model meteen voorhanden en dat komt het ontwerp ten goede. Intuïtief ga je er soms vanuit dat een bepaald idee geen kans van slagen heeft. Nu komen we er geregeld achter dat het toch kan. Dat zijn leuke verrassingen.” De Archicad-renders schetsen een zeer realistisch beeld, vindt Casper.

TWINMOTION ALS TOOL

Maar de Royale Belge was ook het eerste project waarin Twinmotion werd ingezet. Archicad heeft een directe link met deze 3D-visualisatiesoftware. “We waren onder de indruk dat alles wat we tekenden acuut in het rendermodel gesynchroniseerd werd”, vertelt hij. “Zo konden we, vanuit allerlei verschillende standpunten, ontzettend snel en goed inschatten hoe het gebouw er uiteindelijk uit zou komen te zien. Vooral om klanten te overtuigen was dat perfect.” Onze output is altijd in 2D, legt Wim uit. “Ten eerste is dat een juridische eis in België, ten tweede vind ik de extra controle prettig. Op een scherm kijk ik soms over fouten heen, terwijl ik op een 2D-tekening meteen zie waar de schoen wringt.” In vergelijking met ontwerpprogramma’s waar Casper voorheen mee werkte, is een project opzetten in Archicad wat complexer geworden, meent hij. “In mijn ogen zijn we meer aan het programmeren dan aan het tekenen. Daar staat tegenover dat er, omdat we niet meer tussen programma’s hoeven te schakelen, minder snel fouten in ontwerpen sluipen. Daarnaast maken we gretig gebruik van relevante bibliotheekobjecten, project-templates en geautomatiseerde scripts waarmee we bijvoorbeeld parkeerplaatsen en deuren nummeren. Een pdf’je of Excel-overzicht maken, is ook zo gepiept.” 

renovatietool 

Voor de renovaties in de Royale Belge was de renovatietool ideaal, vinden Casper en Wim. “Gedurende het ontwikkelproces kregen we steeds nieuwe informatie over wat er afgebroken al dan niet getransformeerd moest worden”, beschrijft Casper. “Die updates konden we meteen in de plannen verwerken waardoor alle teamleden direct op de hoogte waren.” De grootte van het project zorgde af en toe voor complicaties.

“Het bestand op de externe BIMcloud werd op een gegeven moment te zwaar waardoor het programma traag reageerde, vertelt Wim. “Het werd minder werkbaar om met z’n allen in één model te tekenen. Na een telefoontje naar de support-afdeling van KUBUS kwam er een BIM Product Specialist op ons kantoor die vertelde hoe we meer ruimte konden maken om ervoor te zorgen dat de werksnelheid weer steeg.” De bestaande situatie werd in kaart gebracht middels 2D-stabiliteitsplannen daterend van 1969, vertelt Casper. “We hebben erover nagedacht een 3D-scan te maken, maar in dit geval was dat niet handig omdat je niet ziet wat er mogelijk nog aan verborgen ruimtes tussen de oppervlaktes zit. In toekomstige projecten gaan we waarschijnlijk vaker met een puntenwolk werken: het scheelt een hoop opmeten op de werf.”

BIMCLOUD EN ADVIES VAN KUBUS BRENGT OVERZICHT

De verantwoordelijkheid voor een project ligt in België van begin tot eind bij de architect. Daardoor is het soms lastig overzicht te houden. Casper: “Teamwork in de BIMcloud heeft ons geholpen de controle te behouden. Nu ligt het model vrijwel volledig vast, maar tot drie maanden geleden hebben we nog allerlei aanpassingen verwerkt.” De automatische back-up functie in de BIMcloud is ook prettig, vindt hij. “Je kunt zelf bepalen hoeveel back-ups er dagelijks van het project gemaakt worden. Daar heb je geen omkijken naar.” Wat betreft pop-ups en reserveringen in het model kan Archicad wel verbeteren, vinden de mannen. “Je moet bijvoorbeeld aangeven of je een verandering van een ander wilt accepteren voordat je verder kunt”, vertelt Wim. “In ons geval willen we dat altijd, dus die pop-up is dan vervelend. Ook moet je reserveringen van elementen vrijgeven voordat een ander ermee aan de slag kan. Ik snap dat dit uit veiligheidsoverwegingen is ingebouwd, maar wat ons betreft mag het wat minder.” Aan de andere kant ontdekken we steeds meer mogelijkheden, zegt Casper. “Opties om metingen te automatiseren en wijzigingen automatisch te updaten zijn heel interessant voor ons. In een ander project werken we graag met properties.Daarmee kun je data toevoegen aan objecten en relevante informatie uitlichten. In dit project worden bijvoorbeeld beschermde bomen aangeduid met een kleur.”

zonder archicad onmogelijk

Als je niet oppast, kun je eindeloos blijven tekenen in Archicad, lacht Wim. “Wanneer we in de Royale Belge elk hoekje perfect hadden willen hebben, konden we nog wel vier jaar doorgaan.” Casper: “Je kunt onmetelijk veel eigenschappen en informatie toevoegen, maar de vraag is of iemand daarop zit te wachten. Daarom is het belangrijk om echt uit te gaan van de output. Wat wordt verwacht en wat is daarvoor nodig? Anders kun je je behoorlijk in Archicad verliezen.” Wim: “Al met al zijn wij erg blij dat we Archicad tot onze beschikking hadden om de Royale Belge te ontwikkelen. Zonder Teamwork was dit niet gelukt.”