archipelago architects schenkt bewoners van De Kerselaar in Overijse helende thuisomgeving op maat

Het ontwerpteam van archipelago benaderde de site van De Kerselaar als een dorp. Een dorp dat de verbinding maakt tussen rust en dynamiek. Gelegen in een groene omgeving creëerden de ontwerpers een traditionele structuur die een herkenbare, vertrouwde en solide basis geeft. Een helende omgeving. Een omgeving die voor een onbepaalde tijd een thuis ‘weg van huis’ vormt voor volwassenen met een beperking.

Gebruikers aan het woord

Hoe een omgeving creëren die haar gebruikers ondersteunt en stimuleert? In de wedstrijdfase spendeerden de architecten tijd in het dagactiviteitencentrum van De Kerselaar om samen met de bewoners deel te nemen aan activiteiten zoals muziek maken, kaarsenatelier en postatelier. Zo ondervonden ze aan den lijve de omgeving en hoe deze wordt gebruikt. Dit hielp hen om een beeld te vormen van de unieke profielen, zorgvragen en noden van de bewoners om vervolgens persona’s te vormen (Scenario Based Design). Deze fictieve personages vormden de leidraad van het ontwerp en lieten archipelago toe om vanuit de gebruiker te ontwerpen. Bovendien toetste het bureau haar voorlopige ontwerp af met enkele zorgkundigen om zo hun visie mee te integreren in het ontwerp.

Thuisomgeving op maat

Door rechtstreeks informatie te verzamelen van de gebruikers en hun omgeving, konden de architecten gericht en efficiënt ontwerpen, wat vervolgens resulteerde in een thuisomgeving op maat. Dit uit zich bijvoorbeeld in de keuken in de leefruimte die het kloppend hart van elke leefgroep vormt. Deze is functioneel ingericht en ondersteunt zelfstandigheid zodanig dat ook mensen in een rolstoel kunnen deelnemen aan kookactiviteiten. Daaromheen zijn verschillende zithoeken gecreëerd met elk hun eigen sfeer en intimiteitsgraad zodat elke bewoner een eigen plek, afhankelijk van zijn of haar gemoedstoestand, kan vinden.

Daarnaast worden de kamers ‘casco’ opgeleverd zodat de bewoners deze zelf kunnen inrichten op basis van hun eigen zorgbehoeftes en smaak: een flexibel in te delen kamer met een hoge ergonomiegraad en een optimale functionaliteit. De module van een kamer vloeit voort uit het onderzoek van archipelago naar de ideale bouwsteen voor zowel een bewoner met een grote fysieke zorgvraag als een bewoner met nood aan een duidelijke structuur als mentale zorgvraag.

Thuisomgeving in het groen

De omringende groene omgeving vormt een van de belangrijkste kwaliteiten van de site in Overijse. Daarom wordt er in de residenties, het dagactiviteitencentrum en de polyvalente ruimte ingezet op binnen- en buitenruimtes die gericht zijn naar de buitenomgeving. Zo verhogen de ontwerpers het oriëntatiegevoel en creëren ze een link met de buitenwereld.

Aansluitend is natuurlijk daglicht een belangrijk aandachtspunt binnen het ontwerp en creëerde archipelago een thuisomgeving die de circadiaanse cyclus van de mens ondersteunt. Zo is er geopteerd voor een glassoort waarbij de kwaliteit en lichtechtheid van het invallend natuurlijk licht zo hoog mogelijk is en zijn de leefruimtes optimaal georiënteerd zodat er zowel van het ochtend-, middag-, als avondlicht kan genoten worden.

Zomercomfort

Bovendien werden verschillende zomercomfortstudies uitgevoerd om zonnewering, thermische massa en ventilatiestrategieën te optimaliseren. Zo werden er in verschillende ruimtes strategieën van intensieve (nacht)ventilatie toegepast die toelaten om het zomercomfort te verbeteren. Tenslotte werd er ook de nodige aandacht besteed aan de keuze van de materialen. Er werd voorkeur gegeven aan materialen met een lage milieu-impact en afwerkingsmaterialen met lage binnenluchtemissies.