Het systeem van de Open Oproep heeft zijn voor- en tegenstanders. Architect-stedebouwkundige Pierre J. Tack uit Antwerpen behoort duidelijk tot de laatste categorie. Hij legt voor Architectura in het kort uit waar het volgens hem misloopt en hoe dit verholpen kan worden.
Het systeem van de Open Oproep heeft zijn voor- en tegenstanders. Architect-stedebouwkundige Pierre J. Tack uit Antwerpen behoort duidelijk tot de laatste categorie. Hij legt voor Architectura in het kort uit waar het volgens hem misloopt en hoe dit verholpen kan worden.
Vaststelling
De Europese Richtlijnen, de wet van 24/12/93 en de daaropvolgende KB’s bepalen dat de meeste architectuurwedstrijden voor officiële en parastatale opdrachten moeten gebeuren in twee fasen, waarbij in de eerste fase de selectie gebeurt van de meestal vijf architecten die mogen deelnemen. Dit gebeurt onder de loknaam “Open Oproep”. De selectiecriteria zijn dusdanig opgesteld dat enkel grote bureaus kunnen deelnemen. Bij voorbeeld moet men kunnen bewijzen dat men reeds een opdracht uitgevoerd heeft gelijkaardig aan deze waarvoor een wedstrijd ingericht wordt. Men moet bewijzen het nodige personeel en de nodige financiële middelen te hebben om de volledige opdracht te kunnen uitvoeren, men moet een waarborgsom betalen, enz… .
Een ander criterium is dat de portfolio van de kandidaat het genre van architectuur moet zijn die in de smaak valt van de Vlaamse Bouwmeester die hij wilt promoten. Eens de selectie gebeurd is, is het niet moeilijk om te raden wie de vijf deelnemers zullen zijn. Anonimiteit is dus niet verzekerd.
Er wordt aangehaald dat deelname aan architectuurwedstrijden te duur is. Het is echter niet aan de organisator van de wedstrijd om zich bezig te houden met de financiële toestand van de deelnemers: de beslissing om deel te nemen ligt enkel en alleen bij elke architect zelf!
Het is met andere woorden geen wedstrijd voor het beste ontwerp maar voor de grootste en/of de invloedrijkste praktijk .
Gevolg
Het bestaande systeem is deontologisch en ethisch onaanvaardbaar en oneerlijk omdat deze wedstrijden ontoegankelijk worden voor de jongeren, voor zeer kleine architectenbureaus en eenmanszaken. Alle architecten hebben hetzelfde diploma en moeten dus dezelfde kansen krijgen. Goede ideeën komen niet noodzakelijkerwijze van een groep, integendeel!
Men moet ook vaststellen dat de grote architectenbureaus in de meeste gevallen enkel groot geworden zijn niet door de kwaliteit van hun projecten maar omdat zij commercieel sterk zijn en/of goede relaties hebben. De kwaliteit van de ontwerpen gaat naar beneden omdat niet het beste ontwerp gekozen wordt maar het grootste bureau. Het zullen uiteindelijk altijd dezelfde bureaus zijn die zullen mogen deelnemen! Wie zal ze vervangen wanneer zij uitsterven?
De heer Philippe Flamme haalt dit probleem ook aan in zijn boek “La Commande Publique Architecturale-Aspects Théoriques et Pratiques”, waarvan een samenvatting verscheen in de Nederlandstalige uitgave van het tijdschrift A+ (nr. 177). Het Nederlandse tijdschrift ‘De Architect’ komt in het voorwoord van de editie van juni 2007 tot dezelfde vaststellingen! De Bond Nederlandse Architecten heeft dit jaar een onderzoek ingesteld volgend op de vele klachten.
Voorstel
Laten we het systeem omgekeerd aanpakken: in een eerste fase wordt een ideeënwedstrijd ingericht waaraan elke architect mag deelnemen. In het geval dat de winnaar(s) van het ontwerp geen voldoende infrastructuur heeft(hebben) om zijn(hun) projekt uit te voeren wordt in een tweede fase eventueel een financiële en vakbekwaamheids wedstrijd ingericht tussen grote bureaus die bereid zijn om de winnaar(s) tijdelijk als projektleider in hun kantoor op te nemen. De winnaar(s) moet(en) er voor zorgen dat zijn(hun) project uitgewerkt wordt in de geest van zijn ontwerp.
Resultaat
1) Er wordt een pak geld bespaard: waarom al de moeite doen om eerst vijf architecten-praktijken te kiezen in de plaats van onmiddellijk over te gaan tot de wedstrijd zelf?
2) Er zullen heel veel vernieuwende ideeën uit de bus komen en zeker meer als vijf!
3) De anonimiteit is verzekerd.
Pierre J. Tack, architect-stedebouwkundige
Vaststelling
De Europese Richtlijnen, de wet van 24/12/93 en de daaropvolgende KB’s bepalen dat de meeste architectuurwedstrijden voor officiële en parastatale opdrachten moeten gebeuren in twee fasen, waarbij in de eerste fase de selectie gebeurt van de meestal vijf architecten die mogen deelnemen. Dit gebeurt onder de loknaam “Open Oproep”. De selectiecriteria zijn dusdanig opgesteld dat enkel grote bureaus kunnen deelnemen. Bij voorbeeld moet men kunnen bewijzen dat men reeds een opdracht uitgevoerd heeft gelijkaardig aan deze waarvoor een wedstrijd ingericht wordt. Men moet bewijzen het nodige personeel en de nodige financiële middelen te hebben om de volledige opdracht te kunnen uitvoeren, men moet een waarborgsom betalen, enz… .
Een ander criterium is dat de portfolio van de kandidaat het genre van architectuur moet zijn die in de smaak valt van de Vlaamse Bouwmeester die hij wilt promoten. Eens de selectie gebeurd is, is het niet moeilijk om te raden wie de vijf deelnemers zullen zijn. Anonimiteit is dus niet verzekerd.
Er wordt aangehaald dat deelname aan architectuurwedstrijden te duur is. Het is echter niet aan de organisator van de wedstrijd om zich bezig te houden met de financiële toestand van de deelnemers: de beslissing om deel te nemen ligt enkel en alleen bij elke architect zelf!
Het is met andere woorden geen wedstrijd voor het beste ontwerp maar voor de grootste en/of de invloedrijkste praktijk .
Gevolg
Het bestaande systeem is deontologisch en ethisch onaanvaardbaar en oneerlijk omdat deze wedstrijden ontoegankelijk worden voor de jongeren, voor zeer kleine architectenbureaus en eenmanszaken. Alle architecten hebben hetzelfde diploma en moeten dus dezelfde kansen krijgen. Goede ideeën komen niet noodzakelijkerwijze van een groep, integendeel!
Men moet ook vaststellen dat de grote architectenbureaus in de meeste gevallen enkel groot geworden zijn niet door de kwaliteit van hun projecten maar omdat zij commercieel sterk zijn en/of goede relaties hebben. De kwaliteit van de ontwerpen gaat naar beneden omdat niet het beste ontwerp gekozen wordt maar het grootste bureau. Het zullen uiteindelijk altijd dezelfde bureaus zijn die zullen mogen deelnemen! Wie zal ze vervangen wanneer zij uitsterven?
De heer Philippe Flamme haalt dit probleem ook aan in zijn boek “La Commande Publique Architecturale-Aspects Théoriques et Pratiques”, waarvan een samenvatting verscheen in de Nederlandstalige uitgave van het tijdschrift A+ (nr. 177). Het Nederlandse tijdschrift ‘De Architect’ komt in het voorwoord van de editie van juni 2007 tot dezelfde vaststellingen! De Bond Nederlandse Architecten heeft dit jaar een onderzoek ingesteld volgend op de vele klachten.
Voorstel
Laten we het systeem omgekeerd aanpakken: in een eerste fase wordt een ideeënwedstrijd ingericht waaraan elke architect mag deelnemen. In het geval dat de winnaar(s) van het ontwerp geen voldoende infrastructuur heeft(hebben) om zijn(hun) projekt uit te voeren wordt in een tweede fase eventueel een financiële en vakbekwaamheids wedstrijd ingericht tussen grote bureaus die bereid zijn om de winnaar(s) tijdelijk als projektleider in hun kantoor op te nemen. De winnaar(s) moet(en) er voor zorgen dat zijn(hun) project uitgewerkt wordt in de geest van zijn ontwerp.
Resultaat
1) Er wordt een pak geld bespaard: waarom al de moeite doen om eerst vijf architecten-praktijken te kiezen in de plaats van onmiddellijk over te gaan tot de wedstrijd zelf?
2) Er zullen heel veel vernieuwende ideeën uit de bus komen en zeker meer als vijf!
3) De anonimiteit is verzekerd.
Pierre J. Tack, architect-stedebouwkundige
Onze partners