Architectenbureau Bart Dehaene en Sileghem & Partners winnen Design & Build voor sociale appartementen

Van dorp tot stedelijke context of ergens tussenin, vrijstaand of aansluitend op een bestaande gebouwen, kleinschalig tot grootschalig, laagbouw tot zelfs middelhoogbouw tot 7 bouwlagen: met het concept van Architectenbureau Bart Dehaene en Sileghem & Partners is een grote diversiteit aan sociale appartementsgebouwen mogelijk, die de verschillende bouwmaatschappijen toelaat hun programma in te vullen in functie van de lokale woonbehoeftes en beschikbare bouwterreinen.

Acht ontwerpprincipes

Het ontwerpteam ontwikkelde de vier gevraagde basistypes voor appartementen (1/2, 2/3, 3/4 en 3/5) op basis van acht ontwerpprincipes. Het concept van het basistype 2/3 bestaat erin een doorzonappartement te realiseren van 12m diep en 3 parkeerplaatsen breed. Op die manier kunnen toekomstige appartementen structureel en snel gekoppeld worden aan een ondergrondse parkeergarage. De inpassing van de andere types kan planmatig worden afgeleid uit dit type 2/3. Via L-vormige planopstellingen, kunnen er namelijk extra kamers en badkamers toegevoegd worden.

Circulatievraagstuk

Vervolgens moest ook de verticale circulatie binnen het appartementsgebouw op een cruciale plaats staan en in staat zijn het volledige bouwblok te bedienen, ongeacht de samenstelling en opstelling. De keuze waarbij trap en lift centraal in het bouwblok staan en waarbij interne circulatie de appartementen bedient, leek het ontwerpteam weinig flexibel. Meestal resulteert dit in een beperkt aantal appartementen per bouwlaag of tot een bouwblok met grote bouwdieptes en verschillende geveloriëntaties of tot interne gangenstelsels die weinig belevingswaarde hebben. Om dit te vermijden kozen de ontwerpers voor een galerij die bediend wordt door een trap (en lift) die ofwel in het bouwblok geïntegreerd zijn ofwel in de galerij zelf verwerkt kan worden.

Galerij

De galerij wordt zo geconcipieerd dat ze verschillende situaties en schakelingen aankan, dat ze zich architecturaal kan integreren in de specifieke stedenbouwkundige contexten, dat ze constructief multi-inzetbaar is en  dat ze ruimte geeft aan de bewoners. In eerste instantie moet ze vlot en logisch aansluiten op de verticale circulatie en de horizontale circulatie zo goed mogelijk faciliteren. Daarnaast kan ze aanleiding geven tot een creatieve inbreng voor de bewoners, zoals een bloembak of zitje met tafeltje naast de voordeur.

Licht en doorzicht

De basistypes voor de sociale appartementsgebouwen werden zo luchtig mogelijk ontworpen, zodat licht en doorzicht maximaal gegarandeerd blijven. Daarom zijn op alle bouwlagen tot en met het dak openingen en vides voorzien die zowel doorkijk geven als lichttoetreding garanderen voor de aanpalende leef- of slaapruimtes. Bovendien staat deze opening garant voor het creëren van de juiste afstand tussen de private woonvertrekken en de galerij met een meer publiek karakter.

Casestudy in Zwevegem

Om de haalbaarheid van dit concept te duiden werd een casestudy opgemaakt op de Transfo-site te Zwevegem. Een gebouw van 20 appartementen werd hier geschakeld en ontworpen binnen het beeldkwaliteitsplan dat gekenmerkt wordt door een rode en witte gevelsteen, aangevuld met betonnen accenten. Het modulaire ontwerpconcept krijg op die manier een gezicht binnen een concrete context. De rationele schakeling van de appartementen wordt aangevuld met een onderdoorgang naar een achtertuin en een collectieve ontmoetingsruimte op de eerste verdieping.

Enthousiaste reacties

Intussen stelde Caminogroup het concept al voor aan heel wat woonmaatschappijen in West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen, Antwerpen en Vlaams-Brabant. "Er vonden al twee voorstellingen plaats, maar we voelen dat er heel wat interesse is. Daarom organiseren we in juni nog een derde evenement. Uiteraard zijn er nog veel vragen, maar vooral ook veel enthousiaste reacties. Er zijn ook al concrete gronden waarmee we aan de slag kunnen," aldus Wim Hochepied, directeur van Durabrik Publieke Samenwerkingen, onderdeel van Camino.