Architectenvereniging G30 klaagt economische en intellectuele verspilling aan

Duurzame ontwikkeling is een prioriteit van de Europese Unie. De architectuur en stedenbouw spelen een essentiële rol voor het behoud van het openbaar belang en het beleid ter zake bepaalt de toekomst van de samenleving en de toekomstige generaties. Verschillende goedgekeurde Europese Richtlijnen van de laatste jaren, waarvan de uitvoering bezig is, hebben een directe invloed op de bouwsector. Met name, de nieuwe Richtlijn over de openbare aanbestedingen die goedgekeurd werd begin 2014 (2014/24/UE) – en die verplicht tegen ten laatste april 2016 moet omgezet worden – leidt tot de meer systematische integratie van de kost van de levenscyclus. De bouw en de renovatie van gebouwen worden onbetwistbaar prioritaire domeinen.

 
De ontwerpers zijn in staat om openbare opdrachtgevers concreet te helpen om innovatief beleid te implementeren. De architecten in het bijzonder bezitten, door hun opleiding en ervaring, de noodzakelijke synthesecapaciteit om globale en holistische benaderingen - die essentieel zijn om doelstellingen van duurzame kwaliteit te bereiken - te bevorderen.

Een alarmerende vaststelling

  
Het proces van openbare aanbestedingen in de Belgische bouwsector is in meerdere opzichten ontoereikend. Bovendien is het onnodig risicovol en duur, niet enkel voor de ontwerpers maar ook voor de overheid en de samenleving en meestal biedt het geen adequate vergoeding voor de geleverde diensten, die niet op hun werkelijke economische waarde geëvalueerd worden. De huidige praktijk biedt weinig stimulansen voor de realisatie van architecturale concepten die zich op lange termijn en duurzame benutting van hulpbronnen richten, en dus op duurzame ontwikkeling. Een enquête van de G30 heeft bijvoorbeeld aangetoond dat, 70% van de  geïnvesteerde tijd in openbare offerteaanvragen in 2013 verlieslatend was, wat resulteert in een kost van enkele miljoenen euro enkel voor de architectenvennootschappen, waaraan de niet te verwaarlozen kosten van het evaluatieproces door de overheidsinstanties moeten toegevoegd worden. In dit verband werd met de hulp van gespecialiseerde consultants een onderzoek uitgevoerd, dat toeliet om vier belangrijke problemen vast te stellen : .

• Het bijna systematisch gebruik van de procedure in één ronde en het ontbreken van het gebruik van architectuurwedstrijden.
• De overheidsopdrachten zijn riskanter voor architecten dan ze zouden mogen zijn.
• De kosten van openbare aanbestedingen zijn hoger dan nodig.
• De openbare opdrachtgevers hebben een te enge opvatting van de selectiecriteria.

Aanbevelingen voor een duurzame ontwikkeling

Een nieuwe Europese Richtlijn over de overheidsopdrachten, goedgekeurd begin 2014 (2014/24/UE), moet door België tegen ten laatste april 2016 omgezet en uitgevoerd worden. De vzw G30 (*)  stelt een reeks van acht specifieke aanbevelingen voor :

• Meer duidelijkheid en stabiliteit in het proces van openbare aanbestedingen.
• Efficiëntere procedures naast een sneller evaluatieproces.
• Duidelijke opdrachtvoorwaarden en selectiecriteria bepalen vooraleer te starten met de offerteaanvraag.
• Opstellen van een referentiesysteem met integratie van de kosten van de levenscyclus en het innovatief karakter.
• Gebruik maken van de architectuurwedstrijd die de uitmuntendheid van het ontwerp bevordert.
• Gedetailleerde ontwerpplannen vergoeden ofwel ze niet eisen.
• Voor een adequate vergoeding zorgen volgens een erkend referentiesysteem.
• Waken over de kwaliteit en de goede praktijken via een onafhankelijke instantie.