Het vierde artikel van onze reeks over het architectuurjaarboek 2010 (een initiatief van het Vlaams Architectuurinstituut), waarbij we telkens dieper ingaan op een van de 38 Vlaamse projecten die in het boek werden opgenomen, gaat over Crematorium Heimolen in Sint-Niklaas. Het complex werd ontworpen door Claus en Kaan Architecten en doet dienst als ontvangstgebouw en crematorium.
Het gebouw bestaat, naar het verloop van de meeste begrafenissen, uit twee gescheiden delen: het ontvangstgebouw enerzijds en het crematorium anderzijds. Hoewel beide ruimtes uit praktische en milieutechnische overwegingen zo ver mogelijk van elkaar gelegen zijn, wisten de architecten qua ontwerp toch een zekere eenheid te creëren. De gebouwen zijn als het ware elkaars spiegelbeeld. Het integere ontwerp richt zich op een passende rouwbeleving. De ruimtelijkheid en de overheersende witte kleur zorgen in combinatie met interne detailleringen voor een sereen effect. Naast staal, glas en metselwerk werd hiervoor wit geprofileerd beton gebruikt.
Men heeft bij het ontwerpen van Crematorium Heimolen ook aandacht besteed aan duurzaam energiegebruik en -voorziening. De vele warmte die door de ovens gecreëerd wordt, hergebruikt men aan de hand van een warmtewisselaar voor de verwarming van het ontvangstgebouw. Daarnaast heeft het complex een eigen waterfiltersysteem dat aangesloten is op het open watersysteem van de vijvers op de begraafplaats, en dus niet op het openbaar rioolsysteem.
Het crematorium won al twee prijzen: de International Funeral Award 2008 en de Betonprijs 2009, deze laatste dankzij de toepassing van het witte geprofileerd beton. Daarnaast waren er al veel publicaties in internationale tijdschriften: AMC Le Moniteur, Architectenweb Magazine, Architectural Review, Arquitectura Viva, Casabella, Hinge, Detail en A+U.