In de expo ‘Housing Apart Together’ brengt Architectuurwijzer 16 Vlaamse collectieve woonprojecten bij elkaar. Collectief wonen komt steeds vaker in beeld als duurzame nieuwe woonvorm, maar tegelijk bestaan er veel vragen over het delen en samenleven.
Nadat de overheid decennia lang aanstuurde op het bouwen van vrijstaande woningen buiten de stad, is het intussen overduidelijk dat we onze ruimte niet kunnen blijven volbouwen. Meer en meer raken we overtuigd van de noodzaak om kleiner en dichter bij elkaar te gaan wonen in dorps- en stadskernen. Collectief bouwen biedt een kwalitatief antwoord op deze actuele woonuitdaging.
In aanloop naar de tentoonstelling heeft AW zich gedurende twee jaar verdiept in bestaande en geplande collectieve woonprojecten in Vlaanderen. Housing Apart Together groepeert een diversiteit aan projecten: met woningen en/of appartementen, in dorp of stad, in bestaande panden en/of nieuwbouw, met meer en minder gedeelde ruimtes. Een groot deel betreft de typische cohousingprojecten waarin een groep bewoners het project zelf opstart, maar er zijn ook projecten ontwikkeld door projectontwikkelaars, sociale huisvestingsmaatschappijen of andere initiatiefnemers.
Alle woonprojecten vormen een variant op de klassieke verkaveling, de vrijstaande woning of het appartementsgebouw. Het zijn ofwel woningen in en rond een gedeelde buitenruimte, bijzondere woningunits binnen een bestaand pand of appartementen met een gemeenschappelijke ruimte op het gelijkvloers, een dakterras of een tuin. Het zijn vaak creatieve oplossingen op moeilijke locaties of in bijzondere panden, waar zo nieuwe woningtypes en -ensembles tot stand komen.
Om het collectief wonen beter te begrijpen, toont de expo niet enkel de architectuur maar ook het dagelijkse leven binnen de reeds gerealiseerde woonprojecten. Via terreinbezoeken en gesprekken met bewoners en architecten verzamelden curator Peggy Totté en antropologe Ruth Soenen gegevens over het alledaagse leven in een aantal projecten. Zo komt niet alleen het delen, maar bijvoorbeeld ook privacy aan bod. In deze projecten wordt vaak meer aandacht besteed aan privacy, waardoor het ook meer wordt gegarandeerd.
De tentoonstelling – in een scenografie van Voet en De Brabandere – loopt in het najaar 2019 in C-mine cultuurcentrum Genk en verhuist begin 2020 naar STAM Gent. Naar aanleiding van de tentoonstelling verschijnt er een speciale editie van het A+ tijdschrift met als thema ‘Collective housing’. Klik hier voor alle praktische info.