b0b Van Reeth wordt 80

Komende zondag, 26 februari, wordt b0b Van Reeth, eminent architect, docent en voor altijd de allereerste Vlaams Bouwmeester, tachtig jaar. Het is een blijde gebeurtenis die niet alleen ten huize b0b zélf zal worden gevierd. Zo toont het Vlaams Architectuurinstituut in DE SINGEL met b0b80 een video-installatie van een aantal spraakmakende televisiefragmenten met b0b Van Reeth in de hoofdrol. En in De Winkelhaak in Antwerpen kun je kijken naar een tentoonstelling rond negen projecten waar b0b bij betrokken was als expert, raadgever of voorzitter van de jury. Zelf hebben we met Architectura ons oor te luister gelegd bij vijf intimi en/of bewonderaars van b0b: Wivina Demeester, Marcel Smets, Filip Canfyn, Rik Neven en Klara De Smedt. Wat betekent b0b voor hen persoonlijk? Je leest het hieronder. En één wijdverspreid misverstand over b0b Van Reeth kunnen we dankzij deze kleine rondvraag alvast rechtzetten: je schrijft b0b met het cijfer 0 en niet met de letter O. Dat bevestigde b0b enkele dagen geleden nog zelf aan de eerste persoon tot wie we ons hebben gericht…

Wivina Demeester (oud-minister, creëerde in 1998 de functie van Vlaams Bouwmeester)

"b0b is een groot man en gaat mij voor in ons 80e levensjaar! Ik leerde hem kennen begin van de jaren 90. Hij was zeer inspirerend, toen hij voor ons een centrum voor cultuur en denken ontwierp. Als vrouwelijke politica moest ik aankijken tegen het glazen plafond. En b0b ontwierp voor ons ‘Seppenshuis’, met ‘het glazen plafond’. Nog steeds kunnen velen er genieten van spel, cultuur, debatteren en ontmoeten.

In een denkoefening in Seppenshuis ontstond toen de inspiratie voor een Vlaams bouwmeester, samen met Geert Bekaert, Charles Vermeersch en b0b Van Reeth. En als Vlaams Minister creëerde ik het ambt. Na een externe headhunting-procedure koos de Vlaamse Regering voor b0b Van Reeth. b0b gaf inhoud aan het ‘ambt’ en ontwierp de Open Oproep, een instrument dat na meer dan twintig jaar nog steeds inspirerend functioneert voor de architectuur in Vlaanderen."

 

Marcel Smets (architect, stedenbouwkundige en opvolger van b0b als tweede Vlaams Bouwmeester)

"Bob Dylan was ons eerste aanknopingspunt. Het begin van vele gesprekken in b0bs pas verbouwde begijnenwoning in Mechelen. Die voortgezette dialoog opende voor mij een nieuwe wereld. Na de val van het modernisme, gaf hij structuur aan mijn zoektocht naar een zinvolle architectuur. Onze samenwerking voor de rehabilitatie van de verloren gaande woonbuurt Heembeemd-Klein Begijnhof in de werkgroep Krokus nadien, gaf stadsvernieuwing in dit land definitief betekenis. Voor b0b is die stedelijke conditie, de wetmatigheid die ze oplegde en de restrictie van frivole scheppingsdrang die ze meebracht, altijd de bron van creativiteit vermogen geweest.

Zijn boutade dat “architectuur te belangrijk was om ze aan architecten over te laten” had tot doel om de taak van de architect te herijken. Die moest volgens b0b in de eerste plaats vorm geven aan de condities die de plek bepaalden. b0b heeft die stelling altijd gevolgd. Ze vormde de leidraad voor zijn projecten, inspireerde zijn pleidooi voor het belang van een goede bouwheer en rechtvaardigde de prioriteit die hij als Bouwmeester verleende aan de juiste definitie van de opdracht. Bedankt b0b, voor die standvastigheid."

 

Filip Canfyn (stads- en woondeskundige, columnist voor Architectura en auteur van het boek vOlOp bOb)

"Het is een mooi Engels begrip, ‘legacy’, dat zo veel meer betekent dan ‘erfenis’, een term, die meestal staat voor centen, aandelen, huizen en andere redenen of bronnen voor familiale onmin. ‘Legacy’ gedraagt zich als woord en als fenomeen inhoudelijk gestoffeerder en rijker dan ‘erfenis’, zelfs significanter dan ‘nalatenschap’, dat wel al dichter in de buurt komt maar nog een pigmentje mist, zoals ook ‘heritage’ voller klinkt dan eventuele homoniemen in het Nederlands. ‘Legacy’ verwijst naar de sommatie van een onuitwisbaar voetspoor, een morele nalatenschap, een treffende signatuur, een humane erfenis, die vanzelfsprekend en simultaan mentaal patrimonium en duurzame toekomst verbindt en vermengt. ‘Legacy’ vraagt om successie, opvolging en navolging.

Het grootste verschil tussen ‘legacy’ en ‘erfenis’ zit hem echter niet in de semantiek maar in de tijdsdimensie: men moet al feitelijk dood zijn om ‘een erfenis’ te kunnen doorgeven maar ‘a legacy’ mag men reeds tijdens een nog altijd boeiend en bloeiend leven overdragen. b0b bezit ‘a legacy’. Ongetwijfeld. Ontegensprekelijk. En onbedoeld. Wijsheid dus."

 

Klara De Smedt (manager van De Winkelhaak en organisator van de expo ‘In verband met b0b’)

"Wat me telkens opvalt als ik mensen interview die met b0b gewerkt hebben, als bouwheer of belanghebbende, is hun respect voor zijn argumenten die hij weet te brengen met vanzelfsprekendheid en doortastendheid. Eerst voelt men zich als van gods hand geslagen en vervolgens kan je alleen maar capituleren.  Hij heeft er wel het handje van weg.  En dan die pretoogjes."

 

Rik Neven (zaakvoerder Palindroom en oprichter van Architectura)

"Hoe relevanter de architect, hoe vaker hij geciteerd wordt. Denken we maar aan het Less is More-credo van Mies van der Rohe. In eigen land spant b0b Van Reeth ongetwijfeld de kroon wat oneliners en quotes betreft en dat zegt inderdaad veel over wat b0b betekend heeft voor de Belgische architectuurscene. Te veel om op te noemen, maar laat ons er drie quotes en visiepunten uit kiezen:

  • De intelligente ruïne: toen b0b deze wijze woorden sprak, had nog niemand over circulair en aanpasbaar bouwen gehoord. Nu circulariteit en aanpasbaarheid een hot item geworden is, wordt meermaals naar dat principe van b0b verwezen als het uitgangspunt bij uitstek. “Slopen is niet duurzaam” kan trouwens ook tellen als oneliner.
  • Het platteland is voor de koeien / We verkavelen ons kapot. Twee citaten die ook uit de mond van Leo Van Broeck hadden kunnen komen. De verdienste van Leo is dat hij bij een brede bevolkingslaag heeft duidelijk kunnen maken dat we wat meer ruimtelijke nederigheid voor de dag mogen leggen. Iets waar b0b in zijn tijd ook al voor pleitte, maar minder gehoor vond omdat de ruimtelijke urgentie toen niet zo sterk aanwezig was.
  • Een bouwmeester bouwt niet. Dat België vandaag zo’n goede reputatie heeft wat architectuurkwaliteit betreft, mag niet los gezien worden van het bouwmeesterschap en de Open Oproep. b0b was één van de pleitbezorgers voor een Vlaamse Bouwmeester en heeft die functie als eerste ook moge bekleden met als belangrijkste verwezenlijking de Open Oproep, een systeem dat nog steeds overeind staat en algemeen aanzien wordt als een zegen voor vernieuwende en verfrissende architectuurkwaliteit.

b0b heeft niet alleen veel betekend voor de architectuur in Vlaanderen, maar zeker ook voor onze eigen website Architectura.be. De waardering van onze columnist Filip Vanfyn voor b0b werkte zo aanstekelijk dat we samen met Filip het ‘vestzakboekje’ Volop bOb hebben mogen uitgeven, onze allereerste architectuuruitgave. De daarop volgende “roadshow” doorheen Vlaanderen samen met Filip en b0b heeft heel wat waardevolle en onvergetelijke momenten opgeleverd."

Deel dit artikel:
Onze partners