De Scala, een nieuwe theaterzaal in Kortrijk, opende eerder dit jaar de deuren. De Unie Der Zorgelozen, een Kortrijks sociaal-artistiek podiumgezelschap, vindt er vandaag haar thuis. Voor het ontwerp ging het gezelschap in zee met B2Ai.
De aanleiding van het project was de aankoop door de Unie Der Zorgelozen van een vervallen feestzaal uit de jaren 40. De rechthoekige feestzaal voldeed echter bijlange niet aan de hedendaagse normen van stabiliteit, toegankelijkheid en brandveiligheid. De idee van een zachte renovatie maakte grotendeels plaats voor een resoluut vervangende nieuwbouw, weliswaar met zo veel mogelijk respect voor het verleden.
B2Ai zetten er mee de schouders onder om er een haalbaar en betaalbaar project van te maken. De oorspronkelijke bebouwing werd zo economisch mogelijk hertaald naar een bruikbaar en hedendaags concept. De renovatie ging van start in 2011. Via subsidies, crowdfunding, sponsoring en veel goodwill werd het programma inmiddels integraal uitgevoerd.
Samengaan van oud en nieuw
Om te beginnen werden de twee rijhuisjes gesloopt. Op vrijwel dezelfde footprint kwam een nieuw gebouw, dat dienst doet als open bar, eetplaats, vergaderruimte en foyer. Voor het gezelschap en haar doelpubliek zijn een lage drempel, een permanent open deur en een hecht contact met de buurt van groot belang. Die vereisten vertalen zich in een volledige beglazing aan de straatkant en een warme en huiselijke binneninrichting. Langs de ruime doorgang naar de zaal is bijkomende laad- en losruimte voorzien, ook op de verdiepingen.
De oude podiumzaal werd bijna volledig heropgebouwd in de geest van het oorspronkelijke Scala, zonder een kopie te willen zijn. B2Ai recupereerde de oude bakstenen, kopieerde de daktypologie met een aantal hedendaagse aanpassingen en de etagebalkons kregen een 21ste-eeuwse variant. Voor de nieuwbouw kozen de ontwerpers gelijkaardige baksteentinten, maar door de voeg te laten variëren tekent zich op het binnenplein een mooi contrast af tussen oud en nieuw. Een extra rijshuisje in het Sint-Janshof doet dienst als backstage en loges voor artiesten.
Economisch bouwen
Het project is het resultaat van vereende krachten van bouwheer, ontwerper, lokale ondernemers, subsidiërende overheid en de ruime achterban van het gezelschap. Om de realisatie zo economisch mogelijk te houden, werd niet met een algemene aannemer gewerkt. De selectie van aparte onderaannemers liet toe om in materiaalkeuze en sfeer bewuste keuzes te maken, die aansluiten bij de geest van het oorspronkelijke gebouw en bij de noden en de gewenste uitstraling van het toekomstige project.
De grote wijzigingen aan het bouwprogramma hebben uiteindelijk geleid naar een goed uitgeruste theateraccommodatie, die bijkomende mogelijkheden biedt tot een intensief gedeeld gebruik en nieuwe perspectieven opent voor de werking in de toekomst.
Atypisch project
Voor B2Ai is de Scala een atypisch project, zowel qua schaal, als qua programma en aanpak. Tijdens ontwerp en opvolging is tot in het kleinste detail gezocht naar passende antwoorden, vaak ook op niet-expliciet gestelde vragen. “De Scala is een project waarmee B2Ai aantoont dat alle expertise integraal kan ingezet worden voor een mensgerichte aanpak, die even inspirerend als bruikbaar is voor alle betrokken”, klinkt het. “Al zijn we er als architect financieel niet beter van geworden, de grote menselijke warmte die uitging van de intense samenwerking met de Unie is onbetaalbaar en om nooit te vergeten."