BaOpt, kort voor Bauer Optimierung, is een intelligent besturingssysteem voor ventilatie en luchtverwarming en -koeling. Dankzij real-time metingen, een slimme indeling van het gebouw in zones en een speciale inblaastechniek, zorgt dit systeem voor een gezond binnenklimaat en een goed thermisch comfort. Realisaties van dit systeem in grote gebouwen, zoals de luchthaven van Keulen en de concertzaal van Wenen, hebben de voorbije jaren energiebesparingen tot maar liefst 50% opgeleverd. Uitvinder Albert Bauer was, op uitnodiging van e-s-e dat BaOpt verdeelt in België, onlangs in ons land en Architectura.be haalde hem voor de lens voor een interview.
BaOpt, kort voor Bauer Optimierung, is een intelligent besturingssysteem voor ventilatie en luchtverwarming en -koeling. Dankzij real-time metingen, een slimme indeling van het gebouw in zones en een speciale inblaastechniek, zorgt dit systeem voor een gezond binnenklimaat en een goed thermisch comfort. Realisaties van dit systeem in grote gebouwen, zoals de luchthaven van Keulen en de concertzaal van Wenen, hebben de voorbije jaren energiebesparingen tot maar liefst 50% opgeleverd. Uitvinder Albert Bauer was, op uitnodiging van e-s-e dat BaOpt verdeelt in België, onlangs in ons land en Architectura.be haalde hem voor de lens voor een interview.
De concertzaal van Wenen werd uitgerust met het BaOpt-systeem.
Energiebesparing en comfort
De werking van het BaOpt-systeem gaat als volgt: de luchtkwaliteit in de ruimtes wordt in real-time opgevolgd via sensoren. Via een intelligent distributiesysteem wordt vervolgens naar behoefte warmte of koude, die beide centraal worden opgewekt, naar de verschillende ruimtes getransporteerd. Ten slotte wordt de warme of koude lucht door speciale inblaasmonden in de ruimte ingeblazen.
Deze inblaasmonden zijn erg bijzonder en vormen een belangrijk element van het BaOpt-systeem. Zij zorgen ervoor dat de verse luchtstroom op een chaotische manier wordt ingeblazen en zich snel vermengt met de aanwezige lucht in het lokaal. Daardoor wordt geen tocht ervaren van toevoerroosters of convectiestromingen en is de typische temperatuurgradiënt – koel aan de vloer, warm tegen het plafond - ook veel minder uitgesproken. Bovendien vermindert op deze manier de onaangename invloed van de straling van koude oppervlakken, aangezien er een laag (bijna) stilstaande lucht voor gevormd wordt die de ruimte afschermt voor de straling. De afwezigheid van snelle luchtstromen is ook voordelig in ruimtes waar de akoestiek belangrijk is, zoals in concertzalen.
Het verschil tussen gerichte luchtstroming (links) en homogene luchtstroming (rechts).
Deze wijze van inblazen zorgt dus voor een zeer goed thermisch comfort en dat met een veel kleiner luchtdebiet dan klassieke toevoersystemen. Als vuistregel voor een nieuwbouwsituatie kan men aannemen dat een luchtwisseling van 1 à 2 keer het volume van de ruimte per uur volstaat. Dit levert een behoorlijke besparing op, zowel op de energiefactuur als op de CO2-balans.
Albert Bauer over zijn uitvinding.
Overal toepasbaar
Om een BaOpt te installeren in een bestaand gebouw zijn weinig aanpassingen nodig. Dat maakt het een zeer geschikt systeem voor renovaties, die tot nu toe twee derden van de realisaties uitmaakten. Omdat BaOpt erg efficiënt is, volstaat een kleinere installatie dan bij traditionele systemen. Bij nieuwbouw betekent dit dus al meteen een mooie besparing op de bouwkost.
Het systeem is eenvoudig uit te breiden voor specifieke eisen of wensen van de bouwheer. Zo kunnen zonder probleem de nodige toestellen voor luchtbehandeling, zoals luchtbevochtigers of speciale filters, tussengeschakeld worden. Ook warmteterugwinelementen, voor een extra energiebesparing, zijn compatibel met het systeem.
Indeling van het gebouw
Het gebouw kan in aparte zones verdeeld worden, die elk afzonderlijk aangestuurd worden. Het is zelfs mogelijk slechts een deel van een gebouw uit te rusten met het BaOpt-systeem. In dat geval is het wel nodig dat dit deel zo goed mogelijk gescheiden is van de rest. Ook atria en gorte traphallen worden best goed afgesloten, aangezien ze ongewild als schoorsteen zouden kunnen gaan werken. Sowieso draagt een goede luchtdichtheid van de gebouwschil bij tot een goede werking van het systeem.
Voor het geval waarin de verschillende zones sterk verschillen qua warmte- of koellast, heeft BaOpt een aangepast tweekanalensysteem. Met deze optie kan elke zone volledig individueel geregeld worden.
Vik Vanackere (ELD engineering) vertelt over zijn eerste kennismaking met het BaOpt-systeem.
Voordelen
Zoals reeds gezegd, zorgt BaOpt voor een gezond binnenklimaat en een goed thermisch comfort in de verschillende lokalen. Door de kleine vereiste luchtdebieten kan flink bespaard worden op installatie en energie, wat de CO2-uistoot vermindert en het systeem veel milieuvriendelijker maakt.
Daarnaast geeft BaOpt ook veel flexibiliteit. Door de intense luchtmenging hebben lichte scheidingswanden geen effect op de werking van het systeem. Het wijzigen van de indeling van een grote kantoorruimte vormt dus geen probleem. Bij veranderend gebruik zal het systeem zich trouwens automatisch aanpassen, dankzij de real-time monitoring van de binnenlucht. Om de nodige marges hiervoor te hebben, wordt wel aangeraden de kanalen 30% te overdimensioneren.
Tenslotte zorgt de luchtmenging ervoor dat het probleem van de kortsluiting tussen warme en koude luchtstromen zich niet kan voordoen. Beide worden trouwens volledig los van elkaar aangestuurd.
Luc Jansen van ESE over BaOpt.
Energiebesparing en comfort
De werking van het BaOpt-systeem gaat als volgt: de luchtkwaliteit in de ruimtes wordt in real-time opgevolgd via sensoren. Via een intelligent distributiesysteem wordt vervolgens naar behoefte warmte of koude, die beide centraal worden opgewekt, naar de verschillende ruimtes getransporteerd. Ten slotte wordt de warme of koude lucht door speciale inblaasmonden in de ruimte ingeblazen.
Deze inblaasmonden zijn erg bijzonder en vormen een belangrijk element van het BaOpt-systeem. Zij zorgen ervoor dat de verse luchtstroom op een chaotische manier wordt ingeblazen en zich snel vermengt met de aanwezige lucht in het lokaal. Daardoor wordt geen tocht ervaren van toevoerroosters of convectiestromingen en is de typische temperatuurgradiënt – koel aan de vloer, warm tegen het plafond - ook veel minder uitgesproken. Bovendien vermindert op deze manier de onaangename invloed van de straling van koude oppervlakken, aangezien er een laag (bijna) stilstaande lucht voor gevormd wordt die de ruimte afschermt voor de straling. De afwezigheid van snelle luchtstromen is ook voordelig in ruimtes waar de akoestiek belangrijk is, zoals in concertzalen.
Deze wijze van inblazen zorgt dus voor een zeer goed thermisch comfort en dat met een veel kleiner luchtdebiet dan klassieke toevoersystemen. Als vuistregel voor een nieuwbouwsituatie kan men aannemen dat een luchtwisseling van 1 à 2 keer het volume van de ruimte per uur volstaat. Dit levert een behoorlijke besparing op, zowel op de energiefactuur als op de CO2-balans.
Overal toepasbaar
Om een BaOpt te installeren in een bestaand gebouw zijn weinig aanpassingen nodig. Dat maakt het een zeer geschikt systeem voor renovaties, die tot nu toe twee derden van de realisaties uitmaakten. Omdat BaOpt erg efficiënt is, volstaat een kleinere installatie dan bij traditionele systemen. Bij nieuwbouw betekent dit dus al meteen een mooie besparing op de bouwkost.
Het systeem is eenvoudig uit te breiden voor specifieke eisen of wensen van de bouwheer. Zo kunnen zonder probleem de nodige toestellen voor luchtbehandeling, zoals luchtbevochtigers of speciale filters, tussengeschakeld worden. Ook warmteterugwinelementen, voor een extra energiebesparing, zijn compatibel met het systeem.
Indeling van het gebouw
Het gebouw kan in aparte zones verdeeld worden, die elk afzonderlijk aangestuurd worden. Het is zelfs mogelijk slechts een deel van een gebouw uit te rusten met het BaOpt-systeem. In dat geval is het wel nodig dat dit deel zo goed mogelijk gescheiden is van de rest. Ook atria en gorte traphallen worden best goed afgesloten, aangezien ze ongewild als schoorsteen zouden kunnen gaan werken. Sowieso draagt een goede luchtdichtheid van de gebouwschil bij tot een goede werking van het systeem.
Voor het geval waarin de verschillende zones sterk verschillen qua warmte- of koellast, heeft BaOpt een aangepast tweekanalensysteem. Met deze optie kan elke zone volledig individueel geregeld worden.
Voordelen
Zoals reeds gezegd, zorgt BaOpt voor een gezond binnenklimaat en een goed thermisch comfort in de verschillende lokalen. Door de kleine vereiste luchtdebieten kan flink bespaard worden op installatie en energie, wat de CO2-uistoot vermindert en het systeem veel milieuvriendelijker maakt.
Daarnaast geeft BaOpt ook veel flexibiliteit. Door de intense luchtmenging hebben lichte scheidingswanden geen effect op de werking van het systeem. Het wijzigen van de indeling van een grote kantoorruimte vormt dus geen probleem. Bij veranderend gebruik zal het systeem zich trouwens automatisch aanpassen, dankzij de real-time monitoring van de binnenlucht. Om de nodige marges hiervoor te hebben, wordt wel aangeraden de kanalen 30% te overdimensioneren.
Tenslotte zorgt de luchtmenging ervoor dat het probleem van de kortsluiting tussen warme en koude luchtstromen zich niet kan voordoen. Beide worden trouwens volledig los van elkaar aangestuurd.
Gerelateerde dossiers
Onze partners