Menig treinreiziger heeft het misschien al gemerkt, de stationsomgeving van Roeselare wordt in een nieuw jasje gestoken. Het bureau Bas Smets heeft in dit project zijn tanden gezet.
De uitdagingen van het project zijn groot. Het stationsplein beslaat immers een bijzondere plaats in het stedelijk weefsel. Daarnaast bevindt het zich op de kruising van belangrijke verkeersassen. Dit resulteert in het feit dat het plein vandaag de dag eerder als kruispunt fungeert dan als ontmoetingsplaats. Een nieuw ontwerp moet uitnodigen om er even te verpozen.
Stationsomgeving Roeselare, ontworpen door Bas Smets Zuurstof voor de stad
De verouderde en verloederde stationsomgeving in Roeselare zal zich tegen 2012 ontpopt hebben tot een
modern doorkijkstation met een plek van verpozing en verbinding rondom. De stad Roeselare, de NMBS-Holding, Infrabel en De Lijn investeren zo’n 35 miljoen euro in een nieuw stationsgebouw waarrond een ruimer en verkeersluw stationsplein wordt aangelegd. “
Het project past volledig in de verschillende initiatieven die rond stadskernvernieuwing worden genomen”, aldus burgemeester Luc Martens. Het treinstation van Roeselare wordt vernieuwd, daarnaast is er ook de aanleg voorzien van een nieuw, vlotter toegankelijk en comfortabel busstation met Lijnwinkel, de bouw van een ondergrondse parking en de herinrichting van de omgeving met voorzieningen voor groen, woon- en commerciële ruimtes en de uitbouw van een gezellig stationsplein. De huidige breuklijn tussen het centrum en Krottegem, de wijk aan de andere kant van de spoorweg, wordt weggewerkt zodat de stationsomgeving een aantrekkelijke stadspoort wordt.
Site stationsomgeving Roeselare, ontworpen door Bas Smets
Evenwicht
Voor het project werd een internationale ontwerpwedstrijd uitgeschreven. Naast de jury werden ook de stadsbewoners nauw bij het project betrokken. “
We willen het belangrijke knooppunt dat het stationsplein is, op de best mogelijke manier inrichten”, aldus de burgemeester. “
En daarbij willen we de visie van omwonenden en van bus- en treinreizigers kennen”, vult Henk Kindt, schepen van mobiliteit, aan. Om te zoeken naar een evenwicht tussen de behoeften van de reizigers en van de stadsbewoners worden er ontmoetingen georganiseerd tussen landschapsarchitect Bas Smets en de handelaars en horeca-uitbaters enerzijds en informatievergaderingen voor het brede publiek anderzijds waarin het ontwerp wordt voorgesteld. Op deze ontmoetingen worden vragen beantwoord en wordt er geluisterd naar voorstellen van omwonenden en reizigers. Deze voorstellen werden door Bas Smets meegenomen bij de verdere uitwerking van zijn ontwerp.
Van barrière tot attractie
Het huidige stationsgebouw, daterende uit 1977, beantwoordt niet meer aan de moderne eisen van comfort, klantvriendelijkheid en bereikbaarheid. Bovendien maakt de grote hoogte van het betonnen profiel en het gebrek aan licht eronder, van het huidige viaduct een barrière. Bas Smets bedacht een aantal oplossingen die het viaduct lijken te doen verdwijnen. Het profiel oogt veel smaller door het toevoegen van een driehoekig opzetstuk. Het gebrek aan licht wordt opgelost door het viaduct te bekleden met een
reflecterend materiaal.
Een
waterspiegel, geschoven onder het viaduct, bevordert de lichtinval onder het viaduct. Deze reflecteert het zonlicht op de onderkant van het viaduct die op zijn beurt het licht terugkaatst naar de grond. Door het viaduct ’s avonds sterk uit te lichten met spots, verandert het in een lichtbaken. De treinen lijken dan te rijden op een zwevende lichtstraal. De vroegere barrière ontpopt zich tot een attractie.
Snede stationsomgeving Roeselare, ontworpen door Bas Smets
Stationsomgeving Roeselare ''s nachts, ontworpen door Bas Smets
Verpozing en verbinding
Uit de bevraging van omwonenden en reizigers kwam de wens voor meer groen, zitplaatsen en spelelementen om te verpozen, duidelijk naar voren. Tegelijk verlangt men dat er voldoende open ruimte blijft voor evenementen, zoals concerten, kermissen en markten. Deze tegenstrijdige wensen werden verzoend door het aanplanten van hoogstammige bomen op de randen van het plein: in de zone voor kort parkeren, in het zogenaamde groene plein met spelelementen en langs de terrassen. Op die manier blijft het plein, waarop zitbanken staan die gericht zijn naar het zuiden, open. Bij evenementen kan men de ondiepe waterspiegel makkelijk laten leeglopen en de speelse spuitkoppen afsluiten. Op het plein zelf komen een aantal groepjes met bomen, die de Mandelvallei verderzetten tussen het kanaal en het kleine bassin.
Ook het busstation wordt onder een aantal hoog gesnoeide platanen geschoven. Dankzij het bladerdek boven het busstation, is het plein vanuit de Ardooisesteenweg zichtbaar en wordt de wijk Krottegem opnieuw verbonden met het centrum van de stad. Deze band wordt trouwens versterkt door de verbindingslijnen die Bas creëert met behulp van natuurstenen stroken en sobere verlichtingspalen in het verlengde van de pijlers van het viaduct.