Batterij Aachen van aNNo architecten wint prestigieuze Europese erfgoedprijs

Batterij Aachen is laureaat in de categorie ‘Instandhouding en herbestemming’. Dit zijn uitmuntende projecten die gericht zijn op het behoud, herstel en herbestemming van cultureel erfgoed. Batterij Aachen is de enige Duitse kustbatterij uit de Eerste Wereldoorlog waarvan nog voldoende overblijft om de structuur te kunnen begrijpen. Dit geeft de restauratie, het herstel en de herbestemming van de site een grote Europese betekenis. De Provincie West-Vlaanderen en aNNo Architecten maakten van een verzameling moeilijk te interpreteren WOI-bunkers, geschutsopstellingen en artefacten een leesbare en toegankelijke erfgoedsite, goed geïntegreerd in het omliggende duinlandschap. In nauwe samenwerking met het scenografiebureau Exponanza werd het verhaal van de Grote Oorlog gevisualiseerd en de ervaring van de bezoekers versterkt. Het project werd gefinancierd door de Provincie West-Vlaanderen met de steun van Toerisme Vlaanderen, en het door de Europese Unie gefinancierde project "World War 2 Heritage" binnen het Interreg-programma ‘2 Zeeën’.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Batterij Aachen hergebruikt als onderdeel van de Atlantikwall, de Duitse verdedigingslinie langs de westkust van Europa. Door intensief overleg met verschillende partners en instanties resulteerde het onderzoek in dit unieke restauratie- en renovatieproject van Batterij Aachen, die zijn deuren in 2019 opende voor het grote publiek.

De nadruk van het ontwerp van aNNo architecten ligt op de beleving van de site: het parcours laat de bezoeker de werking van een verdedigingsbatterij ontdekken. Voor de bunkers is geopteerd voor een conserverende restauratie waarbij verval wordt vertraagd en patine . 

Toegankelijkheid

Toegankelijkheid speelde een centrale rol in het project. Het hoofdpad vormt een lus en is toegankelijk met hulp. De loop van het pad vindt inspiratie in historisch kaart- en beeldmateriaal. Het pad loopt langs de kustlijn op de duinen die de gerestaureerde bunkers en andere gebouwen met de artilleriestellingen verbindt. Rolstoelgebruikers kunnen het hele pad en verhaal volgen aan de hand van verschillende betonnen maquettes, ondertitelde video's en een wearable met 3D-modellen. Bij de aanleg van het pad was het leidende principe om het ecosysteem zo min mogelijk te verstoren, wat leidde tot de keuze voor schelpenklei die harmonieus in het duinlandschap integreert. De verlichting van het pad heeft een beperkte impact op de plaatselijke fauna en is vleermuisvriendelijk.


Menselijke verhalen

Batterij Aachen toont ook de menselijke verhalen die met de site verbonden zijn. In de evocatie van de soldatenverblijven kunnen bezoekers luisteren naar de verhalen van de soldaten terwijl ze uitrusten in hangmatten. Er wordt duidelijk gemaakt dat de Duitse soldaten net als de geallieerden in moeilijke omstandigheden leefden en dat er ook veel Duitse slachtoffers in de loopgraven vielen. 

"De revitalisering van Batterij Aachen is uniek in zijn soort, met een grote Europese betekenis en pedagogische waarde. Dit goed gerestaureerde erfgoed roept zijn bezoekers op om na te denken over hoe vrede kan worden opgebouwd na een verschrikkelijke oorlog. De integratie van hedendaagse kunst in de erfgoedruimte is prijzenswaardig", aldus de jury van de Awards.

Publieksprijs

Op 2 september (15u30) wordt er bij Batterij Aachen een ceremonie georganiseerd, waarbij de prijs plechtig uitgereikt zal worden door de organisatie. 
De laureaten van de European Heritage Awards / Europa Nostra Awards komen nog in aanmerking om de publieksprijs te winnen. Deze zal op 26 september tijdens de slotceremonie in Praag uitgereikt worden. Hiervoor zal het publiek vanaf 11 augustus hun stem kunnen uitbrengen.