BBA 2021 Utility Building: Jeugdcentrum Kiel van awg architecten

Het Jeugdcentrum Kiel is ontstaan vanuit de bestaande feestzaal, die gehuisvest was in een voormalige orangerie van de hand van stadsarchitect E. Van Averbeke. De niet-originele achterbouw werd afgebroken om plaats te maken voor de nieuwbouw om zo het aanbod aan culturele en educatieve activiteiten te kunnen uitbreiden. De nieuwbouw fungeert tegelijk als akoestische buffer. De gevelopeningen in de historische noordgevel werden in oorspronkelijke staat hersteld om meer daglicht in de zaal te brengen. Door deze renovatie ontstond niet alleen ruimte voor de nieuwbouw, maar kreeg ook het bestaande gebouw een functionele en esthetische opwaardering. De visuele verbinding met de voormalig orangerie resulteert in een open en inspirerende omgeving: het uitgangspunt en ambitie van het project.

Naast de gerenoveerde noordgevel werd een dubbelhoge foyer georganiseerd die functioneert als ontsluiting van zowel het bestaande gebouw als de nieuwbouw; een bruisende en open ruimte voor de uitwisseling van ideeën, passies en informatie. Door het herstellen van de oorspronkelijke raamopeningen worden zichten naar, en tussen, de verschillende zalen in het jeugdcentrum mogelijk.

De nieuwbouw is geconcipieerd als een ‘moderne orangerie’ en wordt gekenmerkt door een repetitieve glazen gevel. Het ingetogen volume is het archetype van een serre en krijgt een geleding van plint/kop door een subtiele verspringing in de gevel. 

 

Economisch gebouw

De nieuwbouw van het Jeugdcentrum Kiel is een eenvoudig en weloverwogen ontwerp, zowel naar materialen als technieken toe. Omwille van de doelgroep en de budgettaire beperkingen is er veelal gekozen voor robuuste, economische en eenvoudig te herstellen materialen. De technieken zijn eenvoudig te bedienen voor het personeel en werden veelal in opbouw voorzien om toekomstige aanpassingen mogelijk te maken.

De verwarmingsinstallatie van de bestaande feestzaal bleek voldoende overcapaciteit te beschikken, zodat de nieuwbouw ook op deze installatie gekoppeld kon worden. Verluchting van het gebouw gebeurt op natuurlijke wijze via te openen dak- en gevelopeningen, waarbij de dubbelhoge foyer (samen met de inertie en volume van de bestaande feestzaal) fungeert als een natuurlijke schoorsteen. Koeling is initieel niet voorzien in de nieuwbouw, maar eventuele oververhitting kan eenvoudig worden vermeden door bijkomend zonwering te installeren.

Door dit energetisch concept worden de wettelijke energieprestatie ruimschoots bereikt zonder de installatie van hernieuwbare energie. Dit vertaalt zich in een economisch gebouw, zowel in bouw- als onderhoudskost.
 

Flexibiliteit troef

Awg architecten beschouwt het als zijn taak om structuren te ontwerpen als intelligente casco’s: structuren die veranderlijk gebruik toelaten, gebouwen en structuren die gerecupereerd kunnen worden door de opeenvolgende generaties. “Dergelijke gebouwen overleven de tijd en zijn toekomstbestendig. Zij worden deel van ons collectief geheugen en worden gekoesterd. Zij worden emotioneel duurzaam”, klinkt het. 

Het hergebruiken van bestaande structuren is voor awg architecten de eerste stap naar duurzaam bouwen; het project van het Jeugdcentrum Kiel verlengt de levensduur van de voormalige orangerie door minimale en weloverwogen ingrepen. Door een bijkomende foyer/ontsluiting ontstaan mogelijkheden voor een gedeeld gebruik van het jeugdcentrum; de feestzaal kan extern worden verhuurd, terwijl de dagelijkse werking van de nieuwbouw ongehinderd kan doorgaan.

De nieuwbouw is geconcipieerd als een aaneenschakeling van open en polyvalente ruimtes en gesloten en dienende ruimtes. De dienende ruimtes zijn te beschouwen als stijve dozen voor ‘donker programma’ als sanitair, kleedmakers, opslag en technische ruimtes. Door dit ruimtelijke en constructieve concept is het Jeugdcentrum Kiel een zeer flexibele ruimte voor uitwisseling van ideeën, passies en informatie.