BBA 2022 Groepswoningbouw: nominatie voor In de stad - zes binnenstedelijke woonentiteiten (dmvA)

Mechelen telt het meeste monumenten per inwoner in België. Binnenstedelijk bouwen op historische plekken in een monumentenstad is vaak een complexe ontwerpopdracht. Bovendien draagt de architect een grote morele verantwoordelijkheid met betrekking tot de juiste overlevering van stadsgezichten aan de volgende generaties.

Decennialang beten ontwikkelaars hun tanden stuk op het onbebouwde terrein langsheen de Sint-Katelijnestraat. De historische omgeving, kleinschaligheid, een oude zwevende stempelconstructie, het grillige perceel en de ligging langsheen een overwelfde vliet waren vaak breekpunten om een haalbare ontwikkeling te realiseren. Toen een particuliere ontwikkelaar tien jaar geleden de kavel kocht kwam er een kentering.

Geënt op de historische omgeving

De historische analyse van de bouwkavel en de morfologische analyse van de bebouwing in de straat liggen aan de basis van het architecturaal concept uitgewerkt door dmvA. Deze belangrijke invalsweg wordt sinds de Middeleeuwen bepaald door een amalgaan van lijstgevels uit de 18^de en 19de eeuw en karakteristieke gevels uit verschillende bouwperiodes met diverse gevelmaterialen. Ook enkele Middeleeuwse diephuizen met topgevels kenmerken de straat, zoals Burgerhuis Diamant en monument Den Witten Enkel.

Het nieuwe bouwvolume is een driebeukig diephuis met wit bepleisterde topgevels en zadeldaken in wit zink. De overwelfde vliet die de achterzijde van het perceel begrenst, heeft mede de footprint van het gebouw bepaald. Zo neemt het gebouw de vorm aan van de verdwenen bebouwing naast de vliet, die in de toekomst nog terug opengelegd kan worden.

Kwalitatief wonen in de stad

Het project is een schoolvoorbeeld van een kleinschalig binnenstedelijk inbreidingsproject met de nadruk op kwalitatief wonen waarbij het individu centraal staat. dmvA ontwierp er zes verschillende BEN-woonentiteiten, van doorzonwoningen tot duplexwoningen, verschillend van grootte en beleving met elk een (dubbelhoge) overdekte buitenruimte. Elke buitenruimte werd zodanig ingeplant rekening houdende met de privacy van de andere appartementen. Alle gevelopeningen, zowel interieur als exterieur, zijn vierkanten en ‘framen’ als het ware de historische skyline van Mechelen als een foto-opname. Zij versterken het gevoel van leven in de ‘historische’ stad. Het gebouw is ook als het ware een ingetogen abstracte interpretatie van de twee historische diephuizen met trapgevels aan de overkant van de straat.

De fietsenstalling langsheen de semipublieke buitenruimte wordt opgevat als een ‘gaanderij’ om het sociaal contact tussen de bewoners te stimuleren. Ze kan ook flexibel ingezet worden als overdekte buitenruimte voor spelende kinderen. Een doorgang verbindt de straat met de semipublieke buitenruimte.