-
![]()
© Filip Dujardin
In het kader van het duurzaam wijkcontract ‘Jacht-Gray’ voerde URA Yves Malysse Kiki Verbeeck een ontwerpend onderzoek uit op het bouwblok tussen de Oudergemlaan en de Waversesteenweg in Etterbeek. Het uitgevoerd ontwerp verbindt de introverte, onbenutte en versnipperde ruimtes van het bouwblok met elkaar via een intelligent uitgedachte route. Langsheen deze wandeling worden verschillende functies en activiteiten ingepast, zowel in bestaande als in nieuwe gebouwen. Het project illustreert hoe deze ontwerpstrategie leidt tot het optimaal gebruik van onbenutte binnen- en buitenruimtes in het bouwblok: van ongebruikte binnenpercelen tot publieke faciliteiten én collectieve ruimte. Een vernieuwende typologie die als voorbeeld kan dienen voor een slimme, duurzame én compacte aanpak van de vele onderbenutte binnenruimtes middenin het Belgische bouwblok. Ook de studiebureaus UTIL, Henk Pijpaert Engineering en Daidalos Peutz zijn bij het project betrokken. Het project is genomineerd voor de Belgian Building Awards 2022 in de categorie Herbestemming.
De gemeente Etterbeek 'verzamelt' sedert jaren gebouwen én percelen binnen eenzelfde bouwblok. De snelgroeiende gemeente heeft daarnaast grote nood aan ruimtes voor diverse functies en activiteiten, die generatie-overschrijdend werken: speel-o-theek, crèche, familiehuis, theaterzaal, diverse sociale woningen, steeds gekoppeld aan noodzakelijke buitenruimte. De percelen staan met elkaar in verbinding dankzij de link met de bestaande basisschool. De schoolmuur wordt letterlijk open gemaakt om te verbinden met de buren.
Intense beleving
De grillige omgeving zorgt voor een onoverzichtelijk geheel. Anderzijds zorgt deze onregelmatigheid voor een grote diversiteit aan sferen en karakters. Deze mix zorgt voor een intense beleving van de plek, waarbij verschillende gebruikers visueel en fysiek met elkaar in interactie gaan. Binnen de diversiteit van buitenruimtes worden de nieuwe gebouwen in eenzelfde typologie opgevat, met name tuinpaviljoenen: open, toegankelijk, polyvalent, interactief, en eenvoudig in uitvoering. Ze adresseren zich nadrukkelijk aan de centrale publieke ruimte, gaan in maximale interactie en zijn polyvalent in vorm en gebruik, om zoveel mogelijk (generaties) te laten genieten van de plek.
Nieuw prototype
De kritische aanpak van deze complexe onderzoeksvragen heeft geleid tot een nieuw prototype van herbestemming van binnenbouwblokken. Een wereld aan ruimte is verscholen achter de gevels van de bouwblokken. Binnen de typerende grilligheid van deze 'achterkanten' kan een nieuwe voorzijde worden gecreëerd, mits zorgvuldig analyseren van de bestaande context, in combinatie met een heldere architectuur en identiteit. Dit is een combinatie van meerdere zeer actuele thematieken: hoe onbenutte ruimtes herwaarderen en herbestemmen? Hoe nieuwe dynamieken introduceren binnen bestaande structuren? Hoe slim omspringen met bestaande ruimte, in plaats van nieuwe ruimte aan te snijden? Hoe publieke interactie genereren tussen verschillende generaties, die door de veranderende maatschappij verder en verder van elkaar afdrijven? Hoe op een duurzame manier omspringen met het bestaande patrimonium? Al deze vragen krijgen een heldere én eenduidig antwoord, zowel op architecturaal vlak als op invulling van de buitenruimtes. Door een nieuwe 'taal' en materialisatie wordt de interactie op een heel laagdrempelige en toegankelijke manier aangegaan met de gebruikers en de bezoekers,
Het project biedt een 'ketting' van gebouwen, interieurs en buitenruimtes en speelt zowel in op de grotere schaal als op de menselijke interactie en beleving. De ingrepen zijn zeer divers: petanquehal wordt omgebouwd tot speel-o-theek, rijwoning wordt hoofdtoegang tot muziekzaal, schoolmuur wordt opengemaakt, etc.
Gerelateerde dossiers
Onze partners