BBA 2023 / Mixed Use: NovaCity (DDS+ en &bogdan)

NovaCity, gelegen in Anderlecht op het kruispunt van verschillende belangrijke assen (spoorweg, ringweg en de Bergensesteenweg), herschikt het stedelijk weefsel van de omliggende wijk door middel van een gemengd programma. Het project, dat economische functies en woningen samenbrengt, beschouwt functiemenging als een mogelijkheid om toepassingen te laten samengaan ten dienste van een inclusieve samenleving waar mensen wonen, werken en elkaar ontmoeten.

Met openbare pleinen, tuinen, speelruimten en semi-private binnenplaatsen wil NovaCity een sociale mix tussen generaties ondersteunen. Het project moedigt uitwisselingen en samenleven aan tussen de verschillende gebruikers en stelt een vernieuwend en uniek model van diversiteit in Brussel voor.

Verspreid over drie gebouwen combineert het programma KMO's (7.519 m² lokalen voor productieve activiteiten, showrooms, kantoren), betaalbare woningen (63 eenheden) en 3.522 m² openbare ruimten die uitwisselingen en interacties tussen de gebruikers van de site vergemakkelijken.

Overgang met de wijk

Ten dienste van het complex zijn nieuwe interne wegen aangelegd: een centrale weg die de werkplaatsen met voertuigen bedient, een logistieke weg loodrecht op de centrale weg voor vrachtwagens en een voetgangersweg die alle gebruiksmogelijkheden met elkaar verbindt.

De architect koos op de begane grond voor modulaire werkplaatsen voor KMO's. Deze werden op hetzelfde niveau verdeeld aan weerszijden van de centrale straat en fungeren als geluidsisolatie voor de woningen. Langs de voetgangersstraat belichaamt een dubbele hoogte van winkels/kantoren, in directe relatie met de werkplaatsen, een overgangsinterface met de buurt. Bovenop de werkplaatsen staan de woningen in vijf volumes loodrecht op deze straat, gerangschikt rond verschillende gezellige ruimtes.

De architectenbureaus ontwierpen het geheel op basis van robuuste materialen om de evolutie van het terrein in de tijd te begeleiden. Prefab golfplaten bedekken de economische begane grond. Op de woonlagen wordt golfplaat gebruikt als bekleding, wat het industriële karakter van de wijk weerspiegelt.

Plaats voor fietsers

Een grootstedelijk en menselijk project, daar staat NovaCity voor. Dit project geeft een signaal bij de ingang van de stad als een etalage voor functionele diversiteit. Het project biedt niet alleen betaalbare huisvesting aan, maar transformeert ook een braakliggend terrein van Andersen in een kwalitatieve woon- en werkruimte die zachte mobiliteit in een stedelijke omgeving bevordert.

Om dit te bereiken paste de architect verschillende strategieën toe in het ontwerp: het faciliteren van fietsen in zowel de openbare als de private ruimte, het verkleinen van de afstanden tussen parkeren en wonen, het verdelen van fietsparkeerplaatsen voor alle wooneenheden en het bieden van een comfortabele toegang via liften.

Daarnaast is autoverkeer ook beperkt tot het bovenste deel van het terrein (richting de Trèflesstraat) en de rest van de weg is alleen toegankelijk voor verhuizingen, de diensten van Brussel Propreté of de hulpdiensten. Verschillende stations voor fiets- en autodelen bevinden zich in de buurt van de site. De metro en de trein zijn bereikbaar op vijf minuten loopafstand van de locatie.

De ontwerpfase en de bouwfase werden op participatieve wijze uitgevoerd met een groep die toekomstige bewoners (huurders, eigenaars), potentiële kopers van KMO's (of bestaande KMO's), CityDev en buurtverenigingen vertegenwoordigt. De meningen die tijdens deze interactieve bijeenkomsten werden verzameld, werden zoveel mogelijk in de verschillende fasen geïntegreerd.

Duurzaamheid

Naast de oost-west oriëntatie van de woningen maken de performante schil en de waterdichting het mogelijk om alle woningen passief te maken, waarvan 30% nulenergie. De energieprestatie van de kmo-panden gaat verder dan de geldende eisen met een thermische isolatie die overeenkomt met het 'lage energie'-niveau. 

Het energieconcept is ontworpen voor het gehele terrein. Het bestaat uit de installatie van gascondensatieketels gekoppeld aan een warmtekrachtkoppelingseenheid met een elektrisch vermogen van 19kW. De warmtekrachtkoppeling levert elektriciteit aan de gemeenschappelijke ruimten van de woningen. Het ketelhuis levert warm water aan de combiketels in de woningen en aan de unitverwarmers in de werkplaatsen. De hernieuwbare elektriciteit die door de fotovoltaïsche panelen wordt geproduceerd vertegenwoordigt 50% van de elektriciteitsbehoefte van de locatie (werkplaatsen, woningen en gemeenschappelijke ruimten).

Op het gebied van geïntegreerd waterbeheer zijn verschillende strategieën toegepast: groene daken met opslagcapaciteit, halfdoorlatende verhardingen, open groene ruimten en aangelegde infiltratiekanalen. Regenwater wordt teruggewonnen voor de toiletten in de woningen, het besproeien van de moestuinen, het schoonmaken van de gemeenschappelijke ruimten, vrachtwagens en auto's.

Verschillende maatregelen en methoden worden ook gebruikt om de biodiversiteit op het terrein te bevorderen en een ecopotentiaalwaarde (CBS+) van 0,6 te bereiken.