BBA 2024 / Private House Award: Sint Benedictus (Poot Architectuur)

Open ruimte bebouwen is vandaag niet meer aanvaardbaar. Bebouwen van restkavels in stedelijke context blijkt de uitzondering op de regel. De kavel in de Benedictusstraat lag al enkele jaren braak. Wanneer deze kan ingevuld worden door kwalitatieve en bijzondere architectuur is nieuwbouw nog verantwoordbaar.

Met de wijzigende gezinssamenstellingen en werkvormen, evolueren ook de noden voor een woning. Poot Architectuur ontwierp Sint Benedictus voor een gezin met twee kinderen. Beide volwassenen werken regelmatig van thuis uit en wensten een woonst waarbij werken zowel deel kon uitmaken van het dagelijks leven als in een afgesloten kamer zou kunnen plaatsvinden. Dit ontwerpvraagstuk leidde tot een zoektocht naar openheid en afzondering en resulteerde in een bijzonder en geraffineerd ontwerp.

Trapsgewijs ontwerp

Het ontwerp maakt een interpretatie van de typische aspecten uit de straat: de neutrale rode baksteen wordt in verticaal tegelverband gebruikt, de erker wordt als ronde vorm uitgevoerd en ook in de achtergevel gebruikt. Net als de rijwoning in het zuidoosten van Antwerpen koos Poot Architectuur ook in Mortsel voor een trapsgewijs ontwerp aan de tuinzijde. De geïntroduceerde booglijn wordt ook in het plan ingezet: rond een centrale ovale trap wordt de woning georganiseerd.

De leefruimte verspreidt zich over twee niveaus voor verschillende momenten in de dag: thuiswerk, lezen spelen of ontvangen. Een dubbelhoge keuken aan de straatzijde geeft een grote maat aan de woning en zorgt voor de connectie tussen de verschillende leefruimtes en diep-invallend zonlicht. Bij de slaapvertrekken en een extra werkkamer, die zich op de tweede en derde verdieping bevinden, ligt de nadruk eerder op afzondering en stilte. Dankzij de gradatie was het ook mogelijk om boven de eerste verdieping een terrasgedeelte aan te leggen dat zicht opent naar de tuin.

Circulair eerbetoon

De bakstenen gevel verwijst niet alleen naar de direct omgeving. Het is ook een eerbetoon aan de voorliefde van de Belgen voor hedendaagse baksteenarchitectuur. Binnen de woning werkte het ontwerpteam met subtiele kleuraccenten voor armaturen, leuningen en muurelementen in het lichtgeel, bordeauxrood en grijsgroen. Het ontwerp wordt ook gekenmerkt door de speelse en organische gevormde elementen zoals de ovale plattegrond van het trappenhuis, de licht gebogen gevels van zowel de tuin als de straatgevel en het ovale raam op de eerste verdieping.

Een gebouw dat meerdere generaties kan blijven functioneren is tevens duurzaam en waardevol. Dit plan laat verschillende invullingen en gezinssituaties toe en is op die manier generatie-overschrijdend. Een lange levensduur van het gebouw is dus verzekerd. Op die manier wordt een circulair gebruik gegarandeerd.