BBA 3-2-1 Façade: Duplex (AAUTL)

Het gebouw bevindt zich op de kruising van een boulevard en een straat die naar beneden loopt. De eigenaar, architect Thierry Lamy, besloot het appartement boven zijn kantoren te betrekken en uit te breiden. "Je moet niet voortdurend ergens anders willen zijn", legt hij uit. "Het lijkt me onlogisch om continu te pendelen tussen je woon- en werkomgeving, een maatschappelijk fenomeen dat pas aan het begin van de Industriële Revolutie de kop opstak. Vandaag de dag heeft het geen zin meer om een villa te bouwen – zelfs geen passieve! – op geruime afstand van je werkplek, want de pendeltijd en de transportgerelateerde pollutie zijn gelijk aan het verbruik van een slecht geïsoleerde villa."

Veel aandacht voor de volumetrie

De breedte van het gebouw varieert van 4 tot 5 meter. Het appartement is ingericht op de tweede verdieping en kon worden uitgebreid door de zolder te integreren in het woonvolume. Hoewel de architect de eigenaar én de toekomstige bewoner is, was het zijn bedoeling om er in theorie een koppel met twee kinderen te kunnen huisvesten. Het appartement telt drie slaapkamers (waarvan er één kan fungeren als polyvalente ruimte), maar ook een grote bibliotheek en een bureauruimte. De architect besteedde specifieke aandacht aan de volumetrie: "De plafondhoogte varieert van 2,45 meter in de woonkamer tot 2,70 meter in de eetkamer en bedraagt zelfs 3,83 meter in het bureaugedeelte, waar de bibliotheek de volledige verdiepingshoogte bestrijkt. De slanke, transparante staaltrap naast de bibliotheek accentueert deze verticaliteit. Het bestaande verdiepingshoge dubbele raam in de eetkamer biedt toegang tot een klein terras." De woonkamer strekt zich in de lengte uit over een deel van het gemeenschappelijke trappenhuis. Het ruimtegevoel wordt extra in de verf gezet via de beglaasde vloer van de gang die naar de slaapkamers leidt. Ook het ingebouwde meubilair draagt bij tot de creatie van een grote openheid. De vierde trede van de kleine houten trap vloeit via een groef in de schouw over in een bureau en een eettafel.

Natuurlijke lichtinval en privacy

Ondanks de bescheiden afmetingen van het appartement, voel je je er meteen thuis. Dit is onder meer te danken aan de manier waarop de natuurlijke lichtinval en de privacy van de bewoners gewaarborgd worden. "Het licht komt van verschillende kanten en zorgt zo heel de dag voor animatie", legt Thierry Lamy uit, die verticale ramen ontwierp aan de noordoostkant, aangevuld met horizontale en hoge ramen aan de westkant, die een uitzicht bieden op het binnengebied en het kleine platte dak (dat een nis heeft en een volume herbergt dat bestemd is voor het kantoor en de bibliotheek), en drie koepels aan de zuidkant, die de slaapgang en de onderliggende leefruimte verlichten. De gevarieerde natuurlijke lichtinval gaat echter niet ten koste van de privacy. De verticale ramen, die amper 90 cm breed zijn, verhinderen inkijk van buitenaf.

Groengevels

De twee nieuwe gevels zijn bekleed met Cortenstaal, terwijl plantenbakken van hetzelfde type voor de verbinding met de onderliggende okerkleurige baksteengevel zorgen. De vegetatie bestaat bovenaan uit groene klimplanten (jasmijn, zoete erwten, wingerd, blauweregen, hop) en onderaan uit grassen (miscanthus, parnicum, pennisetum, varens, Oost-Indische kers) en eetbare planten (komkommers, sla en kleurrijke bieten). "Groengevels zijn niet alleen een architecturaal statement, maar ook een manier om de aandacht van voetgangers en passanten te trekken", zegt Thierry Lamy. "Is het niet geweldig om mensen uit het nabijgelegen ziekenhuis even halt te zien houden, zodat ze de vegetatie kunnen bewonderen?" De plantenbakken zijn aan roosters boven de slaapkamerramen gehangen met behulp van staalkabels, waardoor de vegetatie optimaal kan gedijen en kan groeien. Zo zal er op termijn een kleurrijke tweede huid ontstaan. Smalle buizen voorzien de plantenbakken van water. Dit druppelsysteem zal worden gevoed door een pomp die is aangesloten op twee tanks van 1000 liter, die in de kelder zijn geplaatst om het water vers te houden.

Baksteen, natuurlijke isolatie en technieken

Op de vraag welke materialen en technieken in dit project gebruikt zijn, antwoordt de architect: "De baksteenwanden zijn aangevuld met hennepblokken van 6 cm dik, die de vochtigheidsgraad reguleren en zo interne condensatie voorkomen. De geprefabriceerde houten cassettes rusten op het bestaande metselwerk. Ze zijn opgevuld met 18 cm cellulose- en 4 cm houtwolisolatie. De scheidingsmuren bestaan uit twee keer 14 cm cellenbetonblokken en 4 cm houtwol aan de binnenzijde. De thermische en akoestische isolatie wordt aan de binnenkant aangevuld met 6 cm houtwol. De ramen hebben driedubbele beglazing en voldoen aan de passiefnormen. Voorts hebben we tien zonnepanelen op het dak geplaatst. Bij warm weer zullen de opengaande koepel en de ventilatieroosters van de ramen ter hoogte van het binnengebied 's nachts voor natuurlijke ventilatie zorgen. Aangezien de verwarmingsbehoeften zeer beperkt zijn, recupereert een warmtepomp de warme lucht van de natte ruimtes (wc, badkamer en keuken) voor de productie van sanitair warm water. Enkel in de slaapkamers hebben we extra verwarming voorzien in de vorm van een radiator en in de woonkamer is een ventiloconvector geïnstalleerd. Dit C+-systeem vermijdt duur onderhoud van de ventilatiekanalen. Het wordt aangestuurd door sensoren die de CO_2,-, VOC- en vochtigheidsgraad detecteren en de werking wordt geoptimaliseerd door middel van programmaklokken." Tot slot zal de as van de houtkachel (die een eigen luchttoevoer heeft) gebruikt worden als meststof voor de plantenbakken. Een zoveelste bewijs dat Thierry Lamy effectief aan alles gedacht heeft …