BBA New Way of Living: nominatie voor Cohousing Waasland (DENC!-studio & Blaf)

Het project omvat een 4 hectare groot park en een 400-tal energiezuinige woningen, bestemd voor verschillende bewonersgroepen. In vergelijking met het individuele wonen versterkt cohousing hier de sociale cohesie. Daarnaast reduceert het de ruimtelijke en ecologische voetafdruk en houdt het de betaalbaarheid in de hand.  

Compacte woningen, gemeenschappelijke voorzieningen

De voordelen van volledig uitgeruste woningen in privaat eigendom worden gecombineerd met het delen van gemeenschappelijke voorzieningen. Collectief zijn een tuin, paviljoen, gastenverblijf, fietsenstalling en technieken collectief. Op wijkniveau vinden we een centraal park.

Deel- en kringloopdenken vinden in het cohousingmodel een praktisch werkbaar platform. Door de inzet van compact en geschakeld of gestapeld bouwen kon de voetafdruk worden geminimaliseerd, ten voordele van een groter collectief privaat groenaandeel. De 22 units op ongeveer 48 are resulteren in een densiteit van 46 woningen per hectare. 

Mede ter reductie van de ruimtelijke en ecologische voetafdruk, werden de gebouwen uiterst compact ontworpen. De bovenliggende verdiepingen passen netjes op de onderliggende; verspringingen en uitkragingen zijn er niet.

Diverse woontypes

Het aantal ingezette materialen is beperkt. Zowel de circulatie als de terrassen werden onttrokken aan het beschermd volume. Dit komt niet alleen de sociale interactie ten goede. Door de afwezigheid van temperatuurzones en inpandige terrassen is de complexiteit aan bouwknopen beperkt, wat ook de betaalbaarheid ten goede komt. 

Waar klassieke woningbouw vaak individualiteit representeert, was “eenheid en herkenbaarheid van de plek als geheel” hier een even belangrijk ontwerpthema. De afwerking van alle gevels van alle bouwvolumes gebeurde in thermisch verduurzaamd hout met eenzelfde detaillering.

Binnen deze samenhorigheid kregen de bewoners toch heel wat personalisatiemogelijkheden aangereikt. Binnenin de woongelegenheden genieten de bewoners namelijk een grote inrichtingsvrijheid. Het resultaat is een ontzettend grote diversiteit aan woontypes met geen twee gelijke units. 

Daarbij zijn niet alleen de interieurs heel divers. Zo mocht bijvoorbeeld iedere bewoner, met respect voor materiaal en kleur, een eigen voorkeur qua raamgrootte opgeven. De houten bouwvolumes stralen als een ensemble een dermate sterke identiteit uit, dat het behoorlijk divers wit buitenschrijnwerk pas in tweede instantie wordt opgemerkt. Een vrijere, meer gepersonaliseerde compositie van de gevelopeningen wordt zo niet als een probleem ervaren. 

Constant thermisch comfort

Er werd geopteerd voor een massieve draagstructuur vanuit akoestisch en economisch oogpunt. De grote thermische inertie vlakt koelbehoeftepieken af, bewerkstelligt een tijdsverschuiving inzake warmtewinsten en ondersteunt een kwalitatief constant thermisch comfort.

Een houtskeletmantel omhult het beschermd volume koudebrugloos en verzekert een goede luchtdichtheid. De materialen worden gekenmerkt door een lage ecoprint, een lage energie-inhoud en hoge recycleerbaarheid, geheel in de Cradle to Cradle-filosofie. 

De verwarming en het sanitair van de woongelegenheden halen hun vermogen uit een centraal BEO-veld en PV voorziet in extra hernieuwbare energie. Om de stedelijke opwarming door gebouwen te beperken zijn de bovenste daken koeldaken en de onderste daken groendaken. Ten slotte werden regenwaterbuffering, -recuperatie en -infiltratie weloverwogen ingezet.

Over de Belgian Building Awards

De jury van de Belgian Building Awards bestond uit 9 architecten, journalisten en publicisten: Rita Agneessens (Linklab), Laure Bertrand (LRarchitectes), Eric Cloes (Ik ga Bouwen), Marc Dubois (architectuurrecensent), Lionel Lhoir (Focus Archi), Rik Neven (architectura.be), Philippe Selke (architectura.be), Arnaud Tandt (NAV en Febelcem) en Marnik Dehaen (waarnemend jurylid namens de Orde van Architecten).

De Belgian Building Awards zijn een initiatief van Batibouw dat voor de uitwerking een beroep doet op Redactiebureau Palindroom en architectura.be. Verder wordt ook nauw samengewerkt met de Orde van Architecten en Ik Ga Bouwen & Renoveren, (Sanoma).