BEAUFORT24 | ARCHITECTURA’S TOP 5. Untitled (Jef Meyer)

Jef Meyer heeft een voorliefde voor beton: een materie die tijdens het produceren eindeloze variatie in het eindproduct toelaat. Kalk of zand toevoegen geeft een heel ander resultaat. Verschillende droogtijden in de zomer of winter beïnvloeden het uitzicht net zozeer. Door regen komt de kalk terug vrij. Door de druk van het gieten, komt het beton bol te staan – de kunst is om het net niet te laten barsten. De bolle panelen vangen het licht op en kaatsen het terug.

Ruw en levend

Je ziet bewust sporen van het maakproces: de vlekken en druppels verlenen karakter, zoals het lijnenspel in marmer. Dit werk is allesbehalve gepolijst, maar net ruw en levend. Heel dit werk is met slechts één mal gemaakt. Om de deuropening te maken werd de mal omgedraaid. Je ziet nog contouren van de deur: de schoonheid van het imperfecte. Doordat een werk onaf is - of lijkt - wordt de fantasie van de kijker des te meer aangesproken. 

Je wordt naar binnen gezogen in de duisternis en je volgt de schemering naar het licht, tot je beloond wordt met een zicht op zee. Het idee hiervoor ontstond na een bezoek aan de toren van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Antwerpen, waar je met een beklemmend gevoel binnenkomt, trappen bestijgt en uiteindelijk een weids panorama zich ontvouwt.

Bunker met kijkgaten

Het werk is net breed genoeg om je armen te strekken. Deze rondreizende toren wordt vaak tentoongesteld met een klankinstallatie van Floris Vanhoof. Op deze plek is er bewust ruimte gelaten voor het geruis van de wind en de zee. Het werk heeft ook iets weg van een bunker met kijkgaten, zoals we die hier iets verderop langs een observatiepost terugvinden.

Kunstenaar Jef Meyer werkt voornamelijk met beton, zijn favoriete materiaal om de grenzen van de abstracte kunst te verkennen. Hij experimenteert met water, zand, grind, steenslag en pigmenten om er reliëfs, figuren en sculpturen mee te creëren. Veel daarvan is vakmanschap en toch speelt toeval een grote rol tijdens het werken met betonmolens, mallen, mixers en droogtijden. Alles wat zich organisch ontwikkelt tijdens het proces, zoals onregelmatigheden of scheuren, een delicate glans of een mat effect, maakt deel uit van zijn werk.

Snijvlak met architectuur

Het oeuvre van Jef Meyer bevindt zich dan ook op het snijvlak van beeldhouwkunst, schilderkunst en architectuur, waarbij in situ-projecten in de publieke ruimte hem meer en meer aanspreken. Wat hij niet doet met het beton is beeldhouwen zoals stukken hout of steen wegkappen of achteraf zijn werken inkleuren of overschilderen, de pigmenten verschijnen in de cement zelf. De ruwheid van het beton verschijnt op een sculpturale en schilderkunstige manier in twee en drie dimensies, met een zacht of korrelig oppervlak, spelend met licht en schaduw.

Beïnvloed door brutalisme, Art Concret en Minimal art verkent hij alle mogelijkheden van beton door het te manipuleren en volop te experimenteren met kleurnuances en structuren. In zekere zin herwaardeert Jef Meyer beton als eenvoudig en standvastig bouwmateriaal en legt hij de aard en de veelzijdigheid van het materiaal open en bloot. In de lijn van architecten als Le Corbusier, Ludwig Mies van der Rohe of Juliaan Lampens, beweegt zijn kunst tussen ‘concrete’ en ‘concret’, waarbij ‘concrete’ staat voor beton in het Engels en de kunststroming ‘art concret’ uitgepuurde concrete kunst betekent.