BEELD/VERHAAL. Herdenkings- en educatiecentrum Nationaal Ereveld, Loenen (NL) (Gie Bresseleers)

Oorlogen lijken het nieuwe normaal. Eerder dan respect, communicatie en compromis knallen de wapens. Hoog tijd dat deze macho’s met spierballen een bezoek brengen aan het Herdenkings- en educatiecentrum Nationaal Ereveld in Loenen.

Het centrum ligt verscholen in een park dat na de Tweede Wereldoorlog werd ontworpen door landschapsarchitect Daniel Haspels (1894-1954): een afwisseling van bomen met bosallure en ruime open grasvelden. Langs de wandelpaden liggen circa 4.000 identieke witte grafstenen met de namen van gesneuvelde militairen en burgers. De routes doorheen het park kantelen tussen de rustgevende vredige omgeving en de stille kilte van de grafstenen.

Twee open plekken

Het paviljoen, ontworpen door KAAN Architecten, past zich in het bos van slanke stammen van berken en dennen en flankeert de twee open plekken naar een ontwerp van landschapsarchitecten Karres en Brands.

Het gebouw straalt een serene sfeer uit: tegelijkertijd besloten en open, ingebed en uitnodigend. De condoleanceruimte verwelkomt de genodigde of bezoeker. De tentoonstellings- en informatieruimte getuigt van de verhalen, het leed, de leegte,.… De aula, bestemd voor bijeenkomsten en begrafenisplechtigheden, kijkt pal naar het kruis in het midden van het Ereveld.

Massieve horizontaliteit

De ruimten vloeien naadloos in elkaar. Ze zijn verstild met hun eigen sfeer en richten zich naar de rijkdom van het landschap. De dikke muren en het overdragend betondak stralen een massieve horizontaliteit uit. De ramen van vloer tot plafond richten zich naar de aslijnen in het park. De perforaties in het dak kaderen het uitzicht op de kruinen van de bomen en de blote hemel. Het is een spel van licht en schaduw.

De strakke, massieve architectuur versmelt met het gekunsteld landschap. Dit is een plek om afscheid te nemen, te rouwen, te herdenken. Wij zijn alleen en nemen ruim de tijd om de drie hoofdruimten in ons op te nemen. Ik kom geëmotioneerd buiten. Al staat alles in het teken van herdenken, voor mij is de boventoon bezinning: waarom? Of beter: een aanklacht tegen een systeem dat onschuldige militairen en burgers doodt.

Hier kunnen de spierballen van machthebbers verslappen.