Dat maandag 20 januari het Capitool voor een tweede maal wordt bestormd bij de inauguratie van Donald Trump is zeer onwaarschijnlijk. Maar op 2 mei 1945 werd na een zwaar bevochten strijd op het Reigstagsgebäude door Meliton Kantaria de vlag gehesen als symbool voor de overwinning.
De Rijksdag wordt van 1884 tot 1894 gebouwd naar het ontwerp van Paul Wallot. Het gebouw heeft een bewogen geschiedenis: in 1933 in brand gestoken, in 1945 zwaar beschadigd, tijdens de koude oorlog herbouwd in zijn oorspronkelijke toestand, in 1971 ingericht als Duits Historisch Instituut, in 1995 door Christo en Jeanne-Claude ingepakt en in 1999…
Na de hereniging in 1990 wordt Berlijn het regeringscentrum van Duitsland. Norman Foster verbouwt de binnenzijde met als meest opvallende vernieuwing de koepel die de oorspronkelijke, zwaar beschadigde vervangt.
De koepel heeft een hoogte van 23,5 meter, een diameter van 38 meter en is volledig transparant. Met zijn doorzichtigheid staat de koepel symbool voor de openheid van de Duitse democratie.
Vanaf het dak lopen twee spiraalvormige hellingbanen langs de buitenranden van de koepel. Dankzij zijn fijne staalstructuur en zijn helder glas presenteert de stad zich tijdens een vloeiende, aansluitende wandel als een doorlopende 360º-film op de omringende stad. Een film die eindigt op het uitzichtplatform.
De koepel wordt er centraal ondersteund door een kolossale trechtervormige conus. Volledig bedekt met spiegels belicht deze omgekeerde kegel indirect de onderliggende vergaderzalen van Bundestag als de Bundesrat. Want minder opvallend slaagt Norman Foster erin om de functionele ruimten van het Duits parlement in het gebouw te consolideren.
Norman Foster noemt zijn koepel een cupola, een observatorium dat alom de werkzaamheden (vanuit een ruimtestation) controleert. Hier kijken we onderaan de koepel gewoon de politici op de vingers?
Het Rijksdaggebouw staat geïsoleerd en is geen onderdeel van een groot stedenbouwkundig ensemble dat de verbinding legt met de omgeving. Maar zijn koepel is een oriëntatiepunt in de stad. In de dag glinstert de koepel in het zonlicht en in de nacht is hij een lichtbaken.
Als geste van democratische openheid zijn koepel en dakterras gratis (maar wel na voorafgaande aanmelding en niet zoals wij enkele jaren geleden na een heeeeeeel lange rij) te bezichtigen.
Ondertussen is het plaatsen van een modern glazen volume bovenop een historisch gebouw een algemeen aanvaarde ontwerpoplossing… Als het van Fernand Huts afhangt, binnenkort ook op de Boerentoren in Antwerpen?
Gie Bresseleers is architect en fotograaf. In zijn columnreeks BEELD/VERHAAL verweeft hij fotografie en persoonlijke verhalen tot een unieke kijk op bijzondere projecten wereldwijd.