Belgian Architects Declare - "Aandacht voor (on)bebouwde ruimte in onderwijs" (Sven Grooten en Stéphanie Collier, B-architecten)

"De klimaatverandering en de slinkende biodiversiteit zijn één van de grootste problemen van onze tijd. Wij bij B-architecten zijn ons erg bewust van de ernst van de situatie en begrijpen ook dat wij als architect een belangrijke verantwoordelijkheid dragen in het beperken van de negatieve impact van de bouwwereld op het klimaat en de biodiversiteit. Als architectenbureau scholen we ons voortdurend bij om mee te zijn met de laatste inzichten en mogelijkheden om de projecten die we doen, beter te doen met het oog op mens en milieu."

"De realiteit is echter dat onze opdrachtgevers zowel publiek als privaat niet altijd bereid zijn om dit pad van duurzaam bouwen met ons te bewandelen. Naast de financiële beweegreden, is ons inziens het gebrek aan kennis en inzicht hiervan mede de oorzaak. We zijn er dan ook van overtuigd dat er met een breder inzicht op het vlak van de bebouwde en onbebouwde ruimte een verschuiving in ieders denken en handelen met betrekking tot die ruimte, bouwen en klimaat teweeggebracht kan worden."

"We pleiten er daarom voor ‘de bebouwde en de onbebouwde ruimte’ te onderrichten. Van kleuteronderwijs tot secundair onderwijs, van hoger onderwijs tot nascholingen voor professionelen reeds actief in het veld, moeten kennis en inzichten meegegeven worden zodat werkelijk iedereen een notie heeft van onze kostbare ruimte en van ieders verantwoordelijkheid daar zorg voor te dragen. Architectuur en stedenbouw moeten, ook door ‘bouwleken’, breder gezien worden dan esthetiek en structuren, willen we een mentaliteitswijziging bij een brede doelgroep."

"Want alles wat belangrijk is voor onze samenleving komt aan bod in het onderwijs: taal, geschiedenis, cultuur, wetenschap … Hiervoor bestaan er uitgebreide leerplannen of ontwikkelingsdoelen die gebaseerd zijn op 16 sleutelcompetenties. Maar over onze bebouwde en onbebouwde omgeving, over hoe wij die op een duurzame manier kunnen inrichten, wordt er niets onderwezen." 
 

"Alles wat belangrijk is voor onze samenleving komt aan bod in het onderwijs: taal, geschiedenis, cultuur, wetenschap … Maar over onze bebouwde en onbebouwde omgeving, over hoe wij die op een duurzame manier kunnen inrichten, wordt er niets onderwezen"

"Vragen die zouden kunnen worden behandeld zijn bijvoorbeeld: Wat is de meerwaarde van open, publieke ruimte voor de mens? Hoe verhoudt de bebouwde ruimte zich tot de mens? Hoe schaars is open ruimte en hoe kunnen we daarmee omgaan? Welke alternatieve woonvormen zijn er en wat is de impact van deze woonvormen op maatschappij, mens en milieu? Hoeveel afval genereert bouwen en kan dit ingeperkt worden?" Die vragen kunnen allemaal afgestemd worden op het ontwikkelingsniveau van de betreffende leerlingen en zo kan van jongs af aan inzicht over de bebouwde en onbebouwde ruimte ingebed worden in de algemene kennis van onze burgers."

"Focussen op breed onderwijs én architectuuropleidingen"

"Bij uitbreiding van ons voorstel voor het algemene onderwijs vragen we ook meer aandacht voor klimaat en duurzaamheid en de focus op het niet bouwen in de architectuuropleidingen. De architectuur- en stedenbouwtudenten moeten meer onderricht in disciplines als ruimtelijke denken, de sociale, economische, ecologische betekenissen van de publieke ruimte, de bebouwde en onbebouwde ruimte ... Vakken als bio-ecologisch materiaalgebruik, circulariteit, veranderingsgericht en klimaatneutraal bouwen dienen opgenomen te worden in het basiscurriculum. Het toekomstig profiel architect moet meer afgestemd zijn op de hedendaagse vraagstukken en complexiteiten en noden. We hebben specifieke profielen nodig die focussen op experiment en innovatie op het vlak van de mogelijkheden voor meer open en onbebouwde ruimte, op veranderingsgericht bouwen, op recuperatiematerialen, op nieuwe woonvormen ..."

"Om die bewustwording te initiëren bij de bevolkingsgroep die niet meer op de schoolbanken zit, stellen we sensibilisering voor voor via diverse kanalen. De media spelen daarin een belangrijke rol, maar ook gespecialiseerde beurzen, infocampagnes, een infolijn van de overheid, laagdrempelige cursussen, open debatten … kunnen daartoe bijdragen."

"Samengevat: wij zijn ervan overtuigd dat het leren begrijpen van de bebouwde en onbebouwde ruimte van jongs af aan een voorwaarde is om een duurzame mentaliteit ingebed te krijgen in onze maatschappij, voor alles wat bouwen en niet-bouwen betreft!"