De Belgian Building Award voor het mooiste niet-residentiële project is voor architectenbureau URA Yves Malysse Kiki Verbeeck, een kantoor uit Brussel met twee vennoten en een tiental medewerkers. Hun project, de sportzaal voor het Koninklijk Atheneum in Ukkel, week radicaal af van de opgelegde criteria. Met succes.
“Oorspronkelijk vroeg de school een uitbreiding van het bestaande gebouw, maar wij vonden een nieuw volume op een open plek rond de school, omringd door bomen, een beter idee.” Aan het woord is Yves Malysse, zaakvoerder van URA, bij de omschrijving van hun project in Ukkel. “We hebben daar een abstract, rechthoekig volume geplaatst dat een bijzondere relatie aangaat met de omgeving en de mensen die het gebruiken. Dat deden we onder andere door een expliciete toegang te maken op het 1ste niveau om de leerlingen bewust te laten bewegen doorheen het landschap, ze moeten immers een trap nemen om de zaal te betreden. Het gebouw zelf is heel rigoureus, maar bewust opgebouwd met een combinatie van hout en beton. Dat laatste is de vertaling van het feit dat de woning in een soort helling is geschoven, het is dus een soort keermuur die de solide basis van het gebouw weerspiegelt. Dat beton wisselt dan af met het lichte houtmateriaal, een weerspiegeling van het bos rondom de zaal. Die tweedeling zorgt voor een specifieke ervaring, zowel langs de binnenkant als de buitenkant. Het is ook een heel budgetbewust project, een gebouw dat alle basismaterialen op een andere manier bij elkaar brengt, waardoor er een andere taal en identiteit ontstaat voor een relatief eenvoudig programma. Dus ook voor zo’n gebouw kun je een ontwerp maken dat zijn functie overstijgt en een symbool wordt voor beweging en interactie tussen mens en natuur.”
Eenvoudig, sober én origineel
Ook de jury was enthousiast over het concept, getuige het juryverslag: “De sportvloer ligt op het gelijkvloers en dankzij de glasgevel lijkt de ruimte te versmelten met de omgeving buiten. Het contact met het bos krijgt hierdoor bijna een didactische functie voor de leerlingen. Om binnen het budget te blijven, kozen de architecten voor zichtbare, onbewerkte materialen als beton, staal, hout en glas. Boven de keermuur aan de kant van de helling uit gewapend beton geeft de glazen wand een uitzicht op de toppen van de bomen. De gevel aan de overkant bestaat op het gelijkvloers volledig uit glas, zodat de ruimte van binnen naar buiten wordt doorgetrokken. Het bovenste gedeelte daarentegen werd ondoorzichtig gemaakt met houten panelen. Het patroon van dit houten ‘gordijn’ is een elegante imitatie van de boomstammen van het omringende bos. De gevel aan de overkant van de ingang kreeg een zeer originele configuratie die subtiel verwijst naar het principe van yin en yang. De volle houten panelen en betonwand wisselen namelijk af met de transparante glaspartijen.
Zoals wel meer sportzalen is ook dit gebouw een eenvoudig volume. De originaliteit van het project ligt echter in het verbazend sobere en eenvoudige ontwerp. En ondanks de gedeeltelijke ingraving in de heuvel, komt het geheel toch licht en verfijnd over. De jury waardeert vooral de durf om het gebouw van zijn franjes te ontdoen, wat resulteerde in een uiterst strakke vormgeving.”