Belgian Building Awards: wie wint in categorie New Way of Living?

Een negenkoppige jury heeft de longlist van meer dan 80 inzendingen herleid tot een shortlist van 14 kandidaten binnen drie categorieën: New Way of Working, New Way of Living en Rookie of the Year. Daarnaast zal de jury ook opnieuw een Pioneer Award uitreiken.

De meest populaire categorie was zonder meer New Way of Living. Meer dan ooit is er nood aan een efficiënter gebruik van de beschikbare ruimte en dit vraagt om een andere manier van ontwerpen en ontwikkelen. Batibouw speelt daar op in door van New Way of Living één van zijn hoofdthema’s te maken én door er een aparte categorie voor te creëren bij de Belgian Building Awards. De jury ontving 40 inzendingen die op geslaagde wijze lieten zien hoe we efficiënter, duurzamer en anders kunnen omgaan met onze ruimte. De jury selecteerde 5 projecten die in aanmerking komen voor de hoofdprijs. 

Wetteren aan de Schelde – awg architecten

Met dit gemengd programma van appartementen en kantoren, met ruimte voor horeca en dienstverlening op het gelijkvloers, wilde awg architecten zorgen voor een verbinding tussen Wetteren en Overschelde. Bovendien sluit het project aan op de nieuwe fietsbrug over de Schelde. Het eindresultaat is een nieuw stadssilhouet en een sterke, stedelijke identiteit voor Wetteren. Dit project zorgt mee voor een (ver)nieuw(d)e woonkwaliteit in het centrum van de stad. De hoge gebouwen bieden laterale zichten over het Schelde-Landschapspark. Het rode metselwerk van het bouwvolume springt meteen in het oog, net als de rode kleiklinkers die gebruikt werden om de binnenpleinen te verharden. Awg architecten besteedde bijzonder veel aandacht aan duurzaam ruimtegebruik en kernverdichting. Ook een goede hoge ruimtelijke kwaliteit en optimale relaties met de omgeving en de buitenruimtes stonden hoog op het prioriteitenlijstje. En dit alles vanuit een langetermijnperspectief: het stedenbouwkundige en het architecturale ontwerp zijn gemaakt voor de toekomst. Exemplarisch hiervoor zijn het robuuste, tijdloze ontwerp en de heldere gebouwenstructuur.

Cohousing De Schilders – Havana

Cohousingprojecten komen steeds vaker voor, maar voor dit nieuwbouwproject voor acht gezinnen koos Havana voor een speciale aanpak. Er komt wel eens kritiek op cohousing, omdat het in sommige gevallen om ‘verkavelingen met een hippe naam’ zou gaan. De projecten nemen immers behoorlijk wat ruimte in beslag, en bovendien leiden de nobele doelstellingen soms eerder naar een ‘gated community’ in plaats van een sociaal woonmodel. Havana koos daarom voor een verticale en geen horizontale cohousing: het ontwerp springt zorgvuldig om met de beschikbare ruimte. Op het gelijkvloers zijn ‘wisselruimtes’ voorzien: ruimtes die zowel ‘geannexeerd’ kunnen worden door de collectieve ruimtes voor bewoners, en ook afgestoten/afgesloten kunnen worden voor extern gebruik. De functies worden maximaal gedeeld: de berging en wasplaats, maar ook de verwarmingsinstallatie en ventilatiegroep zijn collectief. Bovendien zijn de ruimtes er niet alleen voor de bewoners, maar wordt ze ook gedeeld met de straat en de wijk. In De Schilders wordt er ook bijzonder compact gewoond (58 m² voor een unit met 2 slaapkamers), zonder hierbij aan woonkwaliteit in te boeten.

Site Apostolinnen – dmvA

dmvA maakte van een kloostersite in Mechelen een gloednieuw project, bestaande uit nieuwbouw, renovatie en restauratie. De architecten mikten op een kruisbestuiving tussen oud en nieuw. De bijzondere aandacht voor de geschiedenis blijkt onder meer uit het terugbrengen van straatjes die al in de Middeleeuwen zijn verdwenen. Heel wat bestaande gebouwen op de site werden met respect gerestaureerd. Het Somerhuys, dat dateert uit de 17^de eeuw, werd gerestaureerd en gerenoveerd tot privéwoning. Het Pakhuis (18de E), basisonderdeel van het klooster van de Apostolinnen, bestaat nu uit 8 studentenstudio’s. Dit bijzondere project draagt op deze manier bij aan het herstel van het historisch stadsweefsel. Verder ontwierp dmvA ook een nieuwbouw, die dienst doet als katalysator voor de hele site omdat ze voor nieuwe circulatie en ontsluitingen zorgt. Een centraal uitgangspunt bij dit project was ‘leefbaarheid in de stad’. Deze kleinschalige binnenstedelijke ontwikkeling, voorzien van een architectuur op mensenmaat, brengt een diversiteit aan woonvormen met zich mee. De buitenruimten en stegen zijn semi-publiek en houden rekening met de geest van de plek.

Cohousing Waasland - DENC!-STUDIO + BLAF

Bij cohousing is een goed evenwicht tussen individualiteit en collectiviteit van groot belang. In het nieuwe cohousingproject in Sint-Niklaas was dat niet anders. DENC!-STUDIO en BLAF speelden hierop in door de voordelen van volledige uitgeruste privéwoningen te combineren met het delen van gemeenschappelijke voorzieningen. Mede ter reductie van de ruimtelijke en ecologische footprint, werden de gebouwen uiterst compact ontworpen. DENC!-STUDIO en BLAF zijn zich er immers terdege van bewust dat het Vlaamse landschap dicht slibt en er nood is aan nieuwe, duurzame bouwvormen. Dit cohousingproject is onderdeel van de duurzame groene uitbreiding van de bestaande Clementwijk, met een park van 4ha en een 400-tal energiezuinige woningen. DENC!-STUDIO en BLAF zetten sterk in op de herkenbaarheid van de plek als geheel. Alle gevels van alle bouwvolumes werden in thermisch verduurzaamd hout afgewerkt, met eenzelfde detaillering. Tegelijkertijd kregen de bewoners, via een intensief participatietraject, de kans om hun woning naar eigen smaak te personaliseren. Niet alleen het interieur verschilt, ook wat bijvoorbeeld de raamgrootte of de compositie van de gevelopeningen betreft bestond er aanzienlijke keuzevrijheid. Zo is er een grote diversiteit aan woontypes gecreëerd: geen enkele unit is gelijk aan een andere.

Huize Walden – LAVA Architecten

De uitbreiding van de zorginstelling Huize Walden was niet alledaags: er werden niet alleen studio’s voor mensen met een ernstige fysische beperking bijgebouwd op het gelijkvloers, maar ook geïntegreerde appartementen voor mantelzorgers en hun familie op de verdieping. Dit unieke concept zorgt ervoor dat families niet langer uiteengerukt hoeven te worden wanneer één van de gezinsleden een ernstig letsel heeft opgelopen. LAVA Architecten zette sterk in op de natuurbeleving: zo werd een vijver aan het domein toegevoegd. De vele terrassen zorgen voor een optimale beleving van de bossen die de site omringen. Om de integratie in de omgeving te bevorderen werd het project volledig uitgevoerd in houten gevelbekleding. Het ontwerp voorziet maximale privacy voor de bewoners, maar tegelijkertijd wordt de zorg extra zichtbaar gemaakt: overmaatse gangen worden transparante leefruimtes, en vides zorgen voor contact met de mantelzorgers. De kineruimte is meteen zichtbaar vanuit de inkom en het terras aan de eetruimte. De innovatieve visie werd in 2015 beloond met de IC2-award, en de Vlaamse regering weerhield Huize Walden als één van de 28 projecten rond ‘experimenteel wonen’.

Over de Belgian Building Awards

De jury voor de Belgian Building Awards bestaat uit 9 architecten, journalisten en publicisten: Rita Agneessens (Linklab), Laure Bertrand (LRarchitectes), Eric Cloes (Ik ga Bouwen), Marc Dubois (architectuurrecensent), Lionel Lhoir (Focus Archi), Rik Neven (architectura.be), Philippe Selke (architectura.be), Arnaud Tandt (NAV en Febelcem) en Marnik Dehaen (waarnemend jurylid namens de Orde van Architecten).

De Belgian Building Awards zijn een initiatief van Batibouw dat voor de uitwerking een beroep doet op Redactiebureau Palindroom en architectura.be. Verder wordt ook nauw samengewerkt met de Orde van Architecten en Ik Ga Bouwen & Renoveren, (Sanoma).