Volgens studiebureau Arcadis zullen de nieuwe gevechtstoestellen F-35 van de Belgische Luchtmacht niet enkel een warm, maar ook een ecologisch verantwoord onthaal krijgen bij hun aankomst in België. De gebouwen op de basissen Florennes en Kleine-Brogel zullen immers volledig vrij van fossiele brandstoffen opereren en minstens 20% van hun energie uit duurzame bronnen puren. De Belgische defensie speelt hiermee een absolute voortrekkersrol op het vlak van duurzame gebouwen. Naar verwachting zullen de basissen tussen 2024 en 2027 worden opgeleverd.
Defensie gebruikt duurzame energie voor alle relevante functies in de kantoor- en leefruimten van beide basissen. Dit gaat onder meer over klimaatregeling (verwarming en koeling), verlichting, warm water, ventilatie, stroomvoorziening, keuken. Ook de hangars waar de gevechtstoestellen staan, worden gevoed met duurzame energie. Zelfs industriële toepassingen zoals de droogcabines die onderdeel uitmaken van de verf- en lakinstallaties voor de F-35, worden duurzaam verwarmd.
De toekomstbestendige complexen in Florennes en Kleine-Brogel zijn vrijwel identiek en zullen elk een oppervlakte van bijna 50.000 vierkante meter beslaan. Met de bouw is een investering gemoeid van ongeveer 300 miljoen euro per luchtmachtbasis, of 600 miljoen euro in totaal. De werkzaamheden begonnen in de zomer van 2022 in Florennes en zullen twee jaar in beslag nemen. De bouw van het complex in Kleine-Brogel startte in mei 2024, en zal in 2027 operationeel zijn.
Voor de duurzame technieken heeft Arcadis per site onderzocht welke toepassingen het meest geschikt zijn, afhankelijk van de geologische condities. Zo maken de gebouwen in Kleine-Brogel gebruik van een zogenaamd koude-warmteopslagsysteem, kortweg KWO. Dit betekent dat overschotten aan koude en warmte worden opgeslagen in grondwaterlagen en opnieuw gebruikt wanneer nodig. Warmtepompen, zonnepanelen, aanwezigheidsgestuurde ventilatie, ledverlichting en regenwaterrecuperatie maken het duurzaamheidsplaatje compleet.
In Florennes is het omwille van geologische redenen niet mogelijk om met een KWO-systeem te werken. De know-how van Arcadis maakte het mogelijk om alternatieve methoden in te zetten om het gebruik van fossiele brandstoffen te vermijden. Zo komen in Florennes lucht-water warmtepompen in de plaats van de in Kleine-Brogel gebruikte koude-warmteopslag.
“Dat zo’n grote complexen bestaande uit verschillende gebouwen volledig zonder fossiele brandstoffen kunnen opereren, is uitzonderlijk”, stelt Bert Lemmes, Consultant Sustainable Buildings bij Arcadis. “De Belgische Defensie speelt een absolute voortrekkersrol op het gebied van innovatieve en duurzame technieken. Deze ontwikkelingen geven de toon aan voor elke sector.”
Frédéric Goetynck, Luitenant-generaal, Belgian Defense, vult aan: “De nieuwe thuisbasissen van de F-35 zullen voldoen aan de huidige milieu- en klimaatvereisten. Daarnaast staan ook de veiligheid en het welzijn van onze mensen centraal, door verlichting, akoestiek en ventilatie te optimaliseren. Medewerkers van de Belgische Defensie die met de F-35 vliegen of instaan voor het onderhoud zullen hun werk kunnen uitoefenen in optimale omstandigheden.”
Het contract voor deze Design Build & Maintain opdracht werd gegund aan het consortium Full Throttle, waarbij bouwbedrijf Jan De Nul instaat voor het design, de bouw en het onderhoud. Arcadis fungeert samen met zijn Amerikaanse partner Burns & McDonnell als ontwerpbureau en technisch consultant in opdracht van Jan De Nul.