In 2010 werd Aéropolis II opgeleverd, een passief kantoorgebouw waarvoor Architectes Associés en Cenergie bij het integrale ontwerp de focus legden op het maximaal gebruik van low-tech passieve technieken. Aéropolis II was genomineerd voor de Belgische Prijs voor Architectuur en Energie 2011 in de categorie Architectuur Niet-residentieel Privaat.
Onlangs wijdde Architectura een artikel aan het passieve kantoorgebouw van Elia, dat momenteel in Schaarbeek wordt opgetrokken. Dit gebouw door Architectes Associés is niet het eerste passieve kantoorgebouw dat het Brusselse architectenteam op zijn naam heeft. In 2010 werd immers al Aéropolis II opgeleverd, een kantoorgebouw waarvoor Architectes Associés en Cenergie bij het integrale ontwerp de focus legden op het maximaal gebruik van low-tech passieve technieken. Aéropolis II was genomineerd voor de Belgische Prijs voor Architectuur en Energie 2011 in de categorie Architectuur Niet-residentieel Privaat.
Eind 2005, op basis van het winnende voorstel van een architectenwedstrijd, koos bouwheer « Huis van de Arbeid » i.s.m. Groep ARCO/KWB/KAV/KAJ voor een resoluut duurzame aanpak voor de bouw van de nieuwe zetel op de Britsierslaan in Brussel. Het passieve-energiegebouw biedt een hedendaags antwoord dat in de bestaande stedelijke context past. Het project houdt rekening met ecologische, sociale, logistieke en economische implicaties.
Multidisciplinair team
Aéopolis II is een resultaat van een stimulerende samenwerking tussen de deelnemende partijen. Cenergie stond in voor duurzame strategieën van het ontwerp en Dexia Real Estate was verantwoordelijk voor Project Management. Setesco en Ingenieursbureau Stockman waren de ingenieurs verantwoordelijk voor respectievelijk stabiliteit en speciale technieken. Het team maakte samen beslissingen omtrent de compactheid van het volume, de flexibiliteit van de ruimtes, de keuze voor simpele, prefabriceerbare bouwmaterialen, een hoogpresterende en prefabriceerbare gevel, low-tech passieve technieken, minimale afwerking,… Hieruit kwam het design voort voor een gebouw dat, wanneer men het in detail bekijkt, erg technisch in elkaar zit, maar moeilijk te klasseren valt wanneer men het van verder bekijkt.
Het ontwerpen van Aéropolis II was volgens Architectes Associés een verrijkende, constructieve ervaring voor het hele team. Gedurende de uitwerking van het project moest het multidisciplinaire team voortdurend nieuwe oplossingen en technieken bedenken, aangezien bij passief bouwen vaak andere uitdagingen aan het licht komen dan bij « klassiek » bouwen. Dit bewust herdenken van typische bouwmethodes vormde een belangrijke uitdaging voor het hele team. De ervaringen tijdens het hele ontwerp- en bouwproces betekende daarom een verrijking en een openbaring over alternatieve benaderingen van bouwen en architectuur. Architectes Associés verklaart de goede samenwerking binnen het team door het feit dat alle betrokken partijen enthousiast wilden bijdragen aan een « nuttig » project met een ecologische zelfs ethische benadering dat het ontwerp van een alledaags kantoorgebouw overstijgt.
Passieve low-tech technieken
De ontwerpers hebben hun aandacht vooral gericht op het maximale gebruik van passieve low-tech technieken voor het hele gebouw en baseerde zich daarvoor op de standaard voor passieve gebouwen. Er werd vooral gekozen voor investeringen en bouwprincipes die energieconsumptie en het gebruik van niet-hernieuwbare energiebronnen reduceren. Grote financiële investeringen gingen naar hoogwaardige thermische isolatie (voor gevels, dak en kelders) en naar effectieve natuurlijke (voor overdag) en kunstmatige (‘s nachts) ventilatie in alle kantoren, zonder daarvoor beroep te moeten doen op energievretende koelsystemen. Zo is het gebouw voorzien van een aardwarmtewisselaar en hybride nachtventilatie voor passieve koeling.
Het compacte volume van het gebouw, opgebouwd rond een centrale patio, beperkt energieverlies. De draagstructuur is gemaakt uit ruw beton, waardoor gebruik kan gemaakt worden van de thermische eigenschappen van beton : overdag absorbeert beton de warmte die in de werkruimtes geproduceerd wordt en geeft die warmte ‘s nachts weer af via automatische opgaande ramen. De gevel is opgebouwd uit geprefabriceerde gevelelementen in houtskeletbouw. Er werden twee types houten frames gemaakt : ze omkaderen ofwel een dikke laag isolatie tussen twee houten panelen, ofwel de driedubbele beglazing. Het aandeel van ramen in de gevel werd sterk teruggeschroefd om warmteverlies te beperken. Externe zonwering voorkomt dan weer dat de kantoren te sterk opwarmen. Er zijn ook regenwaterecuperatie- en –hergebruikinstallaties.
Architectes Associés maakte wel de kanttekening dat, hoewel elke keuze –voor een techniek of materiaal bijvoorbeeld– telt wanneer men de ecologische voetafdruk van een gebouw wil terugdringen, men toch moet werken binnen een kader van wat technisch en economisch haalbaar is. Daarom moet men ook de energie die nodig is voor o.a. de productie, fabricage, transport, onderhoud en recyclage van die low-tech en passieve technieken en materialen onder de loep nemen.
Aéropolis werd in 2007 laureaat van de Wedstrijd Voorbeeldgebouwen van het Brussels Insituut voor Milieubeheer.
Gerelateerde dossiers
Onze partners