Belgische Prijs voor Architectuur en Energie: passiefhuis Lokeren van BLAF Architecten

Na in 2009 al in de prijzen te zijn gevallen met project abA, een passiefhuis met een huid van textiel, sleepte het Lokerse BLAF Architecten dit jaar opnieuw de Belgische Energieprijs in de categorie ‘Eengezinswoningen’ in de wacht, ditmaal met een passiefhuis in hun ‘hometown’ Lokeren. BLAF vatte de woning op als een ‘monoliet’ met een functionele schil en een intieme, holle kern.


Compact volume

Het is vanuit deze kern dat het ontwerp zich verder ontplooit aan de hand van een open leefruimte in twee niveaus. Dit resulteerde in een compact volume van tien meter breed, twaalf meter lang en acht meter hoog (waarvan 2m ondergronds), onderverdeeld in vijf ‘splitlevels’ met verschillende hoogtes.  Net zoals bij andere passiefhuizen, heeft de wand van de woning een dikke isolatielaag van meer bepaald dertig centimeter. De dikte van de wand wordt nog eens extra benadrukt doordat de trappen, het vast meubilair, de bergingen, het sanitair en de technische ruimtes expliciet tegen de buitenwanden geplaatst zijn. Elk raam wordt op die manier een soort nis die de kern van de woonst op visueel vlak verbindt met de omgeving. De insnijdingen in de gevel zoeken een ideaal evenwicht tussen voldoende zonnewinsten op de oost-, zuid- en westgevels  en het vermijden van te grote warmteverliezen aan de noordzijde.

Eén met het landschap

Het minimalisme dat de binnenkant van de woonst typeert, zet BLAF ook door aan de buitenkant. De kubusvorm is bekleed met FSC-gelabeld tropisch hout. De dieperliggende raamvlakken zorgen voor een maximale volumewerking. Door rondom het huis geen afsluiting te plaatsen en het achterliggende veld door te laten lopen in de privétuin, laat BLAF de woning versmelten met het landschap.  Ze bevindt zich namelijk in een verkaveling tussen de stadskern en de meer landelijke omgeving van Lokeren. Deze ligging gaf echter aanleiding tot enige discussie, net omdat ze theoretisch gesproken niet bepaald een toonbeeld van duurzaamheid is. Toch was dit een bewuste keuze van de bewoners, en dit in functie van de verkleining van hun ecologische voetafdruk.

    

Spectaculair lage netto-energiebehoefte

De woning is immers een absoluut toonbeeld van energie-efficiëntie. Ze verbruikt slechts een tiende van de energie van andere, ‘normale’ woningen. De constructie is een mengeling tussen massief- en houtskeletbouw, waarbij de thermische kwaliteiten van de eerste en de isolerende kwaliteiten van de tweede structuur optimaal gecombineerd worden. De ramen aan de oost-, west- en zuidgevels hebben een geautomatiseerde zonwering, terwijl het gebouw aan de binnenkant extreem luchtdicht is. De jaarlijkse netto-energiebehoefte ligt op 10,33 kWh/m²a, wat BLAF dus oververdiend een tweede Belgische energieprijs opleverde. 

 

 

 

Foto's: Stijn Bollaert