Begin maart ontvingen vertegenwoordigers van 4 renovatieprojecten de Benelux Aluminium Award voor Duurzaam Renoveren. Gerenoveerd Amicitia Leeuwarden, Brusselse Modelwijk Laken, BBL kantoor Brussel en hoofdkantoor DHV Amersfoort gingen met de prijzen aan de haal. De Belgische winnaars kregen deze prestigieuze prijs uitgereikt door Benjamin Denef, architect van DMOA en Award winnaar in 2009. De Nederlandse projecten kregen de trofee met bijbehorend certificaat uit handen van Fred Schoorl, directeur van de Bond van Nederlandse Architecten BNA.
‘‘Er is veel degelijk werk afgeleverd door de architecten die een renovatieproject hebben ingezonden. Gezien de documentatie die we moeten bekijken was de jurering dan ook een flinke klus. Maar de winnaars mogen er zijn!" zegt Jury voorzitter Prof. Jan Brouwer.
" Zo is Amicitia in Leeuwarden, gerenoveerd naar een ontwerp van Jo Coenen, een schoolvoorbeeld hoe je het lelijkste gebouw uit de stad kunt omvormen tot een sieraad. En dat geldt in soortgelijke termen ook voor de 3 andere winnaars ”, aldus Jan Brouwer.
De prijsuitreiking vond plaats tijdens een druk bezochte Award ceremonie op de Renovatiebeurs 2012 in de Brabanthallen in Den Bosch. Uitgereikt werden 2 Awards in respectievelijk Woningbouw en Utiliteitsbouw en een 4-tal extra prijzen.
2 Awards in Categorie WoningbouwIn deze categorie kwam de Jury tot een ex-aequo oordeel waardoor zowel een sociaal woningbouwproject als een commercieel appartementencomplex tot winnaars zijn uitgeroepen. Beide projecten zijn van een gelijk -hoog- niveau maar tonen dermate verschillende facetten en marktspecifieke kenmerken van duurzaam renoveren dat aan beide projecten een Award is toegekend.
Winnaar Woningbouw - Sociale WoningbouwModelwijk Laken, Brussel, Inzender Vermat ramen en zonwering, Herentals (B)
Toelichting van de jury:
Deze totaal verouderde gebouwen kregen een volledige nieuwe look, dit binnen de architecturaal zeer waaardevolle site van de “Modelwijk” in Brussel – een begrip binnen de modernistische architectuur in België. In de jaren ’50 ontworpen en uitgevoerd volgens de plannen van de groep architecten rond Renaat Braem.
In dit traditioneel gevelconcept met massieve buitenwanden werd een voorhangende glasgevel met gebruik van ontkleurde (om groene schijn te voorkomen) witte geëmailleerde beglazing aangebracht. Een bijzonder accent op de verticale stijlen werd bekomen door toevoeging van glazen vinnen Als knipoog naar de bestaande modernistische “Braem-gevels” en hun uitgepuurde detaillering en materialisering.
De voorzetgevel, opgebouwd met verticale en horizontale achterliggende alu regelprofielen, werkt als een geventileerd buitenspouwblad. De ramen werden voor het metselwerk gehangen dmv stalen kaders en epdm dichting om wind- en waterdichtheid te garanderen. De gevels werden voorzien van doorgedreven isolatie wat gezien de hedendaagse energetische vereisten absoluut noodzakelijk was.
De jury apprecieert ten zeerste de toepassing van hoogwaardige materialen zoals hoog performante aluprofielen en hoog rendementsbeglazing voor de ramen, evenals de geventileerde glasgevel, binnen een kader van sociale woningbouw en navenante beperkte budgetten. De hedendaagse interpretatie van de Modernistische detaillering en gordijngevels geeft een meerwaarde aan het project die de functie van sociale woningbouw overstijgt.
De uitgeleefde en troosteloze bouwblokken van de 2e bouwcampagne uit de jaren zeventig leven op tot hedendaagse woongebouwen, aangenaam om te wonen.
Winnaar Woningbouw - Commerciële AppartementenbouwAmicitia , Leeuwarden, Inzender De Gevelgroep, Drachten (NL)
Toelichting van de jury:
Het traditionele kantoor- annex winkelgebouw, dat de sinistere bijnaam “het lelijkste gebouw van Leeuwarden” droeg, is door deze renovatie getransformeerd tot een fraai, gezichtsbepalend woon/winkelcomplex in het hart van de stad. Het gebouw heeft door de toepassing van aluminium en glas een transparant karakter gekregen. Aluminium kozijnen, ramen, deuren en vliesgeveldelen zijn gecombineerd met isolerende beglazing. De glazen balustraden, afgewerkt met aluminium regels, onderstrepen dit open karakter.
De Jury erkent vooral de voorbeeldfunctie die van deze renovatie uitgaat. Door dit project wordt zichtbaar gemaakt welke mogelijkheden er zijn om de in Nederland alomtegenwoordige massieve en gedateerde woon/winkel- en werk/winkelcomplexen te behouden en in een geheel nieuwe vorm te gieten. Dit concept demonstreert naast esthetische oplossingen ook de haalbaarheid en brede toepasbaarheid van dergelijke renovaties.
2 Awards in Categorie UtiliteitsbouwIn deze categorie kwam de Jury -na 3 stemronden- eveneens tot een ex-aequo oordeel. Ook hier is sprake van een tweetal projecten die zich onderscheiden maar totaal verschillend van karakter zijn.
Winnaar Utiliteitsbouw - Historisch-monumentale gebouwenBond Beter Leefmilieu, Brussel, Inzender FMP+, Duffel (B)
Toelichting van de jury:
Bijzonder aan dit gebouw is de zeer geslaagde renovatie en integratie van het gebouw in de stedelijke omgeving. Een bijzonder aspect aan dit project betrof de eis van de opdrachtgever om alle bestaande ramen uit te breken en te vervangen door nieuwe performante aluminium ramen gemaakt uit het schroot van de oorspronkelijke.
Alhoewel de inzamelingsgraad –het criterium voor het duurzaam gebruik van materialen voor de toekomstige generaties – hier de 100% heeft benaderd, is er nog steeds een toenemende vraag naar aluminium en ook een grote nood aan schroot en diende bijgevolg primair materiaal te worden toegevoegd.
Zodoende kon door een zorgvuldige tracering van afbraak tot hersmelten, extruderen en isoleren tot moderne aluminium venster- en deursystemen een certificaat met een gegarandeerd project 65% recyclage gehalte worden afgeleverd, een zeer mooi resultaat.
Winnaar Utiliteitsbouw - Kantoren DHV kantoor, Amersfoort, Inzender Hermeta gevelbouw, Asperen (NL)
Toelichting van de jury:
Dit gebouw is getransformeerd van een -in zijn tijd toch bijzonder- maar thans gedateerd kantoorgebouw uit de jaren zeventig tot een modern en energiezuinig kantoorpand, dat door deze renovatie weer geheel in de 21e eeuw past. Dit kantoorpand kenmerkte zich in zijn oude toestand door één van de eerste toepassingen van het concept “kantoortuin”. Bij de renovatie diende er een aanzienlijke slag in energiezuinigheid te worden gemaakt zonder het open karakter te verliezen dat hoort bij dit kantoorconcept.
Door de toepassing van aluminium profielen en plaatwerk in een transparante glazen gevel met een bijzondere spouwconstructie heeft dit gebouw mede een enorme sprong gemaakt in energiezuinigheid. Het energielabel ging van G naar A.
Daarnaast heeft de keuze van aluminium in de voorzetgevel ook aangetoond dat constructietechnische problemen kunnen worden opgelost i.c. het opvangen van het bijkomende gewicht van de beglazing door een 3-dimensionele samenwerking tussen de verschillende alu-geveldelen; door voor dit lichtgewicht materiaal te kiezen. Met deze keuzes heeft DHV aangetoond dat met de juiste materialen en technieken renovatie een meer dan gelijkwaardig alternatief voor sloop en nieuwbouw is.
4 Extra prijzen voor speciale prestatie Er zijn in beginsel 3 extra prijzen beschikbaar:
- Ramen en Deuren
- Gevels en Daken
- Energy Efficiency
Deze zijn bedoeld voor inzendingen met een opvallende prestatie of toepassing. De winnaar krijgt een certificaat. Afhankelijk van de aard der inzendingen heeft de Jury de vrijheid hierin te wijzigen, extra prijzen toe te voegen of een Juryprijs toe te kennen. "En zoals een goede Jury betaamt hebben we hiervan gebruik gemaakt. Alle 34 inzendingen overziende heeft de Jury besloten tot het toekennen van een extra prijs voor Renovatie Producten," zegt jury voorzitter Jan Brouwer bij het bekendmaken van de 4 extra prijzen.
Winnaar van de extra prijs voor Renovatie Producten • Perronoverkapping ,CS Utrecht, inzender SAPA Building Systems, Breda (NL)
Toelichting van de jury:
Als onderdeel van een grootschalige renovatie van Utrecht Centraal Station is gekozen voor een bijzondere combinatie van aluminium profielsystemen en zonnepanelen op koud gebogen glas.
Lovenswaardig is de toepassing van zonnepanelen ten behoeve van de stroomvoorziening voor de verlichting, de liften, en de roltrappen. De jury prijst niet alleen deze effectieve en efficiënte combinaties, maar ook het verwerken van waterkeringen en kabelgoten in het profielsysteem, waardoor er van buitenaf geen bekabeling zichtbaar is, zodat de esthetiek van het gehele systeem niet gecompromitteerd wordt.
Winnaar extra prijs voor Deuren en Ramen• Lofts Rodebroek, Ronse, inzender Volt architecten, Gent(B)
Toelichting van de jury:
Het bijzondere aan dit project was de geïntegreerde aanpak bij een renovatie in België van een oude textiel fabriek. Er werd woongelegenheid voor 6 jonge families ingericht in een oud pand met volledig het behoud van zijn industrieel karakter en zijn omgeving. De typische look van de shed-daken bleef behouden, de spanten werden zichtbaar gemaakt en het aluminium schrijnwerk werd volledig geïntegreerd in de buitengevel omringd door andere materialen.
De zeer grote glaspartijen brengen zeer licht en een gevoel van ruimte als men het pand betreed; waar men in dergelijke renovaties zelden of nooit naar aluminium buitenschrijnwerk grijpt spreekt dit mooie project het tegendeel.
Winnaar extra prijs voor Gevels en Daken• CAK Office Building, Den Haag, inzender KCAP architects & planners, Rotterdam (NL)
Toelichting van de jury:
Het gerenoveerde CAK-gebouw op de Monarch-locatie stamt uit de jaren ’60 en stond in zijn oude vorm al voor openheid en transparantie. Door de gekozen oplossingen bij de renovatie is dit idee volledig behouden. De Jury prijst dit renovatieproject, omdat het aantoont dat aluminium geveldelen een goede keuze zijn voor grote renovatieprojecten waarbij duurzaamheid, een korte oplevertijd, kosteneffectiviteit en esthetiek samen dienen te gaan.
Daarnaast prijst de jury de slimme oplossingen in het vliesgevelprofiel die toegepaste klimaattechnieken en technische installaties kunnen onderbrengen zonder het architectonische beeld te verstoren.
Winnaar extra prijs voor Energy Efficiency• Empress Court ,Brussel, inzender Hegge, Hamont-Achel (B)
Toelichting van de jury:
Het Empress Court of het Telexgebouw werd in 1959 door modernistisch interbellum architect Léon Stynen ontworpen voor de Regie van Telefonie en Telegrafie. Het was een grote uitdaging om het gebouw, waarin de gevels vele thermische bruggen bevatte, tot een energiezuinig gebouw te renoveren en dit zonder afbreuk te doen aan de esthetiek en het oorspronkelijk karakter.
Het duurzaam en energiezuinig kantoorgebouw behaalt na renovatie een zeer goede energetische classificatie nml een Epeil van E80. De raampartijen zijn in hun tekening gekopieerd maar desondanks uitgebouwd tot mechanisch geventileerde klimaatramen om zodoende een doorgedreven isolatie van de gebouwschil te bekomen. Hiervoor zijn thermisch geïsoleerde aluminium profielen gebruikt, die op kritische zones ook aan de strenge brandwerendseisen voldoen. In de dubbele gevel is eveneens zonwering geïntegreerd.
Tweejaarlijkse prijsDe Benelux Aluminium Award voor Duurzaam Renoveren is een tweejaarlijkse prijs, die gezamenlijk is uitgeschreven door het Aluminium Centrum en de Vereniging Metalen Ramen en Gevelbranche (VMRG) in Nederland, het Aluminium Center Belgium en de Federatie van Aluminium Constructeurs (FAC) in België. Partnerorganisaties Slimbouwen, AluEco, VAS-Vereniging Aluminium Systeemleveranciers en anderen ondersteunen de Award organisatie.
Er worden Awards toegekend in de categorieën Woningbouw en Utiliteitsbouw. Tevens zijn drie extra prijzen te winnen voor onderscheidende toepassingen voor respectievelijk Renovatie Producten, Gevels en Daken, Deuren en Ramen en Energie-Efficiency.
Aluminium voor Duurzaam RenoverenGekozen is voor Renovatie omdat in deze sector van de bouwmarkt het gebruik van aluminium nog onderbelicht is. Dankzij de vormvrijheid en kleurmogelijkheden is aluminium een hip en sprankelend materiaal voor de architect. Bovendien is aluminium onderhoudsarm, energiebesparend en 100% recyclebaar.
De winnende projecten moeten illustreren dat bij renovatie het project beter geconserveerd èn mooier is dankzij de gekozen aluminium toepassing. Onafhankelijk of het woningbouw of utiliteitsbouw is; aluminium is de beste oplossing voor Duurzaam Renoveren. Projecten of gebouwen dienen gelokaliseerd te zijn in de Benelux.
Jan Brouwer voorzitter jury 2011Prof. Jan Brouwer is voorzitter van de onafhankelijke Belgisch-Nederlandse jury voor de Benelux Aluminium Award 2011 voor Duurzaam Renoveren. Jan Brouwer, architect en voormalig hoogleraar architectuur en adviseur van de Rijksbouwmeester in Nederland en voormalig voorzitter van de BNA.
De jury was verder samengesteld met onafhankelijke personen op het gebied van architectuur, techniek en media in Nederland en België.