Bezoek 'Queen of the South' van Marcel Raymaekers tijdens de Dag van de architectuur (10/9)

Doorheen zijn carrière was Marcel Raymaekers (°1934) een uniek figuur in de architectuurwereld. Gefascineerd door historische stijlobjecten zoals zuilen, kapitelen, toegangspoorten en deuren, ontwerpt hij talloze woningen verspreid over heel België. In 1972 richt Raymaekers Queen of the South op, een handelszaak gespecialiseerd in tweedehands bouwelementen.

Queen of the South 

Het gebouw doet dienst als enorme opslagruimte en showroom voor het bedrijf, maar huisvest ook zijn eigen woning en een publieke brasserie. Raymaekers bouwt Queen of the South uitsluitend met herbruikte elementen van over heel het land. Die voegt hij op een ingenieuze wijze samen tot een nieuw geheel. Hoewel de elementen hun decoratieve kwaliteiten behouden, zijn hun functionele eigenschappen minstens even belangrijk. Elk element heeft een eigen verhaal. Toch vormt de oorspronkelijke culturele betekenis niet de essentie voor Raymaekers. Hij ziet de elementen als bouwstenen waarmee hij nieuwe, vrije ensembles creëert.

Architecturaal buitenbeentje 

Tijdens de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog in de jaren 1950 en 1960 wordt veel erfgoed gesloopt, ondanks zijn historische waarde. Zo wordt plaats gemaakt voor nieuwe woonwijken. Raymaekers gaat resoluut tegen de stroom in. Hij hecht grote waarde aan het hergebruik van bestaande elementen en hun culturele betekenis. Door verschillende elementen samen te brengen, weet Raymaekers een geheel te creëren een met intiem en verrassend karakter.

Pionier in hergebruik 

Vandaag is er vanuit het perspectief van duurzaamheid een vernieuwde aandacht voor het hergebruik van bestaande materialen. Jonge start-ups demonteren zorgvuldig gebouwen, inventariseren de bestaande elementen en hergebruiken ze in nieuwe constructies.  

Raymaekers toonde dat dit niet alleen ecologische voordelen biedt, maar ook bijdraagt aan culturele continuïteit en een verfrissende nieuwe realiteit. Als pionier in hergebruik en circulariteit heeft hij met Queen of the South een blijvende impact op de wereld van architectuur en duurzaamheid.

Robbe Pacquée is doctoraatsonderzoeker en master in de architectuur. Hij maakt deel uit van het curatorenteam voor de Dag van de architectuur. Dit artikel verscheen eerder op de website van het Festival van de architectuur.