Biofiel ontwerp voor meer welzijn

Biofiel ontwerp

Biofilie betekent 'liefde voor de natuur'. Biofiel ontwerp erkent de affiniteit die mensen voelen met de natuur en hun wens om tijd door te brengen in en rond de natuur. Het concept werd gecreëerd door de Duits-Amerikaanse sociaal psycholoog Eric Fromm in zijn boek 'The Heart of Man' uit 1964, maar werd populair gemaakt door de Amerikaanse bioloog Edward O. Wilson, die de term definieert in zijn boek 'Biophilia' uit 1984. De onderzoeken van Wilson hebben het ontwerp met natuurlijke elementen in de loop der tijd aanzienlijk beïnvloed. Na het schrijven van 'Biophilia' werkte Wilson in 1993 samen met professor Stephen R. Kellert, een ander icoon van biofiel ontwerp, aan 'The Biophilia Hypothesis'.

Biofiel ontwerp omvat twee hoofdonderdelen: 

• Het eerste gaat over vormen in de omgeving die rechtstreeks (bv. planten, daglicht en water), onrechtstreeks of symbolisch (bv. vormen, patronen, kleuren, afbeeldingen en films) de natuur weerspiegelen.
• Het tweede gaat over de ervaring van de ruimte en de locatie ervan. Biofiel ontwerp is meer dan alleen de dingen die ons omringen. Het gaat om onze holistische ervaring met en vooruitzichten voor de omgeving waarin we ons bevinden.

"De kennis over hoe de natuur mensen beïnvloedt, is een belangrijk onderdeel van de ontwikkeling van nieuwe producten. GROW is een direct voorbeeld. Een bloembak in verschillende ontwerpen die het eenvoudig maakt om te decoreren met planten in een kantoor, op school of in een zorgomgeving. Planten hebben ook invloed op de akoestiek in een ruimte, omdat bladeren een diffuus effect hebben en de geluidsgolven in verschillende richtingen reflecteren. Dat zorgt voor een aangename akoestische omgeving.", vertelt Jenny Hörberg, Director Global Range & Design bij Kinnarps. 

Minder stress en meer welzijn met natuurlijke elementen

Onderzoek bevestigt dat elementen van de natuur in een interieur geluk, welzijn, creativiteit en productiviteit bevorderen, stress verminderen en het herstel verbeteren. Het rapport 'Human Spaces – The Global Impact of Biophilic Design on the Workplace' toont bijvoorbeeld aan dat mensen 6% productiever kunnen werken door natuurelementen, zoals zon en groen, in het interieur. Tegelijkertijd nemen volgens hetzelfde onderzoek zowel de creativiteit als het waargenomen welzijn met 15% toe.

Een ander onderzoek toont aan dat daglicht en een aangenaam uitzicht een enorme impact hebben op cognitieve ontwikkeling en educatieve resultaten. Onder 2.593 basisschoolstudenten in Barcelona bleken kinderen in scholen met meer groen het hele jaar door een aanzienlijk betere cognitieve ontwikkeling te hebben. Het onderzoek toonde verbeteringen in het werkgeheugen en minder aandachtsproblemen. Dit wordt ondersteund door onderzoek aan de medische universiteit van Karolinska Institutet in Zweden, waaruit blijkt dat tijd doorbrengen in ruimtes met elementen van de natuur negatieve gevoelens en stress vermindert en positieve gevoelens, mentaal herstel en prestaties verhoogt. Het onderzoek toont ook aan dat mensen beter presteren in aandachts- en geheugentesten. Mensen die in stedelijke omgevingen met veel vegetatie wonen, zijn gezonder dan mensen die in gebieden met minder groen wonen. Ze hebben minder stress, leven langer en hebben een lager risico op hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk, diabetes type 2 en mentale aandoeningen.

Onderzoek uit 1984 door Roger S. Ulrich, Ph.D. Chalmers (View through a window may influence recovery from surgery) toonde aan dat 23 chirurgische patiënten die kamers met ramen en uitzicht op bomen en struiken kregen, sneller naar huis konden na de operatie, minder pijnstillers nodig hadden en een positievere houding hadden (volgens de verpleegkundigen) dan 23 andere patiënten in vergelijkbare kamers, maar met een uitzicht op een bakstenen muur.

Voorbeelden van biofiele ontwerpelementen

• Kleur: aardetinten die dicht bij het kleurenpalet van de natuur liggen, zoals groene en aardse tinten, hebben een speciaal effect op het vermogen van mensen om zich te herstellen. Toon-op-toon gedempte kleuren zorgen voor een harmonieuze indruk en verhogen het welzijn.
• Zonlicht: toegang tot daglicht in plaats van kunstlicht. Daglicht bevordert vitaliteit, gezondheid en positieve gevoelens en verbetert de slaapkwaliteit. In het ideale geval mag je nooit meer dan drie meter van een raam verwijderd zijn.
• Uitzichten: mensen hebben een bijzondere voorkeur voor uitzichten, vooral als ze natuurlijke elementen en groen bevatten.
• Natuurlijke vormen en patronen: natuurgetrouwe vormen, zoals bomen, bladeren, schelpen, spiralen, kokers, ovaaltjes, koepels en welvingen, hebben een gunstig effect op de mens. Organische vormen die rechte lijnen en rechte hoeken weerstaan, zijn voorbeelden van typische biofiele ontwerpelementen.
• Zintuigelijke variatie: de mensheid had altijd alle vijf zintuigen nodig om te overleven, waarbij hij moest reageren op licht, geluid, aanraking en geur. Zo verbetert zintuiglijke variatie in het interieur het welzijn. Het kan gaan om tactiele stoffen met textuur of om echte, warme materialen zoals hout of fineer.
• Planten en groen: planten en groen zijn van fundamenteel belang voor het menselijk bestaan als bron van voedsel, vezels, diervoeder en andere aspecten van voeding en veiligheid. Het toevoegen van planten en groen aan de omgeving bevordert geluk, tevredenheid, welzijn en prestaties.

"Het binnenbrengen van de natuur gaat ook over de materialen die je gebruikt in het interieurontwerp. Fineer is bijvoorbeeld een natuurlijk en tastbaar materiaal dat warm aanvoelt. We raken het gewoon graag aan en voelen ons daar goed bij.", benadrukt Christina Wiklund, Colour Material and Finish Manager bij Kinnarps.

Vijf manieren om planten en groen op de werkplek te brengen

Groen op de werkplek brengen is meer dan planten op vensterbanken zetten. Ruimte is kostbaar en moet doeltreffend worden gebruikt. Er zijn slimme oplossingen nodig om het interieurontwerp economisch haalbaar te maken. Interieurontwerp dat planten en natuurelementen integreert in andere functionaliteiten, zoals wanden, scheidingswanden en opbergelementen, zijn slechts enkele voorbeelden van hoe biofiel ontwerp wordt gebruikt in hedendaagse werkomgevingen.

• Denk verder dan potplanten op een vensterbank of legplank. Planten kunnen worden gebruikt in grotere ruimteverdelers, hangend aan het plafond of als groenmuren.
• Gebruik opbergelementen met planten om een open ruimte te verdelen, een zone te markeren of een mooie ruimte in de ruimte te creëren.
• Creëer groene oases of atriums om te relaxen of samen te werken door planten op verschillende hoogtes te groeperen om de natuur na te bootsen.
• Plaats planten waar een betere akoestiek nodig is. Het blad verspreidt de geluidsgolven en reflecteert ze in verschillende richtingen, wat het geluid vermindert.
• Vergeet de vergaderruimtes niet! Planten in vergaderruimtes stimuleren een goede akoestiek en helpen ook om de ruimte uitnodigender te maken.

Gezonde werkomgeving creëren

Het plannen en inrichten van een werkplek gaat eigenlijk over het werken met mensen. In veel opzichten functioneren we nog steeds op dezelfde manier als duizenden jaren geleden. Toen leefden we van de jacht en landbouw, en brachten we veel meer van ons leven buiten door, met natuurlijke elementen als constante metgezellen. Tegenwoordig brengen de meesten van ons het grootste deel van onze tijd binnen door zonder verbonden te zijn met natuurlijke elementen – iets waarvoor we niet fysiek of mentaal geschikt zijn. Ons biologische erfgoed zorgt ervoor dat we ons beter voelen en beter presteren waar de natuur zich bevindt. Kinnarps kan je helpen om een gezonde werkomgeving te creëren.