In oktober is BIOSCAPE (van ontwikkelaar Biovest, opgericht door de familie Mariën) plechtig ingehuldigd in aanwezigheid van minister Philippe Muyters en Vlaamse Bouwmeester Leo Van Broeck. Vier opvallende zilveren gebouwen zijn het, speciaal ontworpen voor biotechnologisch onderzoek. SVR-ARCHITECTS heeft dit project kunnen ontwerpen vanaf haalbaarheid en stedenbouwkundig plan tot en met de inrichting van de labo’s voor de verschillende huurders uit de bloeiende sector van biotechnologie. Samen met ingenieursbureau Istema, ontwerpbureau Pauwels en Fraeye & Partners en werd een multidisciplinair team samengesteld voor het volledige traject.
De site is de geboorteplek van Innogenetics, pionier van de Vlaamse biotech, in een uithoek van het Industriepark aan de verkeerswisselaar E19×E40 bij Gent op een moeilijk driehoekig perceel. De relaties tussen de drie nieuwe gebouwen en één bestaande die grondig gerenoveerd is, zijn dan ook niet rechtlijnig. De schuine vlakken en afgeronde hoeken verbinden de gebouwde en ongebouwde volumes aan elkaar. Afwisselende strakke metalen volumes en wilde groene kamers vullen het perceel tussen snelweg en industrie.
Ruimte om te groeien
Het opzet van de investeerder was om een faciliteit te creëren voor de groeiende biotech-sector. Er is een grote nood aan goed uitgeruste ruimte voor bedrijven die de prille incubatorfase ontgroeid zijn en zich volop ontwikkelen met meer personeel, omzet en onderzoek.
Naarmate zij groeien worden de technische eisen van de labo’s specifieker en ontstaat nood aan meer ondersteunende functies. BIOSCAPE biedt ruimte dat op maat kan uitgerust worden naar hun individuele noden. Binnen de gehuurde ruimte krijgt ieder bedrijf de noodzakelijke privacy. Daarbuiten kunnen de bedrijven gebruik maken van gedeelde faciliteiten en vergaderruimtes, inclusief een conferentieruimte voor grotere presentaties en een business lounge met eten en een terras waar een informele kruisbestuiving van ideeën gestimuleerd wordt.
Luchtdichte labo’s in een wilde weide
Labogebouwen moeten zorgen voor stabiele, gecontroleerde condities voor betrouwbaar onderzoek. Een goed afgesloten, perfect afwasbare thermos of frigo is een mooie analogie en de strakke metalen schil die om de gebouwen is gewikkeld doet daar ook enigszins aan denken.
De zilveren aluminium huid is consequent gedetailleerd voor maximaal effect. Dakrandprofiel en venstertablet zijn verscholen. Randen en naden zijn millimeterfijn. De afgeronde panelen zijn speciaal voor dit project doorgetrokken voorbij de hoek om de continuïteit van de gebouwschil te benadrukken. Gepolijste aluminium banden rondom versterken de reflectie van de lucht en de omgeving. Het resultaat lijkt hyperrealistisch, als een rendering maar dan echt.
Om de meest getalenteerde onderzoekers aan te trekken is een inspirerende werkomgeving nodig. Dat begint bij aankomst over een wandelpad tussen wilde bloemen en hoog gras: even mentale rust. Al het overtollige regenwater wordt ter plaatse geïnfiltreerd in wadi’s met water minnende plantengroei.
Binnen valt op hoeveel natuurlijk licht aanwezig is in de werkruimtes door de beperkte bouwdiepte en verrassend ruime ramen. Na een dag geconcentreerd op een scherm of door een microscoop turen is het weidse uitzicht vanuit de traphal een welkome verademing.
Spitstechnologie
De inrichting van een hotellabo is niet op voorhand gekend en zal vaak aangepast worden aan veranderende noden van gebruikers. Labo’s vragen uitgebreide kabel- en leidingnetten en vooral veel ventilatie: veel meer dan in een kantoor of woongebouw. Omdat toestellen regelmatig verplaatst worden, aangepast of uitgebreid is een efficiënt stramien voor alle installaties onontbeerlijk.
Om deze vrijheid te creëren dragen de vloerplaten van gevel tot gevel: telkens 500m² vrije ruimte zonder kolommen of balken, met een zware overlast en heel weinig trillingen. Van binnenuit laten de brede ramen tot aan het plafond geen dragende gevel vermoeden. Toch is de structuur aan de buitenkant af te lezen in logische, subtiele variaties in de gevelverdeling. De onderbrekingen tussen de bovenste ramen verbergen slanke kolommen, die op elke lagere verdieping verbreden tot schijven van 120×40cm op het gelijkvloers van het hoogste gebouw.
Parkeren in het groen
In totaal is 16.500 m² gebouwd op een perceel dat voorheen volgebouwd leek met 10.000 m². De vloer/terrein-ratio is verdicht van 4/5 naar 4/3. Dat komt net enkel door hoger op te bouwen naar de snelweg toe. Ook de verharde oppervlakte is sterk ingeperkt. Auto’s zijn ondergebracht in een aparte parkeergarage aan de overzijde van de straat zodat de campus grotendeels verkeersvrij is.
De parkeergarage vormt een langwerpig volume tussen twee halfronde hellingen en onder 2000 m² uitgestrekt groen dak. De organisatie is heel overzichtelijk en efficiënt: één helling op, één helling af. Binnen is er opnieuw verrassend veel licht dankzij de gevels van open houten latwerk. De ongelijke tussenafstanden in het latwerk verwijzen naar combinaties in DNA uitgedrukt in barcode. Een patroon dat ook terugkeert in het beton en de waterdoorlatende grasstroken van de centrale verharding. Deze plek is duidelijk ontworpen op maat van biotechnologisch onderzoek.