Groendaken zijn een uitstekend alternatief voor de steeds schaarser wordende natuur en biodiversiteit in onze steden, gemeenten en bebouwde gebieden. Ze vereisen echter wel een aangepaste afdichting. “Bitumen afdichtingen bieden hoe dan ook de grootste zekerheid”, aldus Bitubel, de vereniging van Belgische fabrikanten van bitumen dakbanen. “Ze zijn dikker, worden meestal in twee lagen geplaatst, zijn op eenvoudige wijze wortelwerend te maken en hebben een bewezen levensduur van meer dan veertig jaar. Daar kunnen andere systemen simpelweg niet tegenop.”
Groendakafdichtingen vergen een specifieke aanpak. Ze zijn minder toegankelijk dan de afdichting van een traditioneel plat dak, waardoor het moeilijker is, langer duurt en meer kost om eventuele lekken op te sporen en te herstellen. Daarnaast moeten ze bestand zijn tegen eventuele doorboring voor of tijdens de plaatsing van het groendaksysteem en de indringing van wortels. De keuze van de afdichting onder een groendak is met andere woorden cruciaal voor de algemene gezondheid van de dakstructuur.
Bitumen als beste oplossing
“Bitumen afdichtingen zijn zonder twijfel de beste oplossing”, klinkt het formeel bij Bitubel. “Bitumen dakbanen zijn dikker, en meestal wordt er gewerkt met twee lagen die homogeen aan elkaar gelast worden, waardoor er een dikke afdichtingslaag van circa 7 millimeter ontstaat die uitstekend bestand is tegen mechanische beschadigingen. Bovendien kunnen bitumen dakbanen, via de toevoeging van bepaalde additieven, wortelwereld gemaakt worden. Dankzij de uitstekende kleefkracht van de gelaste bitumen overlapverbindingen en het homogeen lassen van de overlap krijgen wortels geen kans om zich door te zetten tussen de dakbanen. En uiteraard is ook de lange bewezen levensduur – veertig jaar en meer – een enorm pluspunt. Kunststof dakfolies zijn meestal veel minder geschikt voor groendaken gezien hun geringe dikte, de eenlaagse plaatsing en de gebrekkige kwaliteit van de overlapverbinding. Het gebruik van contactlijmen of tapes voor de overlapverbindingen van deze materialen is geen goede oplossing vanwege hun zwakke mechanische afschuifsterkte en afpelweerstand.”
Gecertificeerde ATG-producten
Er bestaat een wezenlijk onderscheid tussen intensieve en extensieve groendaken. Heeft dat ook een impact op de vereiste kwaliteiten van de afdichting? “In principe niet, want zowel voor intensieve als extensieve groendaken raden we het gebruik van gecertificeerde ATG-producten aan – lees: bitumen dakbanen die voldoen aan de normen met betrekking tot de weerstand tegen worteldoorboring”, aldus Bitubel. “Voor extensieve groendaken kan je in theorie terugvallen op een afdichting die niet wortelwerend is, op voorwaarde ze bedekt wordt met een beschermlaag die weerstand biedt tegen worteldoorboring – bijvoorbeeld PE of LDPE met een minimale dikte van 0,4 mm, geplaatst met vrije overlappingen van minstens 1 meter. De praktijk heeft echter uitgewezen dat de continuïteit van deze bescherming niet kan worden gegarandeerd en dat ze dus niet altijd tot bevredigende resultaten leidt. Op intensieve groendaken moet de bitumen afdichting bijkomend uitgerust worden met een mechanische bescherming (rubberplaten, aangepaste geotextielen …) om schade door het belopen van het dak, de opslag van materialen of werken bovenop de afdichting te vermijden.”
“Kies bij groendaken voor zekerheid … Kies voor een tweelaagse, wortelwerende bitumen afdichting met een ATG-keurmerk, die door de fabrikant geschikt verklaard is voor toepassing op groendaken”
Nauwkeurige plaatsing en controle
Vermits groendakafdichtingen een stuk moeilijker toegankelijk zijn voor eventuele herstellingen, zijn een nauwkeurige plaatsing en een kwalitatieve uitvoering van de overlapverbindingen cruciaal. Voorts is het eveneens belangrijk om de dichting van de naden of overlappingen extra te controleren. Bij niet-thermisch geïsoleerde daken en omkeerdaken kan je de dakafdichting aan een test onderwerpen door het dak – na het dichtmaken van de waterafvoeren – onder water te zetten, al dan niet inclusief de toevoeging van kleurstoffen of ammoniak. Voor warme (geïsoleerde) daken met een goed geplaatst dampscherm is deze methode echter niet geschikt. Een andere methode om eventuele schade bij lekken te beperken en plaatselijke herstellingen toe te laten, is het compartimenteren van het dak. Dit impliceert dat het dampscherm en de afdichting met elkaar verbonden worden in zones van maximaal 100 m², die bovendien aangeduid zijn op de uitvoeringsplannen. Bij de installatie van een groendak op een bestaand plat dak komt het erop aan om steeds te controleren of de bitumen afdichting al dan niet beschadigd is en geschikt is voor een dergelijke toepassing. Indien nodig kan een extra wortelwerelde bitumen dakbaan bovenop de bestaande afdichting soelaas bieden.
Tips en richtlijnen
“Kies bij groendaken voor zekerheid … Kies voor een tweelaagse, wortelwerende bitumen afdichting met een ATG-keurmerk, die door de fabrikant geschikt verklaard is voor toepassing op groendaken”, adviseert Bitubel. “Neem gerust contact op met een van de adviseurs van de verschillende Bitubel-leden, die heel wat wortelwerende bitumen dakbanen in hun gamma hebben, of mail naar info@bitumeninfo.be. Interessante richtlijnen en aandachtspunten zijn eveneens terug te vinden in de technische voorlichtingsnota TV 229 (Groendaken) of op www.wtcb.be. Heel wat steden en gemeenten belonen hun bewoners voor het plaatsen van een groendak. Raadpleeg dus zeker ook de premiezoeker van de Vlaamse overheid.”