Liftkokers en technische schachten worden energiegewijs dikwijls verwaarloosd, hoewel ze een belangrijke oorzaak van energieverlies zijn, vindt BlueKit Factory, producent van een ventilatiesysteem voor lift- en technische schachten en machinekamers. Hoe optimaliseren? BK-Factory geeft tips.
"Energiebesparing in liftkokers en technische schachten is een centrale thematiek bij bouwprojecten die dat soort installatie bevatten. Dat is des te meer waar, wanneer het gebouw voldoet aan steeds verder doorgedreven criteria voor energieprestaties. Liftkokers en technische schachten worden dikwijls verwaarloosd, hoewel ze een belangrijke oorzaak van energieverlies zijn.
Zoals een venster dat altijd openstaat, maar dat we niet zien, veroorzaken de permanente openingen aan het bovenste uiteinde van schachten voor verluchting en rookafzuiging een trek en dus een 'schoorsteeneffect' dat verantwoordelijk is voor een groot deel van het energieverlies in een gebouw. Die opening in het omhulsel van een gebouw verandert de schacht in een echte energievretende schoorsteen: de warme lucht van het gebouw wordt via de (allesbehalve luchtdichte) overloopdeuren naar de schacht gezogen en ontsnapt langs de opening aan het bovenste uiteinde van de schacht. Het verschijnsel wordt nog versterkt in gebouwen met veel verkeer.
Wettelijke context
Volgens de Europese en binnenlandse richtlijnen voor de energieprestaties van gebouwen moet het omhulsel van een gebouw tegenwoordig zodanig ontworpen worden, dat het duurzaam luchtdicht is. Die maatregel dient om nutteloos energieverlies te vermijden.
Om de verluchting van de schacht te verzekeren en om desgevallend gemakkelijker rook te kunnen afvoeren, moet er volgens verschillende regelgevingen in een opening worden voorzien. Die verluchtingsopeningen moeten aan volgende punten voldoen:
Die permanente opening aan het bovenste uiteinde van de schacht veroorzaakt echter energieverlies en is onverenigbaar met het verkrijgen van sterke prestaties inzake luchtdichtheid.
In België staat het koninklijk besluit (Belgisch Staatsblad KB 6.1.2, 6.1.3, 6.1.4) toe dat er een verluchtingssysteem wordt geïnstalleerd, dat het mogelijk maakt het energieverlies in liftkokers te regelen. Die wetgeving voor het bepalen van basisnormen inzake brandpreventie voor kantoor- en appartementsgebouwen, overheidsgebouwen enz., staat sedert 21.9.2012 toe dat men een verluchtingssysteem gebruikt zonder daarvoor de vroeger vereiste afwijking aan te vragen. Anderzijds bepaalt het duidelijk de omvang van de openingen die in de verschillende gevallen moet worden gemaakt. Over het algemeen kan men zeggen dat men, voor een bouwvergunning die na 1 december 2012 wordt afgeleverd, een verluchtingsopening moet maken, die gelijk is aan 1 % van de oppervlakte van de schacht (tenzij in enkele uitzonderlijke gevallen die in de wetteksten worden vermeld).
Het verluchtingssysteem van liftkokers is meer bepaald bedoeld om een geoptimaliseerde verluchting te verkrijgen, alsmede een afvoer van de warmte uit liftkokers en machinekamers. Om voor de hand liggende veiligheidsredenen moet het systeem ook altijd zorgen voor rookdetectie en het afvoeren van rook uit liftkokers en machinekamers.
Om dat te verzekeren, voorzien de geharmoniseerde Europese liftnormen in een geschikte verluchting van de koker en/of machinekamer. Die verluchting van liftkokers moet ook voldoen aan de eisen van de machinerichtlijn 2006/42/CE en in dat opzicht een CE-certificering hebben. Voor het Brussels gewest werd het systeem opgenomen in de nieuwe Gids Duurzame Gebouwen, die een samenvatting geeft van de oplossingen voor het luchtdicht maken van een gebouw. Dat geldt in het geval van de Blower Door-test, waarbij wordt aanbevolen alle opening te sluiten om goede resultaten te verkrijgen. Voor Vlaanderen controleert een nieuwe federale regelgeving vanaf 1.1.2015 de uitvoering / berekening van de resultaten van de infiltrometrietests (Blower Door-test) naar aanleiding van de onregelmatigheden uit het verleden."
[...]