De gemeente Deerlijk zet een belangrijke stap in de vernieuwing van haar dorpskern met de herontwikkeling van het Neunkirchenplein. De Open Oproep van het Team Vlaams Bouwmeester resulteerde in de gunning van de studieopdracht aan de ontwerpbureaus adj en BLAUWDRUK Stedenbouw, met in onderaanneming LAND landschapsarchitecten, Ingenium, Sonores Acoustics en Denkbar. Het winnende ontwerp zet in op vergroening, hergebruik en een versterking van de dorpsidentiteit, met een nieuw cultuurhuis als kloppend hart van de site.
Het winnende ontwerp van adj en BLAUWDRUK Stedenbouw past binnen een bredere visie op de dorpskern, waarbij verschillende publieke ruimtes en pleinen met elkaar worden verbonden. Door ontharding en vergroening wordt het Neunkirchenplein omgevormd tot een levendige ontmoetingsplek. De publieke ruimte tussen het nieuwe cultuurhuis en de omliggende gebouwen krijgt een herinrichting als een groene verbinding die aansluiting vindt bij het centrumpark en het omliggende landschap. De ontwerpers zetten in op een subtiele overgang tussen de verschillende zones, zodat de open ruimte op een natuurlijke manier wordt gebruikt voor ontspanning en culturele activiteiten.
Het nieuwe cultuurhuis wordt strategisch geplaatst om de bestaande verhoudingen op de site te behouden en te versterken. In plaats van een dominant volume wordt het een dorpshuis met een open en uitnodigende identiteit. De toegang aan de Hoogstraat speelt een belangrijke rol in het ontwerp en zorgt ervoor dat het gebouw zich naar het dorp opent. Door de gevels aan drie zijden open te maken, ontstaat een synergie tussen het cultuurhuis, het cultuurplein en het park. De vormgeving en materiaalkeuze dragen bij aan de integratie in de omgeving. De gevels bestaan uit warme, natuurlijke materialen zoals hout en baksteen, waardoor het gebouw een tijdloze uitstraling krijgt en een huiselijk gevoel uitstraalt.
Duurzaamheid staat centraal in het ontwerp. Adj en BLAUWDRUK Stedenbouw hanteren een circulaire benadering, waarbij bestaande structuren en materialen zo veel mogelijk worden hergebruikt. De bestaande verharding op het plein wordt gerecupereerd, en ook binnen het gebouw blijft een groot deel van de bestaande structuur behouden. Hierdoor blijft de geschiedenis van de plek voelbaar, terwijl de gebouwen een nieuwe, hedendaagse invulling krijgen. De constructie van de theaterzaal wordt volledig in hout gerealiseerd, wat niet alleen ecologisch verantwoord is, maar ook bijdraagt aan een aangename akoestiek en een warme uitstraling.
De herontwikkeling van het Neunkirchenplein heeft als doel een functionele ruimte te creëren die verschillende activiteiten kan huisvesten. Het cultuurhuis krijgt een multifunctioneel karakter, waarbij ruimtes flexibel kunnen worden ingezet voor verenigingen, evenementen en culturele activiteiten. De foyer, die volledig open is naar het park, biedt mogelijkheden voor spontane ontmoetingen en kleinschalige optredens, terwijl het open cultuurplein kan worden gebruikt voor grootschalige evenementen. In de theaterzaal is een modulaire opstelling mogelijk, zodat de ruimte zich kan aanpassen aan zowel klassieke theaterproducties als informele bijeenkomsten en workshops.
Het ontwerpteam kiest ervoor om bestaande overmaatse structuren efficiënter in te zetten. De huidige parking aan de Tulpenlaan wordt herbekeken, zodat deze niet langer een barrière vormt in het publieke domein, maar op een slimmere manier bijdraagt aan de site. Er wordt een compact hoppinpunt voorzien, waardoor de mobiliteit in het centrum wordt geoptimaliseerd en de parkeerdruk wordt verlicht. Daarnaast wordt de nieuwe theaterzaal ontworpen als een compact houten volume binnen het bestaande gebouw, waardoor er geen onnodige uitbreiding nodig is en de ruimtelijke impact beperkt blijft.
Het cultuurhuis is ontworpen met een sterk laagdrempelig karakter. De luifel en overkragende dakrand zorgen niet alleen voor beschutting, maar accentueren ook de belangrijkste toegangen van het gebouw. Hierdoor voelt het gebouw gastvrij en toegankelijk aan. De theaterzaal, met een capaciteit van 250-300 zitplaatsen, wordt efficiënt geïntegreerd en voldoet aan de hedendaagse technische eisen voor podiumkunsten. De zichtlijnen in de zaal zijn geoptimaliseerd voor een breed scala aan producties, van klassieke podiumkunsten tot hedendaagse experimentele voorstellingen.
Naast de lokale functie heeft het cultuurhuis ook een regionale rol. Het project houdt rekening met de bredere context van Deerlijk binnen de regio Zuidwest, waarbij complementariteit met bestaande podiumhuizen in de omgeving wordt nagestreefd. Hierdoor wordt een sterke culturele dynamiek binnen Deerlijk gestimuleerd, en krijgt de site ook een rol als ontmoetingsplek voor de bredere regio. De nabijheid van andere culturele instellingen biedt kansen voor samenwerkingen en uitwisseling van programma’s, waardoor het aanbod divers en vernieuwend blijft.