BMCC, een stadsvernieuwingsproject dat alle troeven van de historische binnenstad uitspeelt

Beurs-, Meeting- en Congrescentrum

De Brugse binnenstad is opnieuw een trekpleister rijker. Het Beursplein doet voortaan zijn naam alle eer aan, want waar voorheen een onpersoonlijke parking het beeld ontsierde, pronkt sinds 31 maart het nagelnieuwe Beurs-, Meeting- en Congrescentrum (BMCC). Dit pareltje naar een ontwerp van Souto de Moura Architects en META Architectuurbureau verbindt de buurt in alle opzichten en lokt tegelijkertijd ook veel toeristen naar de erfgoedstad.

De oude beurshal was al langer een doorn in het oog. Bouwfysisch en programmatorisch was het niet langer aangepast aan de noden van vandaag. Daarop besliste de stad Brugge om een stadsvernieuwingsproject op te starten dat West-Brugge een nieuwe dynamiek kon bezorgen, een aantrekkingspool voor zowel binnen- als buitenlanders. Belangrijk daarbij was de multifunctionaliteit – het nieuwe gebouw moest namelijk zowel beurzen als events en congressen kunnen hosten – en de verankering in zijn omgeving. Daarom werd ook de volledige omgeving rondom het nieuwbouwproject opnieuw aangelegd, maar niet zonder de talrijke beuken die het Beursplein decennialang typeren, te vergeten. Integendeel, die bleven behouden en kregen een nog prominentere rol toebedeeld dankzij overmaatse boomspiegels en wintergroene onder beplanting.

Samenwerking Souto de Moura Architects en Meta Architectuurbureau

De realisatie van het gloednieuwe gebouw kwam in handen van de tandem Souto de Moura Architects en META Architectuurbureau. Zij leverden een beeldbepalend stadsvernieuwingsproject af dat perfect inspeelde op de vragen van de stad. Met een multifunctionele beurshal van 4500 m² op het gelijkvloers en een congresgedeelte met auditorium en restaurant op de bovenverdiepingen voor ruim 500 deelnemers, kan het BMCC moeiteloos elke type event aan. Dankzij enkele technische ingrepen en ontdubbelde wanden is er zelfs de mogelijkheid om concerten te geven zonder hinder voor de buurt.

Flexibiliteit

De flexibiliteit van het gebouw gaat heel ver. “Een beursruimte wordt vaak als een gesloten doos opgevat, maar dat vinden wij een gemiste kans om er meer uit te halen voor de buurtbewoners, we zitten immers in het historisch centrum van Brugge. Vandaar dat we het gelijkvloers rondom volledig beglaasd hebben. Wanneer er geen beurzen zijn, is het mogelijk om die glazen buitenwanden open te zetten, zodat je een publiek overdekt plein krijgt voor de buurt. Dat was voor ons een belangrijk uitgangspunt in het concept.”

De twee functies van het gebouw werden ook treffend vertaald in de architectuur. Terwijl het beursgedeelte op het gelijkvloers horizontaal is georiënteerd en transparant, waardoor het zich volledig opent naar de buurt, is het congresgedeelte dan weer verticaal gestapeld met baksteenarchitectuur. Door een enorme uitkraging ontstaat een overdekte inkom en lijkt het monumentale gebouw op een glazen sokkel te rusten. Deze zwevende luifel is zowel in de zomer als in de winter een beschutte ontmoetingsplaats en zorgt bovendien voor een geleidelijke overgang tussen het voorplein en de inkom van het gebouw, die daardoor extra wordt geaccentueerd. Om die indrukwekkende overkraging van acht meter mogelijk te maken, werd gebruik gemaakt van twee gigantische betonnen muren die doorheen het gebouw lopen en alles samentrekken.

De inkom wordt overigens ook benadrukt door het fraaie kunstwerk van Philip Aguirre y Otegui. Het bronzen sculptuur ‘De Bron’ verwijst naar water als bron van alle leven en ontmoetingsplaats bij uitstek. Deze stapeling van speelse en organische vormen contrasteert met het geometrisch patroon van de gevel van het gebouw.

Veldbrand Rood gevelsteen van Vande Moortel

Opvallend in de gevel zijn de bakstenen kolommen die voor een duidelijke structuur en mooie cadans zorgen én tegelijkertijd als zonwering fungeren. Een heel bewuste keuze van het ontwerpteam. “Dat zit ingebed in een groter verhaal. Het gebouw heeft immers zowel een beurs- als een congresfunctie. Voor die laatste is het belangrijk een blijvende indruk na te laten voor een bezoeker die hier miscchien maar éénmaal komt. Die persoon moet onthouden dat hij in Brugge én in het BMCC is geweest, vandaar die opvallende gevel die toch perfect past in de omgeving. De keuze voor de gevelsteen is afgestemd op een palet van gevelstenen die we in de buurt terugvonden. Uit die collage hebben we de juiste kleurtint gedistilleerd. De synthese hiervan was een roodbruine steen van Vande Moortel. De Veldbrand Rood past naar kleur, nuance en textuur mooi in deze omgeving en de witte kalkstippen die de steen bevat ademen ook nog de geschiedenis uit waar men naar zocht.”

Ook de bijzondere verwerking legt de link naar deze geschiedenis. De stenen zijn immers vol en zat vermetst en daarna niet gevoegd, maar met het truweel gewoon afgestreken. Dat is een beetje zoals op de oude traditionele manier die in het Westen van Brugge wel vaker voorkomt. Zo krijg je net als vroeger ruwe voegen van gemiddeld 12 mm in een standaard grijze mortel en dus geen gladde perfecte voegen, maar dat was net het opzet. Het past zo niet alleen goed bij de steen, maar het dient vooral het project en zijn inpassing in de buurt.

Ook de grote vinnen zijn traditioneel gemetst. Om dit te realiseren is een stalen vakwerk met L-profielen gebruikt als basis en daarrond zijn de stenen vermetst. De binnenkanten zijn dus hol en 60 cm breed op 1,3 meter diep. Om de 3 meter werd ook een uitzettingsvoeg voorzien in dezelfde kleur van de cement die ook opgeruwd is. Hierdoor vallen deze niet op en ogen de bakstenen zuilen massief. De overkraging is gerealiseerd met strips die gekleefd zijn op platen die met een lattenstructuur bevestigd zijn aan het plafond.

Energiezuinig BEN-gebouw

Met een E-peil van maximaal E58 is het BMCC ook een energiezuinig BEN-gebouw. Het is integraal duurzaam en er werd speciale aandacht besteed aan integrale toegankelijkheid, akoestisch comfort en rationeel afvalbeheer. Daarmee voldoet het gebouw dus zeker aan alle hedendaagse eisen.

“Bovendien is het ook cultureel duurzaam. De functie ervan is bepaald voor lange tijd en zo is het ook opgebouwd. Het is geen gebouw dat staat te schreeuwen, het is eerlijk, oprecht en puur. Het stelt zich bescheiden op en speelt in op de troeven van de stad. Maar wij geloven dat er ook schoonheid schuilt in een neutraal gebouw. In die optiek is het ook duurzaam en wie weet kan het over honderd jaar uitgroeien tot een monument.”

Met kwaliteitsvolle architectuur en een passend kleurenpallet past het BMCC zich wonderwel in de omgeving in en toont Brugge dat het niet enkel teert op zijn historisch patrimonium om te excelleren. Beide kunnen elkaar versterken. Het mooiste voorbeeld daarvan vind je op de verdiepingen waar de bakstenen vinnen het zicht van binnen naar buiten sturen en je steeds meer getrakteerd wordt op de Brugse skyline met het dakterras als apotheose. Het BMCC treedt er in dialoog met de drie torens van het Belfort, de Sint-Salvatorskathedraal en de Onze-Lieve-Vrouwekerk, waardoor heden en verleden mooi samenvloeien.