Voor de bouw van het jeugdcentrum Boekfos kozen architecten Karel en Filip De Mulder resoluut voor prefab beton. Zo bewezen ze hoe ruwbouwmaterialen ook van nut kunnen zijn bij de afwerking, want zowel op esthetisch als budgettair gebied was het resultaat gunstig. FEBE interviewde beide heren en peilde naar hun werkwijze.
Voor de bouw van het jeugdcentrum Boekfos kozen architecten Karel en Filip De Mulder resoluut voor prefab beton. Zo bewezen ze hoe ruwbouwmaterialen ook van nut kunnen zijn bij de afwerking, want zowel op esthetisch als budgettair gebied was het resultaat gunstig. FEBE interviewde beide heren en peilde naar hun werkwijze.
.jpg)
Het Boekfos ligt optimaal verankerd in zijn fysieke omgeving.
Hoogteverschil
De drie onderdelen van het programma zijn compositorisch helder geaffirmeerd. De ruimtes voor de jeugdaccommodaties zijn diep in het talud geschoven en vanuit de stadszijde onzichtbaar. Ze maken gebruik van het hoogteverschil tussen het parkeerterrein en het natuurgebied, dat door de kunstmatige helling tot een hele verdieping is gerekt. Op die manier blijven eventuele confrontaties tussen de gebruikers van het parkeerterrein enerzijds en die van de gebouwen anderzijds tot een minimum beperkt.
De Mulder: “De ‘bovenbouw’ is ontworpen als ontvangstzone, waarvan een gedeelte afgesloten met een metalen schuifhek, gecombineerd met een beglaasd volume waarin de administratie is ondergebracht en die de toezichthouders een strategische kijk geeft. Aan de achterzijde zijn twee prefab betontrappen langs de gevel geplaatst tot op het niveau van de speelplaats en de ingang van de kinderopvanglokalen.”
.jpg)
Door de strakke modulatie en sobere materiaaltoepassing kon het Boekfos binnen een beperkt budget worden gerealiseerd. De ruwbouwmaterialen fungeren ook als afwerkingmaterialen.</o>
.jpg)
Artikel uit Beton, tijdschrift van de Federatie van de Betonindustrie (FEBE)
De vereisten gesteld door het gemeentebestuur van Asse voor het ‘Boekfos’, waren niet min. In een drieledige infrastructuur moesten een aangename ruimte voor een kinderdagverblijf, geschikte lokalen voor jeugdbewegingen en een speelplein met bijhorend interieur geconcretiseerd worden. Daarnaast diende de bestaande parkeervlakte behouden te blijven. Niet alleen slaagden A2D architects, in samenwerking met architect Filip De Mulder, volledig in de beoogde doelstellingen, zij wonnen met het Boekfos ook de ‘Provinciale Architectuurprijs 2008’ van de provincie Vlaams-Brabant.
“Maar al te vaak worden gebouwen ontworpen als autonome objecten, zonder een directe band met de onmiddellijke omgeving”, begint Karel De Mulder van A2D architects (Tervuren). “Voor het Boekfos hebben we daarom getracht het gebouw te verankeren in zijn fysieke context en het er als het ware één mee te maken, rekening houdend met de kwaliteiten en eigenheid van de omgeving. De cruciale uitdaging daarbij was hoe we de beschikbare open ruimte, met weinig karakter en sfeer, konden combineren met een jeugdcentrum.”
Strakke bouwmassa
De architecten wilden dat de nabijheid van het erachter gelegen natuurgebied ook aan de stadskant van hun project voelbaar bleef. Daarom ontwierpen ze tussen de parkeerplaats en het bos geen gebouw, maar wel een vlak, hellend en groen talud met drie losse paviljoens erbovenop. Het vrije uitzicht op de hoge bomen erachter wordt hierdoor nauwelijks geblokkeerd.
De Mulder: “Om die verankering te krijgen, kozen we voor een L-vormige, strakke bouwmassa die aan de parkingzijde fungeert als een grondkerend gebouw en de overgang vormt tussen de hoger gelegen parking en de lager gelegen groenzone. Beide zijn even prominent aanwezig. Het effect van het kunstmatige talud is dat aan de kant van het open plein de indruk ontstaat dat het geheel maar uit één bouwlaag bestaat. De drie volumes worden ervaren als paviljoens en fungeren als ontvangplaatsen. Er ontstaat ook een visuele band tussen de grasvlakken en de achteraan gelegen bomen.”
Hoogteverschil
De drie onderdelen van het programma zijn compositorisch helder geaffirmeerd. De ruimtes voor de jeugdaccommodaties zijn diep in het talud geschoven en vanuit de stadszijde onzichtbaar. Ze maken gebruik van het hoogteverschil tussen het parkeerterrein en het natuurgebied, dat door de kunstmatige helling tot een hele verdieping is gerekt. Op die manier blijven eventuele confrontaties tussen de gebruikers van het parkeerterrein enerzijds en die van de gebouwen anderzijds tot een minimum beperkt.
De Mulder: “De ‘bovenbouw’ is ontworpen als ontvangstzone, waarvan een gedeelte afgesloten met een metalen schuifhek, gecombineerd met een beglaasd volume waarin de administratie is ondergebracht en die de toezichthouders een strategische kijk geeft. Aan de achterzijde zijn twee prefab betontrappen langs de gevel geplaatst tot op het niveau van de speelplaats en de ingang van de kinderopvanglokalen.”
Beperkt budget
Aan het Boekfos kwamen slechts drie bouwmaterialen te pas: staal, glas en beton. Karel De Mulder: “Door alles een strakke modulatie te geven en voor een sobere materiaaltoepassing te kiezen, werd het mogelijk om het geheel binnen een beperkt budget te realiseren: minder dan 700 euro per m² (2005). Daarom kozen we ervoor om de ruwbouwmaterialen tegelijk ook als afwerkingmaterialen te laten fungeren en de draagstructuren zichtbaar te laten.”
“Er werd van bij de ontwerpfase bewust geopteerd voor een modulair systeem met prefab beton elementen. Door het gebruik van geprefabriceerde elementen in natuurlijk grijs glad bekist beton en glad bekiste prefab gevelpanelen, kon het beton een hoge graad van afwerking krijgen en zichtbaar worden toegepast. Detailleringen werden grondig met de fabrikant (Prefaco) besproken om koudebruggen en andere technische problemen te vermijden. Ook prefab betonbalken en schildwanden werden voor bijna alle overige wanden aangewend.”
Het gebruik van grote hoeveelheden prefab beton gevelpanelen (in totaal 670 m²) heeft als bijkomend voordeel dat het gebouw erg duurzaam en slijtvast is: niet onbelangrijk voor een intensief gebruikt jeugdgebouw.
Eenvoud van uitvoering
“In onze ontwerpen maken wij veel gebruik van prefab beton”, stelt Karel De Mulder. “Het is een bijzonder esthetisch materiaal, het biedt thermische voordelen, is duurzaam, ecologisch verantwoord en prijseconomisch interessant. En elk element kan gecontroleerd kan worden alvorens het te plaatsen, het voldoet dus altijd aan de vooraf gestelde eisen op het vlak van kleur, formaat, stabiliteit, enz… What you see is what you get. Met ter plaatse gestort beton moet men het resultaat maar afwachten.”
De architect benadrukt ook de eenvoud van uitvoering. “Het eindproduct fungeert vaak ook als draagstructuur. En de technieken en voorzieningen die vanaf de ruwbouw kunnen geïntegreerd worden zijn enorm; ‘kappen en plakken’ zijn nadien overbodig. Dat brengt wel met zich mee dat het bouwdossier grondig moet voorbereid zijn en dat de ingenieur, net als alle bouwpartners, mee moet zijn. Voor het Boekfos werkten we zo prima samen met prefab betonproducent Prefaco, met Bjorn Meuleman als contactpersoon. Dat komt de efficiëntie en snelheid van de werf ten goede. ‘Het positief dwingende’, met andere woorden.”
Uitgevoerd zoals ontworpen
Het Boekfos-project is volledig uitgevoerd zoals het werd ontworpen. Met de voordelen en eigenheden van prefab beton als product werd van bij de aanvang rekening gehouden in het concept. De opzet van het project is slim en eenvoudig, de vormgeving sober en monumentaal en er is met beperkte middelen veel bereikt. Het bruut neomodernistische materiaalgebruik vormt samen met de sculpturale belettering en de hekwerken een consistente eenheid. Door de duidelijke architectonische keuzes straalt het complex als geheel zelfbewustzijn en duurzaamheid uit.
Artikel uit Beton, tijdschrift van de Federatie van de Betonindustrie (FEBE)
Gerelateerde dossiers
Met medewerking van
Gerelateerde bedrijven
Onze partners