Bram Aerts (TRANS): “Uitbreiding RITCS creëert interessant silhouet langs kanaal”

“Binnen de enveloppe van het budget hebben we een zo rationeel mogelijk volume bedacht dat optimaal werkt voor zowel de filmstudio als het theater”, vertelt Bram Aerts, mede-oprichter van TRANS architectuur | stedenbouw. “We hebben het nieuwe volume zo ver mogelijk van het bestaande gebouw ingeplant, enerzijds om de ondergrondse kelder te vermijden, anderzijds om een grote galerij te kunnen bouwen tussen beide. De galerij is multifunctioneel in te zetten en stimuleert ontmoeting op de campus. Hoewel dit niet beschreven stond in het programma van eisen, hebben we er toch voor geopteerd om een ontmoetingsfunctie aan het project toe te voegen.”

TRANS wil de volledige campus bij het project betrekken. Zo wordt ook het gelijkvloers van het bestaande gebouw opnieuw geprogrammeerd: magazijnen worden repetitiestudio’s. “Het opzet is een levendige campus waar studenten uit de verschillende disciplines elkaar kunnen ontmoeten, ervaringen kunnen delen of leren van elkaar, in een informele setting. In die zin is dit een zeer stedelijk project aangezien we niet alle functies naast elkaar plaatsen maar ze op een doordachte manier samenbrengen”, aldus Bram Aerts.


Hybride silhouet

Alle elementen zijn op functionele wijze tegen elkaar geplaatst. Om binnen het budget te blijven, zijn de ontwerpers op zoek gegaan naar een zo goedkoop mogelijke afwatering van de verschillende volumes. De ene keer gebeurt dat met een gebogen vorm, de andere keer met een schuine vorm, waardoor een hybride figuur ontstaat die verwijst naar een aantal figuren uit het collectieve geheugen, zoals de kenmerkende Amerikaanse filmstudio’s met hun gebogen vorm, maar net zo goed naar de sheddaken van de industriële gebouwen langs de Brusselse kanaalzone. “Het silhouet is op die manier een verbeelding van de productieve economie”, legt Bram Aerts uit. “Cultuurproductie is ook productie in zeker opzicht. Er komen heel wat ambachten aan te pas, denk maar aan het bouwen van decors. In dat opzicht vonden we dat de studio’s een betekenisvol gebaar mochten maken richting het kanaal.”
 

“Het opzet is een levendige campus waar studenten uit de verschillende disciplines elkaar kunnen ontmoeten, ervaringen kunnen delen of leren van elkaar, in een informele setting. In die zin is dit een zeer stedelijk project aangezien we niet alle functies naast elkaar plaatsen maar ze op een doordachte manier samenbrengen."

Ruw en toch nobel

Een constructie van deze aard dient te beantwoorden aan de hoge standaarden die theater en film vereisen op het gebied van akoestiek en techniek. Om deze eisen te verenigen met het beperkte budget, hebben TRANS en V+ zich letterlijk over de meetstaat gebogen om de ruwbouwkost zo laag mogelijk te houden. “De studenten zijn veel meer geïnteresseerd in een extra lamp dan in een duurder gevelmateriaal”, licht Bram Aerts toe. “Daarom hebben we het budget zoveel mogelijk voor de technieken trachten te vrijwaren. Zo gaan we premuren inzetten als gevelmateriaal, een ruwbouwmateriaal dat normaliter wordt afgewerkt. In samenwerking met de ontwikkelaar van de premuren kunnen we ze zeer dik maken, waardoor we veel beton tussen de schalen kunnen gieten wat meteen de akoestiek ten goede komt. Premuren blijven een ruw en brutaal materiaal met veel gebreken aangezien ze niet als zichtmateriaal worden bestempeld. Die ruwheid corrigeren we in zekere zin door de omlijning van het gebouw – de dakranden, regenafvoerpijpen, ventilatiekanalen die bovendaks het gebouw verlaten… -  in nobelere materialen uit te voeren zoals aluminium en brons. Deze elementen geven het gebouw een zekere noblesse mee, het RITCS waardig.”


Toevoeging theatertoren

Dankzij de besparing op de ruwbouwkost kunnen TRANS en V+ een professionele didactische omgeving aanbieden die veel meer te bieden heeft dan oorspronkelijk voorzien. Zo kan het ontwerpteam ook een theatertoren realiseren, hoewel deze niet meteen in het programma van eisen was opgenomen. “Een theatertoren was wenselijk voor de opdrachtgever, voor ons was die onontbeerlijk”, aldus Bram Aerts. “De toren draagt bij tot het interessante silhouet maar is in de eerste plaats een grote troef voor de studenten.”


Technieken als deel van de beleving

De technieken zijn ontworpen door boydens engineering en TTAS. “Daar komt het aan op een uitstekende combinatie tussen de gebouw-, theater- en filmtechniek zodat ze elkaar niet in de weg gaan zitten”, stelt Bram Aerts. “Elk kabeltje wordt uitgetekend en wij zorgen ervoor dat ze ook deel uitmaken van de beleving van het gebouw. De technieken zijn zeker en vast geen oplossing voor een probleem, integendeel, ze dragen bij tot het karakter van het gebouw.”

Aangaande de renovatie van het bestaande gebouw werd ervoor geopteerd om de ingrepen te beperken tot het aanbieden van ventilatiedebieten in alle ruimtes zodat een afdoende binnen luchtkwaliteit gerealiseerd wordt. Hiertoe worden twee luchtgroepen aangewend van het type D-ventilatie met warmterecuperatie doormiddel van een warmtewiel. Verwarming van deze ruimtes berust op de bestaande warmteproductie gevoed d.m.v. een gascondensatieketel, waarbij er top koeling op de ventilatielucht gecreëerd d.m.v. een 2-pijps luchtwater warmtepomp.

Voor de nieuwbouw werd eveneens een afzonderlijke luchtgroep per gebouwdeel (theater & filmstudio) voorzien van het type D-ventilatie voor het binnenbrengen van hygiënelucht. Voor koude en warmteproductie werd ook geopteerd voor een toepassing van hernieuwbare energie onder vorm van dezelfde 2-pijps luchtwater warmtepomp die instaat voor de voeding van de verwarming en koeling batterij in de luchtgroep evenals de convectoren in de nieuwe ruimtes.

De theater en filmstudio worden volgens het “all air” principe geklimatiseerd waarbij de overige ruimtes ondergebracht in dit gebouwvolume werden aangesloten op een convectoren als eind warmteafgifte element. Zodoende wordt voor dit luik van de energievraag een hernieuwbare energiebron onder vorm van buitenlucht aangewend. De technische installaties voor de nieuwbouw zullen ondergebracht worden in een ruimte centraal voorzien tussen de gebouwdelen in, waarbij voor de renovatie een ruimte ter beschikking wordt gesteld in de kelder.

Onder meer door de aanleg van groendaken worden de gebouwen geïsoleerd naar geluid toe, maar houden deze ook in de zomer de hitte buiten en in de winter de warmte binnen. Bovendien dragen groendaken bij aan een vermindering van de CO2-uitstoot en filteren ze fijnstof waardoor de luchtkwaliteit verbeterd.

Een goed waterbeheer bespaart niet alleen kosten, maar is ook goed voor het milieu. Regenwater wordt door een groendak goed geabsorbeerd en vertraagd afgegeven. Hierdoor is de belasting van het riool bij stevige regenbuien een stuk geringer en blijft er dus meer over voor het spoelen van de toiletten.

Er is tevens een onderdeel sanitair voorzien met nieuwe toestellen voor de nieuwbouw. Voor de renovatie wordt enkel maatregelen getroffen zodoende alle nieuw voorziene ruimtes ook de benodigde aansluitingen en uitrusting aanwezig zijn. Ten voordele van de waterconsumptie wordt zowel de nieuwbouw als renovatie uitgevoerd met een regenwaterinstallatie met automatische omschakeling.

In het luik elektriciteit werd de bestaande verlichting vernieuwd in samenspraak met TTAS (studiebureau spektakelverlichting). Tot slot is de aanwending van behoorlijke beveiligings- en branddetectiesystemen essentieel om dreigingen zoals vandalisme, diefstal of rampspoed af te wenden.