Brandveiligheid: beton vs. staal (deel 2)

Vergt staal meer onderhoud dan beton?

Janssen: Dat is een wijdverbreid misverstand. In normale omstandigheden moet je brandwerende verf niet onderhouden. Wel mag er geen schade toegebracht worden aan de verf tijdens de montage. Daarom schilderen wij bij Mathieu Gijbels altijd na de finalisering van de ruwbouwwerken.

In hoeverre spelen de grootte en hoogte van het gebouw een rol bij de keuze voor beton of staal?

Janssen: Bij grote overspanningen zijn staalconstructies voordeliger. Beton leent zich dan weer beter voor hoge gebouwen. In geval van brand in industriële gebouwen is de maximale compartimentsgrootte afhankelijk van de brandbelasting. Spreken we over heel grote compartimenten, groter dan 20.000 m², dan bouw je best in beton door de intrinsieke brandweerstand van 1u.

In welke gevallen is staal de interessantste keuze en in welke gevallen beton?

Janssen: Er bestaat geen eenduidig antwoord op deze vraag. Kostprijsmatig is staal interessanter dan beton. Dit geldt vooral voor panden waar een lage of zelfs geen brandweerstand vereist is, zoals bij winkels of industriële gebouwen. Wens je een brandweerstand van 1 uur, dan is de kostprijs zowel bij staal als beton circa gelijk. Wil je een nog grotere brandweerstand, dan is beton de meest economische oplossing, tenzij er specifieke redenen zijn om voor staal te kiezen. Zoals eerder gezegd, een eenduidig antwoord hierop bestaat niet. Zo kan je bijvoorbeeld kiezen voor staal met een brandwerende Gyproc-bekleding en zo een brandweerstand van ruim een uur behalen: een goedkopere oplossing dan beton.

Is de integratie van brandbestrijdingsmiddelen zoals RWA-luiken of sprinklers moeilijker bij beton dan bij staal?

Janssen: Nauwelijks. Bij betonnen liggers plaats je RWA-luiken om de rooklaagopbouw te beperken. De betonnen ligger zal de rooklaag tegenhouden als hij dikker is dan de rooklaagdikte. Een voordeel, want dan heb je geen extra rookschermen nodig. Heb je veel betonnen liggers, dan ga je in de vakken tussen de liggers extra luiken moeten installeren om de rook te evacueren. Een mogelijk nadeel.

Naar sprinklers toe moet je minimaal 1,5 meter afstand houden van een betonnen ligger. In de praktijk is dat makkelijk haalbaar.

Waarmee moet je rekening houden met aanpassingswerken achteraf?

Janssen: Voor bestaande gebouwen is er vaak geen brandwetgeving van toepassing omdat deze relatief recent in het leven geroepen is. Ga je bijbouwen, dan moet enkel het nieuwe gedeelte voldoen aan de wetgeving. Op die manier krijg je bizarre situaties. Daarom is in geval van renovatie altijd overleg vereist met de brandweer. Het lokale korps kan de krijtlijnen mee uittekenen voor een brandveilig gebouw, er heerst immers de regel van goed vakmanschap die stelt dat je bij renovatie de regelgeving zo goed mogelijk moet benaderen. De brandweer moet de brandveiligheidsaanpak ook altijd eerst goedkeuren.

Wie maakt de keuze voor beton of staal?

Janssen: Bij Mathieu Gijbels maken we dergelijke keuze liefst in bouwteamverband. Maar soms zijn er echter tegenstrijdige of andere belangen. Een bouwheer zal eerder een emotionele keuze maken, terwijl de architect gaat voor esthetiek: wil hij iets rank en slank? Dan kiest hij staal. Een robuust en stoer uitzicht is eerder weggelegd voor beton. Een ingenieur kijkt naar de stabiliteit en de brandweerstand en een aannemer maakt een keuze op basis van de kostprijs.

Tot slot: wat zijn de meest concrete en belangrijkste tips voor ontwerpers?

Janssen: Dé belangrijkste tip: pleeg overleg met de brandweer. Ga inlichtingen inwinnen voor je een vergunning indient. Zo vermijd je kosten achteraf.

Een tweede belangrijke tip: laat je bijstaan door mensen of bedrijven met kennis van zake zoals wijzelf of studiebureaus. Zij kunnen indien het nodig blijkt en er sprake is van een grote kostenbesparing, een fire safety engineer onder de arm nemen.